Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Trần Thị Vượng - Bác sĩ Xét nghiệm vi sinh - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Cúm là bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính do virus cúm gây nên. Vì đặc điểm dễ lây nhiễm từ người sang người, nên các xét nghiệm influenza virus A B test nhanh giúp chẩn đoán bệnh cúm, từ đó có thể đưa ra các biện pháp điều trị và cách ly phù hợp và sớm nhất.
1. Bệnh cúm tại Việt Nam
Hiện nay trên thế giới có 3 chủng virus cúm (A, B và C), tuy nhiên phổ biến nhất tại Việt Nam là cúm A và cúm B. Cả 2 type cúm A và B đều có thể lưu hành trong năm. Tuy nhiên, chỉ có 1 type hoặc 1 phân type là trội hơn đối với mỗi mùa cúm. Bệnh cúm thường bị nhầm với cảm lạnh thông thường nhưng các triệu chứng của bệnh này thường nghiêm trọng hơn.
- Virus cúm A (influenza type A): Virus cúm A có hệ vật chủ rộng rãi, bao gồm: các loài gia cầm hoang dại, vịt và các loại thủy cầm. Ngoài ra: con người, lợn ngựa cũng là vật chủ của cúm A.
- Virus cúm B (influenza type B):Thường chỉ phát hiện thấy ở người nhưng ít gây thành dịch như virus cúm A.
- Virus cúm C (influenza type C): Người bị nhiễm virus cúm C có thể biểu hiện các triệu chứng ở dạng nhẹ. Virus cúm C không gây thành dịch.
Đường lây truyển: virus cúm lan truyền từ người sang người theo 2 đường chính: (1) theo đường hô hấp: nước bọt và các dịch tiết của bệnh nhân trong quá trình nói, ho, khạc, hắt hơi tạo ra các giọt khí (droplet) hay khí dung (aerosol), (2) theo đường tiếp xúc: dịch tiết đường hô hấp và các chất thải khác chứa virus của bệnh nhân làm ô nhiễm bề mặt phòng bệnh hay gia đình cùng các vật dụng cá nhân, rồi từ đó qua tay của người tiếp xúc để xâm nhập vào niêm mạc mũi, miệng và mắt của người tiếp xúc. Ngoài ra 1 số type của cúm A còn lây từ các loài chim gia cầm sang người như cúm H5N1...Virus cúm nhân lên ở cả đường hô hấp trên và dưới. Virus nhân mạnh nhất vào khoảng 1-2 ngày đầu sau lây nhiễm và giảm xuống chậm dần từ ngày thứ 6-thứ 8.
Thông thường thời gian ủ bệnh sẽ ngắn, thường từ 1-5 ngày, trung bình là 2 ngày. Thời kỳ lây bệnh gồm người bệnh đào thải vi rút khoảng 1-2 ngày trước khi khởi phát và 3-5 ngày sau khi có triệu chứng lâm sàng .
2. Xét nghiệm influenza virus a b test nhanh là gì?
Xét nghiệm influenza virus A B test nhanh : nhằm phát hiện định tính và phân biệt kháng nguyên virus cúm A (thường bao gồm H5N1 và H1N1) và cúm B trong mẫu bệnh phẩm dịch mũi họng, dịch tỵ hầu hoặc dịch rửa mũi/tỵ hầu của người. Một vài sinh phẩm test nhanh của các hãng còn phân biệt được cúm A H1N1, cúm A và cúm B.
3. Khi nào nên làm xét nghiệm influenza?
Bạn nên đi làm xét nghiệm influenza ngay khi:
- Nghi ngờ nhiễm bệnh cúm với triệu chứng sốt cao, gai rét, viêm long đường hô hấp, có thể có biến chứng viêm phổi, suy hô hấp.
4. Ý nghĩa kết quả xét nghiệm influenza
- Kết quả âm tính: Trên thanh test, cửa sổ kết quả chỉ xuất hiện 1 vạch màu đỏ tía “ vạch chứng” cho biết kết quả âm tính. Kết quả âm tính có nghĩa là trong mẫu thử không có sự hiện diện của kháng nguyên virus cúm, nghĩa là bạn không bị nhiễm virus cúm.
- Kết quả dương tính: Trên thanh test, cửa sổ kết quả xuất hiện 2 vạch màu đỏ tía : “ vạch chứng” và “ vạch thử” tại vùng T1, cho biết kết quả Dương tính với cúm A. Test xuất hiện 2 vạch đỏ tía: : “ vạch chứng” và “ vạch thử” tại vùng T2 cho biết kết quả Dương tính với cúm B. Một số ít trường hợp có thể lên cả 3 vạch : “ vạch chứng” và “ vạch thử” tại vùng T1, vạch thử tại vùng T2 cho biết kết quả dương tính với cả cúm A và B.
- Kết quả không có giá trị: Nếu vạch màu không xuất hiện hoặc chỉ xuất hiện 1 vạch “ vạch thử” trên cửa sổ kết quả sau khi xét nghiệm, kết quả được xem là không có giá trị. Hướng dẫn quy trình xét nghiệm không được tuân thủ chặt chẽ hoặc test thử bị hỏng. Mẫu cần phải xét nghiệm lại với thanh thử khác.
