Vitamin C hay còn gọi là sinh tố C (acid ascorbic) là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho các loài động vật bậc cao và cho một số ít các loài khác.

Vitamin C ở dạng tinh thể trắng, dễ tan trong nước và tan được trong ethanol 96, khó tan trong rượu và trên thực tế không tan được trong ether và clorofom, không tan trong dung môi hữu cơ. Vitamin C tồn tại được ở 100 °C trong môi trường trung tính và acid.

Trong không khí bị oxy hóa bởi O2, khi có sự hiện diện của Fe và Cu thì càng bị oxy hóa nhanh hơn.

Hiện nay vitamin C có rất nhiều dạng như tinh thể, bột, viên con nhộng, viên nén hay viên nén phóng thích hẹn giờ,.... Vitamin C ở trong các dạng này khác nhau.

• Acid ascorbic là dạng được sử dụng rộng rãi nhất, đôi khi có ảnh hưởng đến dạ dày.

• Các dạng đệm: muối natri, magnesium, kali ascorbate, calcium, được dùng chủ yếu. Nhưng các dạng này có mặt hạn chế là rất hiếm

Tăng cường hệ miễn dịch

Vitamin C rất quan trọng trong việc cải thiện chức năng hoạt động của các bộ phận khác nhau trong cơ thể, đồng thời vitamin C còn giúp tăng khả năng miễn dịch của cơ thể.

Vitamin C hỗ trợ hàng rào biểu mô chống lại các tác nhân gây bệnh, thúc đẩy hoạt động chống oxy hóa của cơ thể, giúp cho các tế bào tránh khỏi các tổn thương từ gốc tự do. Vitamin C hoạt động trong môi trường nước của cơ thể, ở cả nội bào và ngoại bào, nó giống như một chất chống oxy hóa, cùng hoạt động với các enzym chống oxy hóa khác như glutathione peroxidadase, superoxide và catalase. Vitamin C hỗ trợ vitamin E tron việc chống oxy hóa cơ thể, từ đó là tăng cường hiệu lực của vitamin E.Ngoài ra vitamin C hỗ trợ chức năng hoạt động của các tế bào giúp bảo vệ hệ miễn dịch, từ đó vết thương mau lành, ngăn ngừa các mảng bầm trên da.

Thiếu vitamin C sẽ dẫn đến suy giảm chức năng miễn dịch và dễ bị nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng đường hô hấp.

Cần bổ sung vitamin C vào chế độ ăn để dự phòng các bệnh nhiễm trùng, nên bổ sung ít nhất với hàm lượng từ 100-200mg/ ngày.

Phòng chống lão hóa mắt và đục thủy tinh thể

Vitamin C có chứa chất chống oxy hóa và hỗ trợ làm tăng lượng máu đến mắt, cải thiện sức khỏe mắt và phòng chống bệnh đục thủy tinh thể, các bệnh về mắt như bệnh thoái hóa điểm vàng,...

Ở người cao tuổi có thể trì hoãn bệnh đục thủy tinh thể, làm cho tình trạng bệnh không phát triển nhanh bằng cách có một chế độ ăn giàu vitamin C.

Bảo vệ sức khỏe sản phụ và thai nhi

Theo các nghiên cứu trước đây, trong thời kì mang thai nếu phụ nữ hút thuốc sẽ làm tăng nguy cơ sinh non, nhẹ cân và hay xuất hiên các hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh, gây dị tật và các vấn đề về sức khỏe ở thai nhi.

Tuy nhiên gần đây, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra, khi bổ sung vitamin C có thể làm giảm được tác động của nicotine trong thuốc lá đối với thai nhi, vitamin C giúp bảo vệ sức khỏe phổi của trẻ sơ sinh khi có mẹ hút thuốc trong thời kỳ mang thai.

Nhưng việc bổ sung vitamin C không đảm bảo được tuyệt đối sức khỏe của thai nhi, mẹ hút thuốc thì đứa trẻ sinh ra vẫn có nguy cơ bị béo phì, rối loạn hành vì và gây ra rất nhiều những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Vì vậy để thai nhi khỏe mạnh, cách tốt nhất là phụ nữ không hút thuốc trước và trong khi mang thai.

Cải thiện làn da, móng tay và mái tóc

Vitamin C là thành phần chính trong việc giúp cơ thể sản xuất ra collagen, một loại protein rất quan trọng phát triển các mô liên kết như da, xương, cơ, cấu trúc cơ thể, đặc biệt trong các sụn khớp và các dây chằng. Thậm chí vitamin C còn là chất làm tăng cường hấp thu sắt vào cơ thể. Vì vậy để giúp mái tóc mượt mà, nhanh dài, làm chân tóc vững chắc và cải thiện sự đàn hồi của làn da cần phải ăn thực phẩm có chứa nhiều vitamin C.

Vitamin C còn là chất dinh dưỡng giúp tăng lượng collagen, làm cho thành mạch máu vững bền, phục hồi làn da.

Vitamin C có nhiều trong rau quả tươi như phần cùi trắng của cam, quýt, chanh, đặc biệt có nhiều trong rau xanh như rau bông cải xanh, tiêu, khoai tây, cà chua,...

Trong thiên nhiên, hầu hết các loại rau quả tươi đều chứa vitamin C. Thông thường, các loại rau quả có hàm lượng vitamin C cao hơn khi được trong ở nơi có đầy đủ ánh sáng.

Hàm lượng vitamin C trong các loại rau quả phân bố không đồng đều, có nhiều ở lớp vỏ hơn ở ruột, ở lá nhiều hơn ở cuống và thân rau.

• Sỏi thận

Một số bệnh lý mà vitamin C hỗ trợ

• Hen suyễn: những người mắc bệnh hen suyễn có nhu cầu Vitamin C cao hơn những người bình thường khác trong cộng đồng. Vitamin C còn làm cải thiện các thông số hô hấp, các triệu chứng suyễn. Vitamin C liều cao làm giảm nồng độ Histamine, ngăn chặn sự phóng thích Histamin cho các bệnh nhân hen suyễn.

• Xơ vữa động mạch, cholesterol và huyết áp tăng:giảm đáng kể nguy cơ tử vong do đột quỵ và nhồi máu cơ tim nhờ vào việc sử dụng dinh dưỡng giàu Vitamin C. Theo các nghiên cứu, nồng độ vitamin C tỷ lệ nghịch so với huyết áp. Nếu càng nhập nhiều vitamin C vào cơ thể thì huyết áp càng giảm.

• Ngăn ngừa ung thư: vitamin C có nhiều chức năng quan trọng trong đó có việc bảo vệ cơ thể chống lại ung thư. Vitamin C làm tăng cường chức năng miễn dịch, giúp cơ thể chống trọi với ô nhiễm môi trường. Bổ sung nhiều vitamin C vào khẩu phần ăn giúp làm giảm nguy cơ của các dạng ung thư, bao gồm ung thư phổi, ung thư vú, đại tràng, thực quản,....

• Đục thủy tinh thể: những người đang đị đục thủy tinh thể và những người có nguy cơ đục thủy tinh thể, thoái hóa võng mạc như những người cao tuổi, cần phải có một chế độ dinh dưỡng giàu Vitamin C và vitamin E, carotene và selenium. Các chất chống bị oxy hóa này đã làm kìm hãm tiến trình đục thủy tinh thể và giúp cải thiện thị lực.

• Cảm lạnh thông thường: theo khảo sát của các nhà nghiên cứu, vai trò của vitamin C trên bệnh cảm cúm và khả năng tăng cường miễn dịch, chứng tỏ vitamin C có thể làm giảm được các triệu chứng nặng và cả thời gian nhiễm bệnh. Hiện nay người ta đang khuyến cáo về việc sử dụng vitamin C trong trường hợp bị nhiễm trùng cấp tính và đặc biệt là người cao tuổi. Vitamin C có thể làm cải thiện các triệu chứng lâm sàng bằng việc sử dụng liều thấp vitamin C. Ở bệnh nhân cao tuổi bị nhiễm khuẩn hô hấp cấp nên sử dụng vitamin C theo chỉ định của bác sĩ.

Xem thêm:

• Giảm hao hụt vitamin C trong rau quả
• Vitamin C giúp giảm nguy cơ đục thủy tinh thể
• Tác hại khi thừa hoặc thiếu vitamin C