Vitamin A là một trong những loại vitamin cần thiết cho cơ thể. Vitamin A đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì thị lực của bạn. Thiếu vitamin A, thị lực sẽ bị suy giảm, thậm chí bị mù. Dạng hoạt động chính của vitamin A được gọi là retinol. Các nguồn cung cấp vitamin A tốt nhất bao gồm gan và dầu cá. Một lượng vừa đủ cũng có thể được lấy từ các carotenoid cung cấp vitamin A, như beta-carotene, được tìm thấy trong rau.
1. Vitamin A có tan trong nước không?
Vitamin có thể được phân loại dựa trên đặc tính hòa tan của chúng. Hầu hết các loại vitamin tan trong nước, như vitamin B, vitamin C. Ngược lại, có những loại vitamin tan trong dầu hay chất béo và chúng không tan được trong nước.
Vitamin tan trong dầu có nhiều nhất trong các loại thực phẩm giàu chất béo và được hấp thu vào máu tốt hơn nhiều khi bạn ăn chúng cùng với chất béo. Có bốn loại vitamin tan trong dầu trong chế độ ăn uống của con người: vitamin A, vitamin D, vitamin E và vitamin K. Bài viết này cung cấp một cái nhìn tổng quan toàn diện về vitamin A, một loại vitamin tan trong dầu, lợi ích sức khỏe, và nguồn thực phẩm chính của nó.
2. Phân loại vitamin A
Vitamin A thực chất không phải là một hợp chất đơn lẻ. Đúng hơn, nó là một nhóm các hợp chất hòa tan trong chất béo được gọi chung là retinoids.
Dạng vitamin A phổ biến nhất có trong chế độ ăn uống là retinol. Các dạng khác của vitamin A được tìm thấy bên trong cơ thể nhưng không có hoặc rất hiếm dưới dạng tự nhiên bên trong thực phẩm như axit retinal và retinoic.
Vitamin A2 (3,4-dehydroretinal) là một dạng thay thế, ít hoạt tính hơn được tìm thấy trong cá nước ngọt.
3. Vai trò và chức năng của Vitamin A
Vitamin A hỗ trợ nhiều khía cạnh quan trọng của chức năng cơ thể, bao gồm:
- Duy trì thị lực: Vitamin A cần thiết để duy trì các tế bào cảm nhận ánh sáng trong mắt và hình thành nước mắt.
- Chức năng miễn dịch: Thiếu vitamin A làm suy giảm chức năng miễn dịch, làm tăng khả năng bị nhiễm trùng.
- Sự phát triển của cơ thể: Vitamin A cần thiết cho sự phát triển của tế bào. Sự thiếu hụt vitamin A có thể làm chậm hoặc ngăn cản sự phát triển ở trẻ em.
- Mọc tóc: Vitamin A cũng rất quan trọng cho sự phát triển của tóc. Sự thiếu hụt vitamin A có thể dẫn đến rụng tóc.
- Chức năng sinh sản: Vitamin A duy trì khả năng sinh sản và rất quan trọng cho sự phát triển của thai nhi.
Trong cơ thể người, vitamin A được biết đến nhiều nhất với vai trò quan trọng trong việc duy trì thị lực. Nó cũng cần thiết cho sự phát triển của cơ thể, chức năng miễn dịch và sức khỏe sinh sản.
4. Ăn gì để bổ sung vitamin A?
Vitamin A chỉ có trong thực phẩm có nguồn gốc động vật. Các nguồn thực phẩm tự nhiên giàu vitamin A bao gồm gan động vật, dầu cá và bơ.
Vitamin A cũng có thể được lấy từ một số chất chống oxy hóa carotenoid được tìm thấy trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Chúng được gọi chung là provitamin A. Hiệu quả nhất trong số này là beta-carotene, có nhiều trong nhiều các loại rau, chẳng hạn như cà rốt, cải xoăn và rau bina.
Ngoài việc ăn uống đầy đủ, vitamin A còn có thể được bổ sung vào cơ thể bằng dưới dạng các viên uống. Trong khi việc bổ sung có lợi cho những người bị thiếu hụt vitamin A, hầu hết mọi người nhận đủ vitamin A từ chế độ ăn uống của họ và
không cần phải uống bổ sung. Tuy nhiên, các nghiên cứu có kiểm soát cho thấy bổ sung vitamin A có thể có lợi cho một số người ngay cả khi chế độ ăn uống của họ đáp ứng các yêu cầu cơ bản.
Ví dụ, bổ sung vitamin A có thể giúp điều trị bệnh sởi ở trẻ em. Chúng bảo vệ khỏi biến chứng viêm phổi do bệnh sởi và giảm nguy cơ tử vong từ 50–80%. Các nghiên cứu cho thấy rằng vitamin A có khả năng ngăn chặn sự hoạt động của vi rút sởi.
RDA là đại lượng đo lường nhu cầu vitamin A ước tính mà đại đa số (khoảng 97,5%) mọi người cần hàng ngày.
RDA cho vitamin A là 3.000 IU (900 mcg) đối với nam giới trưởng thành và 2.333 (700mcg) đối với phụ nữ trưởng thành. Đối với trẻ em, nó dao động từ 1.000 IU (300 mcg) đến 2.000 IU (600 mcg).
5. Thiếu hụt vitamin A
Tình trạng thiếu vitamin A rất hiếm gặp ở các nước phát triển. Tuy nhiên, những người ăn chay trường có thể có nguy cơ cao hơn vì vitamin A ở dạng tự nhiên chỉ có trong thực phẩm có nguồn gốc động vật. Mặc dù provitamin A có nhiều trong nhiều loại trái cây và rau quả nhưng nó không phải lúc nào cũng được chuyển hóa hiệu quả thành retinol, dạng hoạt động của vitamin A. Hiệu quả của quá trình chuyển đổi này phụ thuộc vào đặc điểm di truyền của mỗi người.
Sự thiếu hụt vitamin A cũng phổ biến ở một số nước đang phát triển, nơi thực phẩm bị hạn chế và không được bổ sung một cách đa dạng. Nó phổ biến ở những nhóm dân cư có chế độ ăn uống chủ yếu là gạo tinh chế, khoai tây trắng hoặc sắn và thiếu thịt, mỡ và rau trong khẩu phần ăn.
Một vấn đề phổ biến xuất hiện sớm khi thiếu hụt vitamin A là bệnh quáng gà. Khi tiến triển, nó có thể dẫn đến các tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:
- Khô mắt: Sự thiếu hụt nghiêm trọng có thể gây ra bệnh viêm nhãn cầu, một tình trạng đặc trưng bởi khô mắt do giảm sự hình thành nước mắt.
- Mù: Thiếu vitamin A nghiêm trọng có thể dẫn đến mù toàn bộ. Trên thực tế, nó là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây mù lòa trên thế giới
- Rụng tóc: Nếu thiếu vitamin A, cơ thể có thể bắt đầu biểu hiện bằng dấu hiệu rụng tóc.
- Các vấn đề về da: Sự thiếu hụt dẫn đến tình trạng bất thường da được gọi là tăng sừng hoặc da thịt ngỗng.
- Chức năng miễn dịch kém: Tình trạng kém hoặc thiếu hụt vitamin A khiến mọi người dễ bị nhiễm trùng do suy giảm hoạt động của hệ miễn dịch.
Tóm lại, vitamin A, còn được gọi là retinol, là một loại vitamin tan trong dầu có liên quan đến thị lực và sức khỏe của mắt. Các nguồn cung cấp vitamin A dồi dào nhất là gan, dầu cá và bơ. Nó cũng có thể có nguồn gốc từ các carotenoid provitamin A được tìm thấy trong các loại rau màu đỏ, vàng và cam, cũng như một số loại rau có lá màu xanh đậm. Tình trạng thiếu hụt vitamin A là rất hiếm ở các nước phát triển, nhưng phổ biến nhất ở những người theo chế độ ăn thiếu đa dạng, đặc biệt là những người chủ yếu là gạo, khoai tây trắng và sắn. Các triệu chứng ban đầu của sự thiếu hụt vitamin A bao gồm quáng gà, và sự thiếu hụt nghiêm trọng cuối cùng có thể dẫn đến mù toàn bộ. Mặc dù việc bổ sung đủ vitamin A là rất quan trọng nhưng quá nhiều vitamin A trong cơ thể có thể gây hại. Phụ nữ mang thai cần hết sức lưu ý không ăn quá nhiều vitamin A vì có nguy cơ gây dị tật bẩm sinh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.