Bài viết được viết bởi ThS.Nguyễn Tiến Lung - Khối Liệu pháp tế bào, Trung tâm Công nghệ Cao
Trong những năm qua, việc lưu giữ máu cuống rốn, dây rốn trẻ sơ sinh tại các ngân hàng sinh học đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của các bậc cha mẹ. Nhiều người đã rất nuối tiếc khi ngay thời điểm sinh nở đã không giữ lại “nguồn bảo hiểm sinh học tương lai” này cho trẻ. Tuy nhiên, đến thời điểm trẻ thay răng (khoảng 5-12 tuổi), các bậc cha mẹ sẽ có thêm sự lựa chọn tiềm năng trong việc lưu trữ tế bào gốc cho con mình.
1. Nguồn tế bào gốc quý giá từ tủy răng sữa
Tế bào gốc trung mô (Messenchymal Stem Cell – MSC) là nhóm tế bào gốc được nghiên cứu nhiều nhất và được sử dụng phổ biến nhất trong các ứng dụng lâm sàng. MSC có thể biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau như tế bào thần kinh, mỡ, sụn, xương,... đồng thời có khả năng điều hòa miễn dịch như chống viêm, hình thành mạch máu. Nhờ vậy, MSC có tiềm năng lớn trong y học tái tạo để điều trị các bệnh lý thần kinh, tim mạch, các bệnh tự miễn, ung thư,... MSC có thể được thu nhận từ nhiều nguồn khác nhau như tủy xương, mô mỡ, dây rốn, máu ngoại vi,...
Gần đây, các loại tế bào gốc từ tủy răng sữa (tủy răng khôn, tủy răng sữa, dây chằng nha chu, chóp nhú răng,...) đang nhận được sự quan tâm lớn của các nhà khoa học. Các loại tế bào gốc này mang những đặc điểm sinh học của MSC (nên trong nhiều trường hợp được xếp vào một nhóm nhỏ của MSC), đồng thời có tiềm năng biệt hóa thần kinh và xương cao, được ứng dụng trong điều trị các bệnh lý thần kinh, tái tạo xương và các bệnh nha khoa. Trong số này, tế bào gốc răng sữa được quan tâm hơn cả.
Từ nang răng: tế bào gốc nang răng (DFSCs), tế bào tiền thân mầm răng (TGPCs). Từ răng sữa: tế bào gốc tủy răng sữa (stem cells from human exfoliated deciduous teeth – SHED). Từ răng trưởng thành: tế bào gốc tủy răng (DPSCs), tế bào gốc nhú đỉnh (SCAP), tế bào gốc dây chằng nha chu (PDLSCs). Từ các cấu trúc ngoài răng: tế bào gốc vỏ xương (PSCs), tế bào gốc tủy xương (BMSCs), tế bào gốc trung mô từ nướu (lợi) răng (GMSCs), tế bào tiền thân nội mô răng (OESCs), tế bào gốc tuyến nước bọt (SGSCs).
Răng sữa ở trẻ em được mọc từ giai đoạn sớm, khoảng 6 tháng tuổi, đến 3-4 tuổi thì hầu hết trẻ sẽ có 20 răng. Từ 5-6 tuổi (có thể sớm hoặc muộn hơn không đáng kể), răng sữa bắt đầu lung lay và được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Thông thường, những chiếc răng rụng sẽ bị vứt bỏ, tuy nhiên người ta có thể tách được tế bào gốc từ phần tủy của nó. Đây là những tế bào gốc còn non, có khả năng tăng sinh và hình thành các loại tế bào chuyên hóa tốt hơn so với nguồn từ người trưởng thành. Sau khi răng sữa tế bào gốc được bảo quản lạnh lâu dài, chúng có vẫn giữ được các đặc tính sinh học như ban đầu, nên có thể được lưu trữ để sử dụng trong tương lai (tương tự tế bào gốc dây rốn hay máu cuống rốn). Vì vậy, các gia đình đã có thêm giải pháp lưu trữ tế bào gốc từ giai đoạn sớm cho con em mình, đặc biệt là những trẻ chưa lưu trữ dây rốn/máu cuống rốn khi mới sinh.
XEM THÊM: Tiềm năng ứng dụng của tế bào gốc tủy răng sữa trong y học tái tạo
2. Dịch vụ lưu trữ tế bào gốc tủy răng sữa
Mặc dù các ngân hàng lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn, dây rốn, nhau thai, tủy xương,... đã hoạt động từ nhiều thập kỷ trước, tuy nhiên các ngân hàng tế bào gốc phân lập từ răng còn khá hiếm. Thời gian gần đây, dịch vụ lưu trữ tế bào gốc nha khoa đang tăng về số lượng tại Bắc Mỹ, Ấn Độ và Vương quốc Anh. Năm 2006, BioEden có trụ sở chính tại Mỹ là ngân hàng sinh học đầu tiên thu thập, xử lý và lưu trữ tế bào gốc từ tủy răng sữa trẻ em.
Hiện nay, BioEden đang vận hành ở gần 30 nước và có khách hàng trên 60 nước. Các công ty lưu trữ tế bào gốc như Store-a-Tooth (Provia Laboratories, Mỹ) hay StemSave (StemSave Inc, Mỹ) cũng đang mở rộng dịch vụ trên thị trường quốc tế. Nhiều ngân hàng bảo quản tế bào gốc máu cuống rốn và các loại tế bào gốc khác đã hoạt động từ rất lâu, gần đây cũng bắt đầu mở dịch vụ lưu trữ tế bào gốc tủy răng sữa.
Một số ngân hàng tế bào gốc răng trên thế giới
| Ngân hàng | Trụ sở | Website |
| BioEden | Hoa Kỳ | https://www.bioeden.com/us/ |
| Dentcell | Mexico | https://dentcell.com.mx/ |
| Future Health Biobank | Anh | https://futurehealthbiobank.com/ |
| Mothercell | Ấn Độ | https://www.mothercell.com |
| National Dental Pulp Laboratory | Hoa Kỳ | https://ndpl.net/ |
| Oothy | Hoa Kỳ | https://www.oothy.com/ |
| ReeLabs | Ấn Độ | https://reelabs.com |
| Stemade | Ấn Độ | http://www.stemade.com |
| Stemodontics | Hoa Kỳ | https://stemodontics.com/ |
| Stem Protect | Anh | https://www.stemprotect.co.uk/ |
| Stem Save | Hoa Kỳ | https://www.stemsave.com |
| Store-A-Tooth/Provia Labs | Hoa Kỳ | http://www.store-a-tooth.com/ |
| Store Your Cells | Ấn Độ | https://www.storeyourcells.com |
| Tooth Bank/Cryopoint | Hoa Kỳ | https://www.toothbank.com/ |
Tại Việt Nam, năm 2016, thông tin về khả năng ứng dụng tế bào gốc răng sữa vào điều trị do Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ công bố đã khiến nhiều người quan tâm. Trên các trang tin, báo điện tử, mạng xã hội, những thông điệp như “đừng vứt răng sữa vì chúng có thể cứu mạng con bạn”, “lưu trữ tế bào gốc tủy răng sữa là nguồn bảo hiểm sức khỏe cho con dù đã bỏ lỡ cơ hội lưu trữ máu cuống rốn khi sinh” đã tạo nên cơn sốt đối với các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, sau 5 năm, dịch vụ này vẫn chưa được phát triển trong khi nhu cầu đang rất lớn. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City là cơ sở đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam mở dịch vụ thu thập và lưu trữ tế bào gốc từ tủy răng sữa. Chi phí ước tính cho toàn bộ quá trình từ thu thập mẫu, phân tách tế bào gốc và lưu trữ tế bào gốc từ tủy răng sữa cũng tương đương với dịch vụ phân lập, nuôi cấy và lưu trữ tế bào gốc dây rốn.
Quý khách hàng quan tâm có thể liên hệ đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City để được phục vụ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
