1. Tổng quan:
Sai khớp cắn (hay còn gọi là lệch khớp cắn) trong nha khoa là tình trạng khi các răng của hai hàm không khớp chính xác với nhau khi cắn.
Phân loại:
- Khớp cắn sâu: Khi cắn lại hàm trên và hàm dưới, răng trước hàm trên gần như che phủ hết răng cửa dưới. Khi nhìn nghiêng giống người bị vẩu.
- Khớp cắn ngược: Khớp cắn ngược là khi răng của hàm trên đặt phía sau răng của hàm dưới khi cắn. Đây là loại sai khớp cắn phổ biến nhất và thường được phát hiện sớm ở trẻ em. Nếu không được điều trị kịp thời, khớp ngược có thể gây ra nhiều vấn đề về răng miệng và hô hấp.
- Khớp cắn chéo: Khớp chéo là khi một bên của hàm trên hoặc hàm dưới đặt vượt lên so với bên còn lại khi cắn, răng xô lệch đường giữa. Loại sai khớp cắn này có thể gây ra các vấn đề về nhai, nói và hô hấp. Có thể điều trị khớp lệch bằng các phương pháp chỉnh nha hoặc phẫu thuật tùy thuộc vào mức độ và nguyên nhân của tình trạng này.
- Khớp cắn hở là một trong những sai lệch nghiêm trọng nhất của khớp cắn, tình trạng này ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và chức năng của cả hàm răng. Do nhóm răng cửa bị hở có thể nhìn thấy lưỡi ngay cả khi khép răng ở trạng thái nghỉ bình thường. Nhóm răng ở hai hàm không thể chạm nhau tạo thành khoảng hở khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong việc cắn, nhai thức ăn.
2. Nguyên nhân của sai khớp cắn:
- Kích thước không đồng đều của các răng hoặc các hàm: Nếu răng của hàm trên hoặc hàm dưới quá to hoặc quá nhỏ, hoặc nếu các răng không đặt đúng vị trí, có thể gây ra sai khớp cắn.
- Sự phát triển không đồng đều của các hàm: Khi hàm trên hoặc hàm dưới không phát triển đồng đều, có thể gây ra sai khớp cắn. Điều này thường xảy ra ở trẻ em khi đang phát triển.
- Sự chấn thương hoặc mất răng không được thay thế đầy đủ: Nếu bạn gặp chấn thương như gãy xương hàm từ bé hoặc mất răng và không thay thế đầy đủ, điều này có thể dẫn đến sai khớp cắn. Chấn thương hoặc mất răng có thể làm thay đổi vị trí của các răng còn lại trong hàm.
- Các thói quen xấu: Những thói quen xấu như cắn móng tay, cắn viền bút có thể gây ra áp lực lên hàm và gây ra sai khớp cắn.
- Di truyền: Những người trong gia đình có thể truyền gen gây sai khớp cắn cho con cái. Nếu một trong hai bậc cha mẹ bị sai khớp cắn, con cái có nguy cơ cao hơn để mắc phải tình trạng này.
3. Hậu quả xảy ra nếu sai lệch khớp cắn:
- Đau đớn và khó chịu: Sai khớp cắn có thể gây ra đau đớn, khó chịu và mệt mỏi trong cơ và khớp của cổ, vai và lưng.
- Mòn răng: Khi các răng không khớp chính xác với nhau, chúng có thể mòn nhanh hơn và dễ bị hư hỏng hơn do áp lực không đều lên chúng.
- Đau khớp: Sai khớp cắn có thể gây ra đau và khó chịu trong khớp và cơ xung quanh.
- Loạn khớp: Một số trường hợp sai khớp cắn có thể dẫn đến loạn khớp, khiến khớp cắn không hoạt động chính xác và gây ra các vấn đề về chức năng của hàm.
- Tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe khác: Sai khớp cắn có thể gây ra các vấn đề khác như chảy máu chân răng, viêm nha chu, viêm lợi, viêm amidan và gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
- Ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tự tin: Sai khớp cắn có thể làm cho hàm của bạn trông không đồng đều, khó nhìn và ảnh hưởng đến tự tin của bạn khi nói chuyện hoặc cười.
4. Sai lệch khớp cắn có ảnh hưởng lên cột sống không?
Sai khớp cắn trong nha khoa thường không gây ra các vấn đề trực tiếp đến cột sống của bạn, tuy nhiên nó có thể ảnh hưởng đến cột sống của bạn thông qua các cơ và khớp xung quanh cổ và lưng.
Khi bạn có sai khớp cắn, thường sẽ có sự mất cân bằng trong các cơ và khớp của cổ, vai và lưng. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề về cơ bắp, khớp và xương của cột sống, gây ra đau đớn, khó chịu và mệt mỏi.
5. Ảnh hưởng của sai khớp cắn đến đường thở:
Sai khớp cắn trong nha khoa có thể ảnh hưởng đến đường thở của bạn, đặc biệt là khi bạn có một dạng sai khớp cắn gọi là “khớp cắn sâu” (deep bite), trong đó các răng trên che phủ phần lớn các răng dưới khi bạn kết hợp.
Khi bạn có sai khớp cắn sâu, các răng trên có thể chèn ép vào nướu của bạn, gây ra cảm giác khó chịu và đau đớn. Điều này có thể làm cho bạn có xu hướng dùng cơ và khớp của cổ để mở miệng rộng hơn, thay vì dùng các cơ và khớp của hàm dưới. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề liên quan đến đường thở, bao gồm:
- Giảm lưu lượng không khí: Khi bạn mở miệng, các răng trên có thể chèn ép vào nướu của bạn và làm giảm diện tích của đường hô hấp, gây ra sự cản trở cho lưu lượng không khí đi vào phổi.
- Tắc nghẽn đường thở: Trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, sai khớp cắn lớp sâu có thể gây ra tắc nghẽn đường thở, đặc biệt khi bạn nằm nghiêng hoặc ngủ. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề liên quan đến hô hấp. Sai khớp cắn lớp sâu có thể gây ra chèn ép và tắc nghẽn ở đường thở trên và dưới, gây ra các triệu chứng như người bệnh ngủ mất ngủ, chóng mặt, đau đầu,và mệt mỏi.
6. Các biện pháp điều trị sai khớp cắn:
Sau đây là một số biện pháp điều trị phổ biến:
- Đeo khí cụ chỉnh nha: Đây là phương pháp điều trị phổ biến nhất để điều trị sai khớp cắn ở trẻ em và người lớn. Các khí cụ chỉnh nha giúp điều chỉnh vị trí của răng và hàm, và dần dần làm cho chúng khớp đúng với nhau.
- Phẫu thuật: Nếu sai khớp cắn nghiêm trọng hơn và không thể điều trị bằng chỉnh nha, phẫu thuật có thể là phương pháp tốt nhất. Phẫu thuật có thể bao gồm cắt bỏ một phần của xương hàm hoặc sử dụng các thiết bị như chốt và tấm kim loại để giữ cho hàm ở vị trí đúng.
- Điều trị bằng máy laser: Phương pháp này được sử dụng để điều trị các vấn đề về khớp hàm bằng cách sử dụng ánh sáng laser để kích thích các tế bào và mô xung quanh khớp thái dương hàm. Điều này giúp giảm đau và viêm, và cải thiện tính linh hoạt của khớp hàm.
7. Kết luận:
Sai khớp cắn là một vấn đề răng miệng phổ biến và có thể gây ra nhiều vấn đề khác nhau. Tuy nhiên, với việc nhận diện và điều trị sớm, nhiều người có thể tránh được các vấn đề nghiêm trọng và cải thiện sức khỏe răng miệng của mình đặc biệt là khi còn trẻ. Việc thường xuyên đi khám nha khoa và tuân thủ các quy trình chăm sóc răng miệng đúng cách cũng là cách tốt nhất để giữ cho răng miệng khỏe mạnh, phát hiện sớm sai khớp cắn và điều trị.
