Mổ nội soi cắt lọc sụn khớp gối

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Mai Anh Kha - Bác sĩ ngoại Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Thương tổn sụn khớp gối gây ảnh hưởng lớn đến chức năng của khớp gối. Mổ nội soi cắt lọc sụn khớp gối được coi là phương pháp phẫu thuật có thể giúp loại bỏ những sụn khớp gối bị bong ra không hoàn toàn, lấy bỏ dị vật do sụn khớp đã bong rơi ra, cải thiện các triệu chứng đau, nhức và phục hồi chức năng khớp gối.

Sụn ​​khớp gối bị tổn thương thường tạo ra đau và sưng ở khớp gối. Những triệu chứng này càng tồi tệ hơn với các chuyển động xoay vòng, ngồi xổm và các hoạt động mạnh.

Các mảnh sụn rách có thể bị dính vào khớp gối và gây ra cảm giác đau đớn. Nếu một mảnh đủ lớn trở nên nằm giữa các bề mặt ổ trục, đầu gối có thể “khóa” và không thể uốn cong hoặc mở rộng hoàn toàn.

Một khí bị thương tổn sụn khớp gối, sụn sẽ không lành. Ngay cả khi khớp có thể phát triển sụn mới, nó có xu hướng thô và gập ghềnh và do đó ít có khả năng tạo điều kiện cho sự di chuyển trơn tru ở khớp. Một số ca phẫu thuật khuyến khích sự phát triển của sụn khỏe mạnh:

• Kích thích tủy xương và sự phát triển của sụn bằng cách tạo ra các vi hạt chính xác trong xương xung quanh
• Kỹ thuật ghép xương (OATS), còn được gọi là kỹ thuật khảm khảm, có liên quan đến việc cấy ghép sụn từ nơi này sang nơi khác
• Cấy tế bào sụn tự thân (ACI), đòi hỏi hai cuộc phẫu thuật. Đầu tiên, các tế bào sụn được thu hoạch và sau đó được phát triển trong phòng thí nghiệm trong vài tuần. Trong cuộc phẫu thuật thứ hai, các tế bào sụn được cấy ghép lại.

Các thủ thuật này có thể phù hợp với những bệnh nhân bị thương tổn sụn khớp tương đối nhỏ và rất cô lập. Thông thường, những bệnh nhân này trẻ hơn và bị tổn thương sụn do chấn thương (ví dụ chấn thương thể thao) thay vì nhiều năm hao mòn dần dần.

Mổ nội soi cắt lọc sụn khớp gối là một thủ tục phẫu thuật ngoại trú để cắt lọc sụn khớp gối bị rách. Các sụn rách được sửa chữa bằng nhiều kỹ thuật xâm lấn tối thiểu và yêu cầu luyện tập sau phẫu thuật để cho phép mau chữa lành. Vật lý trị liệu rất hữu ích để lấy lại chức năng đầy đủ của khớp gối, trung bình 4-5 tháng sau phẫu thuật.

Điều trị không phẫu thuật:

• Là điều trị đầu tiên trong thương tổn sụn khớp gối. Thời gian điều trị còn tùy thuộc vào tình trạng của người bệnh.
• Điều trị bao gồm: chườm đá, giảm đau kháng viêm, tập vật lý trị liệu. Giảm cân nặng cũng được lưu ý đến.
• Băng băng thun ép gối có thể kiểm soát phù nề khớp gối.
• Chỉ định phẫu thuật nội soi cắt lọc sụn khớp gối:
• Chỉ định phẫu thuật ngay trên các bệnh lý do nguyên nhân cơ học.
• Các trường hợp điều trị nội khoa thất bại, thường sau 6 tháng.

Phẫu thuật nội soi cắt lọc sụn khớp gối chống chỉ định trên người bệnh lớn tuổi có bệnh lý thoái hóa khớp kèm theo. Người bệnh đang bị nhiễm trùng cấp.

Người thực hiện mổ nội soi cắt lọc sụn khớp gối: Bác sĩ chuyên khoa có kinh nghiệm lâu năm. Phương tiện:

• Ga rô chặng máu ở đùi
• Bơm nước
• Camera và optic
• Dao đốt điện (ArthroCare)
• Dao mài (Shaver)
• Các dụng cụ phẫu thuật nội soi: Hook, phanh kẹp và cắt...

Người bệnh: Người bệnh nằm ngửa, gối gấp 90 độ và thả lỏng tự do xuống đất.

Hồ sơ bệnh án: đầy đủ, và phải được xem xét kỹ càng.

Kiểm tra người bệnh: Đúng người (tên, tuổi,...), đúng bệnh, đủ sức khỏe để làm phẫu thuật.

Thực hiện kỹ thuật:

• Hai đường vào khớp gối bên trong và bên ngoài trên đường khe khớp
• Tiến hành nội soi nhằm chẩn đoán chính xác toàn bộ bề mặt sụn khớp của xương bánh chè, lồi cầu trong và ngoài đùi, mâm chày.
• Đánh dấu các thương tổn của sụn khớp, sử dụng Probe để thăm dò bờ thương tổn, nhằm xác định các mặt sụn khớp đã mất vững và bị bong ra.
• Các mặt sụn bị mềm phải được ghi nhận, sử dụng Probe kiểm tra nếu còn dính với mặt sụn thì không cần phải cắt lọc.
• Dùng Shaver cắt lọc phần sụn mất vững cho đến phần bờ sụn vững chắc.
• Dùng Probe để kiểm tra bảo đảm phần bờ sụn khớp lành còn lại vững chắc
• Phẫu thuật nội soi tạo thương tổn dưới sụn (Microfracture)
• Được chỉ định áp dụng trên những trường hợp thương tổn hoàn toàn sụn khớp tại các vị trí chịu lực giữa đùi và mâm chày hay diện khớp tiếp xúc giữa xương bánh chè.
• Thường áp dụng trên người bệnh trẻ, thương tổn sụn khớp gối do chấn thương, diện khuyết sụn nhỏ hoặc vừa (< 4cm2).
• Sau khi cắt lọc phần sụn mất vững qua nội soi, dùng cái móc nhọn tạo ra các lỗ sâu 2 – 4 mm và cách nhau 2 - 4 mm nằm trên bề mặt của xương tại diện khuyết sụn khớp.
• Những phần sụn khuyết lớn hơn có thể điều trị bằng kỹ thuật ghép sụn tự thân.

Một số biến chứng có thể gặp như: Nhiễm trùng vết mổ. Đau tái phát do viêm thoái hóa khớp gối.

Có thể cắt chỉ sau 7 ngày. Kiểm soát phù nề sụn khớp gối bằng kháng viêm và băng thun ép. Khi đi lại tỳ chân xuống đất ph có nạng hỗ trợ trong thời gian hậu phẫu. Tập vật lý trị liệu giúp nhanh phục hồi sau phẫu thuật.

Ba mục tiêu phục hồi sau phẫu thuật cắt lọc sụn khớp gối sớm là: đưa đầu gối ra hoàn toàn thẳng, giảm sưng và lấy lại sự kiểm soát cơ tứ đầu. Bệnh nhân được khuyến khích thực hiện nâng chân thẳng trong nẹp ngay sau phẫu thuật. Nẹp được sử dụng để đi bộ với đầu gối trong sáu tuần. Phạm vi chuyển động thường được bắt đầu ngay sau khi phẫu thuật từ 0-90 độ, không có bất kỳ trọng lượng nào trong quá trình chuyển động.

Niềng chân được mở sau sáu tuần và kiểm soát cơ tứ đầu tốt được thể hiện. Chuyển động được tăng lên khi được sáu tuần, nhưng những vận động mạnh được tránh cho đến 12 tuần. Các hoạt động loại tác động thấp như bơi lội và máy tập thể dục được khuyến khích ở tuần thứ 12.

Phương pháp mổ nội soi cắt lọc sụn khớp gối là một thủ thuật tiên tiến, hiện đại đã được áp dụng rộng rãi trong việc điều trị các bệnh lý về sụn khớp gối giúp đem lại hiệu quả cao cho người bệnh và rút ngắn thời gian hồi phục.