Công dụng thuốc Crixivan

Crixivan là thuốc kháng virus thường được chỉ định điều trị ở bệnh nhân HIV suy giảm miễn dịch. Vậy cơ chế tác động và các lưu ý khi sử dụng thuốc là gì?

Crixivan là thuốc gì? Crixivan có thành phần chính là Indinavir - đây là chất ức chế có chọn lọc enzyme protease của virus gây hội chứng suy giảm miễn dịch ở bệnh nhân nhiễm HIV. Indinavir ức chế protease cần cho sự phân chia các tiền chất polypeptid để tạo ra các protein cấu trúc và các enzym thiết yếu của virus, ngăn cản sự trưởng thành của virus.

Crixivan hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa, liên kết với protein huyết tương khoảng 60% và đạt nồng độ đỉnh huyết tương sau 5 đến 20 phút. Thuốc được chuyển hóa tại gan tạo thành các chất có hoạt tính và cuối thải trừ qua nước tiểu dưới dạng không đổi. Thức ăn có thể làm giảm khả năng hấp thu của thuốc, vì vậy có thể dùng thuốc trong các bữa ăn nhẹ như bánh mì, ngũ cốc, sữa không kem,... để vừa không làm giảm hiệu quả của thuốc vừa không ảnh hưởng đến dạ dày.

Crixivan được chỉ định điều trị trong các trường hợp bệnh lý sau

• Ngăn cản sự nhân lên của virus ở bệnh nhân nhiễm HIV.
• Phối hợp với các tác nhân kháng retrovirus để điều trị các bệnh lý thứ phát do nhiễm trùng ở người nhiễm HIV.

Không sử dụng thuốc Crixivan trong các trường hợp sau

• Dị ứng với thành phần Indinavir hay bất cứ thành phần nào khác của thuốc.
• Bệnh nhân đang điều trị các loại thuốc alfuzosin, amiodarone, cisaprid, đang điều trị tăng huyết áp, thuốc chống loạn thần, thuốc giảm lipid máu, thuốc an thần,... không có chỉ định dùng thuốc Crixivan.
• Thuốc chuyển hóa qua gan, vì vậy bệnh nhân xơ gan, suy giảm chức năng gan không nên dùng thuốc.
• Bệnh nhân suy thận, sỏi thận mức độ nặng.
• Bệnh nhân đái tháo đường.
• Bệnh nhân mắc các bệnh lý rối loạn đông chảy máu.
• Trẻ em dưới 18 tuổi không có chỉ định dùng thuốc Crixivan.

Khi sử dụng thuốc Crixivan, người bệnh cần lưu ý đến các vấn đề sau đây:

• Theo dõi chức năng gan, thận trước và trong suốt quá trình dùng thuốc ở những bệnh nhân có suy giảm chức năng gan thận.
• Kiểm tra công thức máu thường xuyên trong suốt quá trình sử dụng thuốc.
• Chưa chứng minh được thuốc có qua được nhau thai và tính an toàn của thuốc cho thai nhi, vì vậy phụ nữ có thai cần cân nhắc lợi ích khi sử dụng thuốc Crixivan.
• Người bị nhiễm HIV được khuyến cáo không nên cho con bú, vì virus có thể qua đường sữa mẹ. Vì vậy thuốc có thể sử dụng cho đối tượng không cho con bú.
• Sử dụng thuốc Crixivan ngăn cản sự nhân lên của virus làm suy giảm miễn dịch cho cơ thể gây ra các nhiễm trùng thứ phát, thuốc không ngăn chặn việc truyền HIV sang người khác. Vì vậy, không quan hệ tình dục không an toàn, không sử dụng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng,... để phòng ngừa lây nhiễm.

Một số tương tác thuốc đã được ghi nhận làm thay đổi sinh khả dụng của Crixivan, tăng độc tính trên gan, tăng các tác dụng phụ thậm chí tăng nguy cơ tử vong khi dùng phối hợp với các loại thuốc sau

• Quetiapine.
• Rifampin.
• Các thuốc tim mạch, thuốc hạ huyết áp như amlodipin, felodipin, nifedipin, nicardipin, quinidine.
• Các thuốc giảm cholesterol máu nhóm statin như atorvastatin, rosuvastatin,...
• Thuốc điều trị rối loạn cương dương như Viagra, tadalafil, vardenafil,...
• Các thuốc điều trị kháng virus khác như delavirdine, saquinavir, ritonavir, nelfinavir, atazanavir,...
• Nhóm thuốc chống co giật như carbamazepine, phenobarbital, phenytoin,...

Các thuốc steroid như dexamethasone, prednisolone,...

Cách dùng

• Uống thuốc nguyên viên thuốc Crixivan với 1 ly nước đầy vào lúc đói hoặc sau ăn 1 giờ. Uống thuốc vào các thời điểm giống nhau trong mỗi ngày.
• Uống từ từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày để ngăn ngừa hình thành sỏi thận trong suốt thời gian dùng thuốc.

Liều dùng

• Liều thông thường: 800mg/ lần x 3 lần/ ngày.
• Bệnh nhân suy gan mức độ nhẹ đến vừa: 600mg/ lần x 3 lần/ ngày.
• Bệnh nhân sỏi thận đang điều trị hoặc giai đoạn cấp xuất hiện cơn đau quặn thận, thận ứ nước,... có thể dừng thuốc 1-3 ngày hoặc xem xét ngừng dùng thuốc.

Một số tác dụng không mong muốn có thể gặp khi dùng thuốc Crixivan

• Phản ứng dị ứng, nổi mề đay, phù mặt môi, khó thở, phù lưỡi, cổ họng.
• Sỏi thận, đau hạ sườn, đau lưng, tiểu khó, tiểu đau, nước tiểu sậm màu, tiểu máu.
• Bất thường các dòng tế bào máu, thiếu máu, da xanh xao, sốt.
• Mệt mỏi, suy nhược cơ thể, buồn ngủ, lú lẫn, giảm cân.
• Tăng đường máu, tăng các biểu hiện của bệnh nhân tiểu đường như khát khô họng, tiểu nhiều, đói.
• Tăng men gan, tăng bilirubin máu.
• Hơi thở có mùi.
• Khô da.
• Mờ mắt.
• Buồn nôn, đau bụng hạ sườn phải, ngứa da, chán ăn, vàng da, vàng mắt.
• Đau hoặc yếu cơ.
• Tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý nhiễm trùng do Crixivan thay đổi hoạt động của hệ miễn dịch biểu hiện sốt, mồ hôi trộm, sưng hạch, lở miệng, tiêu chảy, viêm dạ dày,...
• Đau tức ngực, ho khan, khó thở.
• Mụn, lở loét vùng bộ phận sinh dục, hậu môn.
• Rối loạn nhịp tim.
• Rối loạn kinh nguyệt, rong kinh, mất kinh, liệt dương, giảm ham muốn.

Tóm lại, Crixivan là một loại thuốc kháng virus điều trị ở bệnh nhân nhiễm HIV. Thuốc ngăn chặn sự nhân lên của virus làm giảm các hậu quả do suy giảm miễn dịch gây nên nhưng không có tác dụng phòng ngừa lây nhiễm bệnh. Crixivan phải được kê đơn bắt buộc bởi bác sĩ chuyên khoa, không tự ý sử dụng hoặc tăng giảm liều không theo chỉ định của nhân viên y tế.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.