Viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim có gì khác nhau?

Triệu chứng của viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim có những đặc điểm chung, nhưng vẫn tồn tại những điểm khác biệt quan trọng. Viêm màng ngoài tim thường xuất hiện với biểu hiện đau ngực, trong khi viêm cơ tim thường gây ra triệu chứng mệt và khó thở. Bài viết này sẽ so sánh các triệu chứng của viêm màng ngoài tim và viêm cơ tim, cũng như những điểm tương đồng và khác biệt trong nguyên nhân, chẩn đoán và phương pháp điều trị.

Viêm cơ tim là một tình trạng cơ tim bị viêm, có thể dẫn đến suy yếu chức năng cơ tim và giảm khả năng bơm máu. Tình trạng hiếm gặp này có thể phát triển nhanh hoặc chậm theo thời gian. Viêm cơ tim có các dạng khác nhau, mỗi dạng ảnh hưởng đến một phần cụ thể trong tim.

Các dạng hiếm gặp của viêm cơ tim bao gồm:

• Viêm cơ tim tăng lympho bào.
• Viêm cơ tim tế bào khổng lồ.
• Viêm cơ tim kịch phát.
• Viêm cơ tim tăng bạch cầu ái toan.

Viêm màng ngoài tim là tình trạng mà lớp màng bao phủ bề mặt bên ngoài của tim bị viêm, thường dẫn đến có dịch trong khoang màng ngoài tim. Tình trạng này thường xuất hiện đột ngột và có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Viêm màng ngoài tim thường tự khỏi sau khoảng ba tháng, nhưng đôi khi có thể tiến triển viêm màng ngoài tim mạn tính, xảy ra các cơn đau lặp lại trong nhiều năm. Tình trạng xuất hiện chất dịch trong khoảng trống giữa các lớp màng ngoài tim còn được gọi là tràn dịch màng ngoài tim.

Viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim đều là hai dạng viêm ảnh hưởng đến tim hoặc các cấu trúc liên quan. Viêm cơ tim là tình trạng viêm xảy ra ở cơ tim (cấu trúc của buồng tim). Trong khi đó, viêm màng ngoài tim là tình trạng viêm xảy ra ở lớp màng ngoài tim, một túi mỏng bao phủ bề mặt của tim.

Khoảng 35% trường hợp bệnh nhân viêm cơ tim đồng thời có kèm theo viêm màng ngoài tim. Khi cả hai tình trạng này xảy ra cùng một lúc, được gọi chung là viêm cơ tim. Cả hai tình trạng đều có thể gây gián đoạn hoạt động bình thường của tim.

Triệu chứng của viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm. Một số người có thể chỉ trải qua các triệu chứng nhẹ, trong khi những người khác có thể đối mặt với nguy cơ đe dọa tính mạng.

Triệu chứng của viêm cơ tim có thể bao gồm:

• Đau ngực hoặc khó chịu.
• Hụt hơi.
• Mệt mỏi.
• Tim đập nhanh.
• Khó thở khi nằm.
• Choáng váng và suy nhược.
• Ngất xỉu. Thậm chí một số trường hợp rối loạn nhịp tim nguy hiểm cấp tính gây đột tử.

Bệnh nhân bị viêm cơ tim do nhiễm trùng, có thể xuất hiện thêm các triệu chứng giống cúm, như sốt hoặc cơ thể khó chịu, đau mỏi cơ. Những triệu chứng này có thể xuất hiện trước khi viêm cơ tim bắt đầu hoặc xảy ra đồng thời.

Trong các trường hợp nghiêm trọng, viêm cơ tim có thể tiến triển viêm cơ tim tối cấp, gây suy giảm nhanh chóng chức năng tim.

Trong khi đó, triệu chứng chính của viêm màng ngoài tim là đau ngực (thường cảm giác đau ngực rõ ràng hơn so với viêm cơ tim). Cơn đau xuất hiện ở giữa ngực, phía sau xương ức và thường được miêu tả như sau:

• Bệnh nhân cảm thấy đau hơn khi hít vào.
• Cơn đau có thể cải thiện khi người bệnh ngồi dậy và nghiêng người về phía trước.
• Đau lan tỏa khắp ngực.

Những người mắc cả viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim có thể trải qua cả đau ngực cũng như khó thở và các triệu chứng viêm cơ tim khác.

Bất kỳ ai có triệu chứng đau ngực và khó thở nên tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức, vì các triệu chứng này có thể tương tự như cơn nhồi máu cơ tim.

Viêm cơ tim có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

• Nhiễm trùng.
• Tình trạng tự miễn.
• Sử dụng một số loại thuốc.
• Nọc độc từ vết cắn của động vật hoặc côn trùng.
• Tiếp xúc với một số hóa chất, như hydrocarbon.
• Chấn thương.

Tuy nhiên, khoảng 50% trường hợp viêm cơ tim vẫn chưa có nguyên nhân xác định rõ ràng.

Viêm màng ngoài tim cũng có nhiều yếu tố nguy cơ tương tự, bao gồm nhiễm trùng và chấn thương. Một số yếu tố nguy cơ khác có thể bao gồm:

• Bệnh ung thư, đặc biêt ở các bệnh nhân đang xạ trị, hóa trị.
• Bệnh mô liên kết, như viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh Behçet.
• Vấn đề về trao đổi chất, như urê huyết và phù niệu.
• Bệnh amyloidosis.

Tuy nhiên, có đến 90% trường hợp viêm màng ngoài tim không có xác định được rõ nguyên nhân.

Các loại virus gây ra tình trạng viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim phổ biến bao gồm:

• Virus coxsackie.
• Echovirus.
• Parvovirus 19.
• Adenovirus.
• Virus Epstein-Barr.

Phác đồ điều trị cho cả hai tình trạng viêm thường nhằm giảm triệu chứng, giảm viêm và giải quyết nguyên nhân cơ bản.

Nếu nhiễm trùng là nguyên nhân chính, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus hoặc kháng sinh. Các loại thuốc chống viêm (như thuốc chống viêm không steroid hoặc corticosteroid) có thể giúp giảm quá trình viêm. Colchicine cũng có thể được sử dụng để điều trị các trường hợp viêm màng ngoài tim.

Trong các trường hợp nặng hoặc khi có biến chứng, người bệnh có thể cần phải được theo dõi sát tại bệnh viện. Các bác sĩ có thể thực hiện các biện pháp can thiệp như hút chất dịch ở khoang màng ngoài tim để giảm áp lực chèn ép lên tim. Nếu viêm cơ tim dẫn đến suy tim, bệnh nhân cũng cần sử dụng thêm các loại thuốc điều trị khác.

Quá trình phục hồi sau viêm cơ tim hoặc viêm màng ngoài tim có thể mất nhiều thời gian. Việc nghỉ ngơi và phục hồi từ từ đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn này.

Viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim đều là các tình trạng viêm nguy hiểm của tim. Trong khi viêm cơ tim tác động chủ yếu đến cơ tim, thì viêm màng ngoài tim tác động đến lớp màng bao phủ ngoài tim. Một số người có thể xảy ra đồng thời cả hai tình trạng này.

Cả viêm cơ tim cũng như viêm màng ngoài tim đều có các nguyên nhân tương tự nhau và một số triệu chứng chung. Tuy nhiên, viêm màng ngoài tim thường gây đau ngực rõ ràng hơn. Trong khi đó, viêm cơ tim gây ra tình trạng khó thở và mệt mỏi.

Nhiều bệnh nhân có thể hoàn toàn hồi phục sức khoẻ sau khi mắc hai tình trạng này, nhưng cần phải điều trị đúng cách và không được chủ quan. Với những trường hợp bệnh nặng, có thể xuất hiện các rối loạn nhịp tim nguy hiểm hoặc suy giảm chức năng tim nặng nề, chèn ép tim cấp tính, có nguy cơ tử vong cao. Bất kỳ ai gặp phải triệu chứng đau ngực hoặc khó thở không rõ nguyên nhân đều nên đến bệnh viện để thăm khám kịp thời.