Tìm hiểu về liệu pháp tăng cường hệ miễn dịch tự thân hỗ trợ điều trị ung thư

Bài viết được viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Quách Thanh Dung - Khoa Nội ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Liệu pháp tăng cường hệ miễn dịch tự thân hỗ trợ điều trị ung thư - Một trong những phát minh Y học tiêu biểu, đã mở ra cơ hội mới cho các bệnh nhân ung thư khắp thế giới. Theo GS Terunuma, Giám đốc Viện liệu pháp sinh học Nhật Bản chia sẻ:“Đây là phương pháp hỗ trợ điều trị ung thư an toàn. Trong 16 – 17 nghìn bệnh nhân được điều trị với phương pháp này trong vòng 5 năm, từ 2008 – 2013 tại Nhật, chỉ ghi nhận 0,024% bệnh nhân bị các tác dụng không mong muốn: ho, khó thở nhẹ”. Cùng tìm hiểu về liệu pháp này tại bài viết dưới đây

1. Liệu pháp tăng cường hệ miễn dịch tự thân là gì?

Liệu pháp tăng cường hệ miễn dịch tự thân là phương pháp sử dụng tế bào NK, tế bào lympho T được tách chiết từ máu, nuôi cấy và kích hoạt nhằm tăng cường khả năng chống lại tế bào ung thư, sau đó truyền lại cho người bệnh.

Liệu pháp sinh học này khi kết hợp với các biện pháp điều trị truyền thống sẽ tăng khả năng tiêu diệt tế bào ung thư, giúp người bệnh sẽ đáp ứng với điều trị tốt hơn. Phương pháp này được chỉ định áp dụng với nhiều loại ung thư phổ biến hiện nay như phổi, dạ dày, gan, mật, tụy, thực quản, đại tràng, cổ tử cung, buồng trứng vú, u não và u đặc vùng đầu cổ, melanoma ở các giai đoạn phức tạp (III, IV, tái phát di căn, bệnh nhân đang chăm sóc giảm nhẹ) hoặc sau khi kết thúc điều trị.

Với tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch, liệu pháp này còn giúp giảm mệt mỏi mạn tính ở người bệnh ung thư, giúp người đã kết thúc điều trị ung thư giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội như cúm, viêm phổi, viêm họng, nhiễm nấm, nâng cao chất lượng cuộc sống.

2. Liệu pháp tăng cường hệ miễn dịch tự thân ra đời như thế nào?

Liệu pháp hệ miễn dịch tự thân lần đầu tiên được Rosenberg giới thiệu cuối những năm 1980 tại Viện ung thư quốc gia Hoa Kỳ

Tuy nhiên, điểm khó nhất của liệu pháp là chế tạo được môi trường nuôi cấy, tăng sinh tế bào diệt tự nhiên (Natural Killer cell -NK) và tế bào lympho T. Đến năm 1999, Viện sinh học trị liệu Nhật Bản (Biotherapy Institute of Japan) đã thành công trong chế tạo môi trường nuôi cấy và thương mại hóa, chuyển giao cho các trung tâm y khoa khác tạo điều kiện cho người bệnh ở nhiều quốc gia được sử dụng liệu pháp này

3. Liệu pháp tăng cường hệ miễn dịch tự thân dành cho ai?

3.1 Chỉ định thực hiện

Bệnh ung thư phổi, dạ dày, gan, mật, tụy, thực quản, đại tràng, phụ khoa, vú, não và các bướu đặc như vùng đầu cổ, melanoma đang trong giai đoạn điều trị hoặc sau khi kết thúc điều trị. Bệnh nhân ung bướu đang được chăm sóc giảm nhẹ. Bệnh nhân có toàn trạng trung bình đến tốt (Theo điểm toàn trạng của Tổ chức y tế thế giới).

Bệnh nhân có các thông số chức năng cơ quan thích hợp: gan, thận, phổi

3.2 Chống chỉ định thực hiện

Đang bị một trong các tình trạng sau: nhiễm khuẩn nặng, đang mắc bệnh tự miễn, đang sử dụng thuốc chống thải ghép, ung thư máu dòng tế bào T

4. Quy trình thực hiện liệu pháp tăng cường hệ miễn dịch tự thân

Bước 1: Lấy 50 - 150ml máu cho 01 lần nuôi cấy.

Bước 2: Loại bỏ hồng cầu, tách lấy tế bào NK và T từ thể tích máu

Bước 3: Nuôi cấy và nhân lên trong phòng thí nghiệm tại môi trường BINKIT trong 2-3 tuần và sau đó được vận chuyển đến các bệnh viện, trung tâm điều trị bệnh nhân trong điều kiện 4oC-10oC. Trong 2-3 tuần, có thể nhân số lượng tế bào NK, T gấp 60-200 lần

Bước 4: Truyền lại khối tế bào miễn dịch cho bệnh nhân

Thời gian thực hiện: 18 - 21 ngày

5. Lợi ích của liệu pháp

• Là liệu pháp sinh học, có thể kết hợp với tất cả các biện pháp điều trị chính bệnh ung thư hiện có. Tăng cường miễn dịch tế bào, tăng khả năng tiêu diệt tế bào ung thư dẫn đến tăng tỷ lệ đáp ứng với điều trị. Liệu pháp này góp phần nâng cao hiệu quả điều trị ung thư lên 21-31% khi phối hợp với các biện pháp điều trị kinh điển khác như hóa trị, xạ trị, phẫu thuật, ....
• Liệu pháp giúp người bệnh tăng cường miễn dịch chung, do đó giúp giảm mệt mỏi mãn tính ở người bệnh ung thư.
• Liệu pháp tăng cường miễn dịch tự thân giúp những người bệnh đã kết thúc điều trị bệnh ung thư giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm cơ hội: cúm, viêm phổi, viêm họng, nhiễm nấm.