Chẩn đoán lao tiềm ẩn

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Nguyễn Thị Thúy Hằng- Bác sĩ Xét nghiệm Vi sinh- Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Hiện nay trên toàn thế giới ước tính có khoảng hai tỷ người mang Mycobacterium tuberculosis (trực khuẩn gây bệnh lao) nhưng phần lớn không có triệu chứng lâm sàng. Lao tiềm ẩn Latent tuberculosis infection-LTBI) là tình trạng cơ thể có đáp ứng miễn dịch với kháng nguyên là trực khuẩn gây bệnh lao ở người nhưng chưa có dấu hiệu lâm sàng - cận lâm sàng cho thấy bệnh lao hoạt động.

Vi khuẩn gây bệnh lao ở những người nhiễm lao tiềm ẩn có thể chuyển thành tái hoạt động. Nguy cơ nhiễm lao tiềm ẩn cao ở những người tiếp xúc gần với bệnh nhân lao hoạt động, nhiễm HIV, người bệnh bụi phổi, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, ghép nội tạng, bệnh ác tính, suy thận giai đoạn cuối, người bệnh đái tháo đường...

1. Chẩn đoán lao tiềm ẩn

Chẩn đoán nhiễm lao tiềm ẩn là rất quan trọng để kiểm soát toàn diện bệnh và điều trị thuốc kháng lao, làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển bệnh lao hoạt động. Chẩn đoán lao tiềm ẩn dựa trên 2 xét nghiệm: Xét nghiệm lao tiềm ẩn qua da bằng phản ứng Mantoux (hay còn gọi là TST-tuberculin skin test) hoặc xét nghiệm lao tiềm ẩn qua máu IGRA (Interferon-Gamma Release Assays) dương tính, loại trừ được mắc lao hoạt động qua khám lâm sàng, X-quang phổi, xét nghiệm đờm hoặc dấu hiệu bất thường ở các cơ quan ngoài phổi nghi lao. Trong nhiều năm, việc chẩn đoán phòng xét nghiệm nhiễm lao tiềm ẩn dựa vào xét nghiệm Mantoux. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong số những người có xét nghiệm Mantoux dương tính và không có yếu tố nguy cơ nào khác, khả năng phát triển bệnh lao hoạt động là khoảng 0,1% mỗi năm. Tuy nhiên, xét nghiệm này có một số hạn chế ảnh hưởng đến độ nhạy và độ đặc hiệu của nó: Có thể dương tính giả trong trường hợp nhiễm vi khuẩn lao không điển hình hoặc đã tiêm vaccine BCG trước đó, âm tính giả trong trường hợp: người suy giảm miễn dịch hoặc mới nhiễm lao dưới 8 tháng, trẻ nhỏ dưới 6 tháng. Hơn nữa, người bệnh phải quay lại đọc kết quả sau 48h, tối đa 72h.


Lao tiềm ẩn có thể được chẩn đoán qua xét nghiệm Mantoux hoặc IGRA
Lao tiềm ẩn có thể được chẩn đoán qua xét nghiệm Mantoux hoặc IGRA

2. Xét nghiệm lao tiềm ẩn

Gần đây, xét nghiệm lao tiềm ẩn qua máu IGRA đã được thực hiện để chẩn đoán lao tiềm ẩn. Nguyên lý của xét nghiệm là phát hiện tình trạng nhiễm lao dựa vào việc định lượng nồng độ IFN-γ trong máu ngoại vi sau khi kích hoạt bởi kháng nguyên đặc hiệu vi khuẩn lao là ESAT-6, CFP-10. Hiện nay có hai loại xét nghiệm IGRA được sử dụng bao gồm: T-SPOT® TB test và QuantiFERON®-TB Gold Plus (QFT-Plus). Các xét nghiệm này đã được chứng minh là có đặc hiệu cao hơn xét nghiệm Mantoux vì nó không bị ảnh hưởng bởi việc tiêm chủng BCG. Độ nhạy của xét nghiệm IGRA tương tự (tuy nhiên cao hơn ở những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch) như của xét nghiệm Mantoux và trong một số nghiên cứu cho thấy các xét nghiệm này có mối tương quan tốt hơn với mức độ phơi nhiễm.

Các xét nghiệm IGRA được chứng minh là có giá trị dự đoán tốt hơn đối với sự phát triển của lao hoạt động ở những người nhiễm lao tiềm ẩn. Tuy nhiên, các xét nghiệm này cũng có một số hạn chế như phải lấy máu tĩnh mạch, quy trình xử lý khá phức tạp và chi phí cao hơn xét nghiệm Mantoux. Việc sử dụng hiệu quả nhất về chi phí của xét nghiệm IGRA là làm xét nghiệm khẳng định ở những bệnh nhân có kết quả xét nghiệm Mantoux dương tính, đặc biệt là ở những khu vực có tỷ lệ tiêm chủng BCG cao. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo xét nghiệm Mantoux hoặc IGRA đều có thể được sử dụng để xác định lao tiềm ẩn.


Các xét nghiệm lao tiềm ẩn qua máu IGRA được thực hiện nhiều để chẩn đoán bệnh
Các xét nghiệm lao tiềm ẩn qua máu IGRA được thực hiện nhiều để chẩn đoán bệnh

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.

Mọi thắc mắc cần được bác sĩ chuyên khoa giải đáp cũng như quý khách hàng có nhu cầu khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec vui lòng đăng ký khám trực tuyến trên Website để được phục vụ tốt nhất.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Chia sẻ
Câu chuyện khách hàng Thông tin sức khỏe Sống khỏe