Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: Thạc sĩ. Bác sĩ Đỗ Thị Hoàng Hà - Bác sĩ Hóa sinh - Khoa Xét nghiệm, Bệnh viện ĐKQT Vinmec Hải Phòng
Tiền sản giật là một hội chứng bệnh lý thai nghén toàn thân nghiêm trọng trong thời kỳ mang thai, là nguyên nhân dẫn đến nhiều tai biến sản khoa, và nhất là có thể đe dọa tính mạng của cả thai phụ và thai nhi.
1. Tiền sản giật là gì?
Tiền sản giật (còn gọi là nhiễm độc thai nghén) là một rối loạn nghiêm trọng thường phát triển sau tuần 20 của thai kỳ, được biểu hiện bởi các triệu chứng như phù, huyết áp cao và mức độ protein trong nước tiểu tăng.
Tiền sản giật vô cùng nguy hiểm bởi nó gây ra nhiều hậu quả nặng nề cho cả mẹ và thai nhi:
- Biến chứng đối với mẹ:
- Biến chứng ở hệ thần kinh trung ương: phù não, sản giật, xuất huyết não - màng não.
- Biến chứng ở mắt: mù mắt do ảnh hưởng của phù võng mạc, phù não, co thắt động mạch.
- Biến chứng ở thận: hoại tử ống thận cấp, suy thận cấp.
- Biến chứng ở gan: xuất huyết dưới bao gan, có thể vỡ gan xuất huyết trong ổ bụng, suy gan.
- Biến chứng ở tim: suy tim cấp.
- Biến chứng ở phổi: có thể xảy ra phù phổi cấp (gặp trong tiền sản giật thể nặng).
- Biến chứng rối loạn đông máu: giảm tiểu cầu, đông máu rải rác trong lòng mạch.
- Tăng huyết áp mạn tính, viêm thận mạn tính.
- Biến chứng đối với thai nhi:
- Thai chậm phát triển trong tử cung (trên 50%)
- Thai chết lưu trong tử cung.
- Đẻ non (40%) do tiền sản giật nặng
- Tử vong chu sinh (10%): tỷ lệ tử vong chu sinh tăng cao nếu có biến chứng nhau bong non, đẻ non.
Ngoài ra, tiền sản giật có thể tiến triển nặng và nhanh khi tiến triển thành hội chứng HELLP xuất hiện. Hội chứng này bao gồm: tan huyết (Hemolysis), tăng men gan (Elevated liver enzyme), tiểu cầu giảm (Low platelets).
2. Có cách nào phát hiện sớm tiền sản giật?
Trước đây, tiền sản giật chỉ được chẩn đoán chủ yếu dựa vào những triệu chứng lâm sàng cổ điển như phù, tăng huyết áp, protein niệu và cũng chỉ chẩn đoán được sớm nhất bắt đầu ở tuần 20 của thai kỳ. Tuy nhiên, trước những biến chứng nguy hiểm do tiền sản giật gây ra, việc cần có một phương pháp mới có thể chẩn đoán sớm tiền sản giật ngày càng trở nên cần thiết.
Gần đây, hai yếu tố được đặc biệt quan tâm là PLGF và sFlt-1. PlGF (Placental Growth Factor - yếu tố phát triển nhau thai, hay còn gọi là yếu tố tân tạo mạch máu) có vai trò quan trọng trong tân tạo mạch máu nhau thai, còn sFlt-1 (soluble fms - like tyrosine kinase 1- tyrosine kinase 1 dạng hòa tan tương tự fms)) là thụ thể yếu tố phát triển tế bào nội mạc hòa tan, có vai trò kháng tân tạo mạch máu. Các nghiên cứu chỉ ra trong máu thai phụ mắc tiền sản giật, PlGF và sFlt-1 biến đổi khá sớm trước khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng.
Ở phụ nữ mang thai bình thường, nồng độ PLGF và sFlt-1 thay đổi qua các giai đoạn tuổi thai như sau: PLGF tăng dần và đạt đỉnh ở giữa thai kỳ rồi giảm cho đến trước khi sinh, còn sFlt-1 tương đối ổn định ở đầu thai kỳ và tăng lên ở cuối thai kỳ.
Đối với thai phụ có nguy cơ tiền sản giật, nồng độ sFlt-1 lại tăng trong máu thai phụ, ngược lại nồng độ PLGF lại giảm so với thai phụ bình thường có tuổi thai tương ứng. Do vậy, có thể định lượng nồng độ PLGF, sFlt-1 và tính tỷ số sFlt-1/PLGF để chẩn đoán sớm tiền sản giật từ tuần 12 của thai kỳ (nghĩa là có thể phát hiện tiền sản giật ngay khi mang thai 3 tháng đầu).
Việc tìm ra mối liên quan giữa PLGF và sFlt-1 đối với tiền sản giật mang ý nghĩa vô cùng quan trọng. Các thai phụ giờ đây hoàn toàn có thể phát hiện sớm tiền sản giật để có phương pháp điều trị kịp thời, tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra cho cả thai phụ và thai nhi.
Với mong muốn mang đến cho những bà mẹ tương lai sự chăm sóc toàn diện, an toàn cho mẹ và thai nhi trong suốt quá trình trước - trong - sau sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với cơ sở trang thiết bị được đầu tư hiện đại hàng đầu Việt Nam, đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm triển khai các dịch vụ thai sản trọn gói tích hợp toàn bộ quá trình thăm khám và xét nghiệm cần thiết.
Xét nghiệm định lượng nồng độ yếu tố tân tạo mạch máu trong Gói thai sản 12 tuần có thể làm các thai phụ hoàn toàn yên tâm trước nỗi lo tiền sản giật.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để đăng ký chương trình chăm sóc thai sản trọn gói hoặc liên hệ với các Bệnh viện và phòng khám thuộc hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.