Mụn trứng cá hay gọi đơn giản là mụn, là một tình trạng da phổ biến xuất hiện trên nhiều người. Ở Bắc Mỹ, có tới 50% thanh thiếu niên và khoảng 15% đến 30% người trưởng thành gặp phải các triệu chứng của tình trạng da nói trên. Nhiều người sử dụng kem bôi, thuốc, thực phẩm và các chất bổ sung để giúp giảm mụn trứng cá. Trên thực tế, vitamin C thường xuyên được thêm vào nhiều sản phẩm chăm sóc da do tác dụng điều trị nó.
1. Chăm sóc da với Vitamin C
Được gọi là axit ascorbic, vitamin C là một loại vitamin tan trong nước đóng vai trò quan trọng trên nhiều phương diện khác nhau của sức khỏe, bao gồm cả làn da. Cơ thể con người không có khả năng tự sản xuất loại Vitamin này, vì vậy cần cung cấp Vitamin C cho cơ thể thông qua chế độ ăn uống.
Loại Vitamin này cũng là một chất chống oxy hóa mạnh giúp trung hòa các gốc tự do, là những hợp chất không ổn định có thể gây ảnh hưởng xấu lên các tế bào trong cơ thể. Làn da bị ảnh hưởng bởi các gốc tự do trong quá trình tiếp xúc với cả môi trường bên ngoài lên rối loạn môi trường bên trong cơ thể.
Một số các yếu tố khác như chế độ ăn uống, căng thẳng, cường độ hút thuốc, tia cực tím (UV) và môi trường ô nhiễm đều ảnh hưởng đến sức khỏe của da.
Lớp biểu bì của da chính là lớp trên cùng mà mắt thường có thể nhìn thấy được, có chứa hàm lượng Vitamin C lớn. Chất dinh dưỡng này có mục đích bảo vệ, chữa lành và tạo ra làn da mới. Mụn trứng cá chính là biểu hiện của việc viêm nhiễm da, tình trạng này có thể trầm trọng hơn bởi các tác nhân môi trường. Chính vì vậy, vitamin C có thể đóng một vai trò trong việc điều trị chúng.
2. Tác dụng của Vitamin C lên mụn trứng cá
Mụn trứng cá là tình trạng da bị viêm do lỗ chân lông bị tắc, dẫn đến sưng đỏ, mụn mủ, là những mụn bị viêm. Mụn trứng cá còn khiến nhiều người bị sẹo sau viêm và tổn thương da. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng vitamin C có thể điều trị những triệu chứng này.
2.1 Giảm viêm
Tuổi tác, di truyền và hormone là những yếu tố nguy cơ gây ra mụn trứng cá. Hơn nữa, một số chủng vi khuẩn ở da phổ biến như Cuti Bacterium acnes (C. acnes) đều có thể gây ra tình trạng này. Vitamin C được cho là một chất chống viêm hiệu quả, từ đo có thể giảm sưng đỏ liên quan đến mụn trứng cá.
Trong một nghiên cứu kéo dài 12 gồm 50 người, 61% người tham gia đã sử dụng kem dưỡng da có chứa 5% natri ascorbyl phosphate (SAP) - đã có những cải thiện đáng kể trong các tổn thương do mụn gây ra.
Trong một nghiên cứu nhỏ hơn, kéo dài 8 tuần ở 30 người, những người sử dụng 5% SAP đã giảm 48,8% các tổn thương do mụn. Hơn nữa, những người sử dụng kết hợp SAP và 2% retinol - một chiết xuất Vitamin A - đã giảm 63,1%.
2.2 Trị thâm mụn
Sau khi hết mụn, làn da cần thời gian để chữa lành. Nếu không được chữa lành đúng cách, sẹo thâm do mụn có thể phát triển gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ lâu dài. Sẹo mụn thường liên quan đến những trường hợp có mụn trứng cá mức độ nặng, viêm nang, nhưng chúng cũng có thể là kết quả của các trường hợp mụn thông thường.
Hơn nữa, tình trạng mụn trứng cá kéo dài, di truyền và những thao tác vật lý như nặn hoặc bóp mụn có thể làm tăng khả năng để lại sẹo. Có 3 dạng sẹo mụn phổ biến gồm, sẹo lõm, sẹo thâm và sẹo lồi.
Sẹo lõm xảy ra do thiếu hụt mô da và collagen, xuất hiện dưới dạng vết lõm nhỏ trên da. Sẹo thâm và sẹo lồi xuất hiện khi cơ thể sản xuất quá mức của collagen, sẹo xuất hiện dưới dạng mô sẹo dày, nổi lên trên bề mặt da.
Vitamin C điều trị sẹo mụn bằng cách tăng tổng hợp collagen, một loại đạm có khả năng cải thiện cấu trúc và tái tạo làn da khỏe mạnh. Do đó, loại vitamin này có thể đẩy nhanh quá trình chữa lành vết thương do mụn.
Một nghiên cứu kéo dài 4 tuần ở 30 người đã ghi nhận những cải thiện đối với sẹo mụn sau khi sử dụng phương pháp phi kim. Phương pháp này được thực hiện bằng cách lăn đầu kim nhỏ trên da để thúc đẩy quá trình làm lành và tăng cường sản xuất collagen, kết hợp với việc dùng kem bôi có chứa 15% vitamin C mỗi tuần một lần. Mặc dù vậy, vẫn chưa có kết quả nào rõ ràng để biết rằng liệu phương pháp phi kem, Vitamin C hay sự kết hợp của cả hai yếu tố này góp phần làm nên hiệu quả đối với làn da.
Hơn thế nữa, việc sử dụng phương pháp lăn kim là không phù hợp để điều trị sẹo thâm và sẹo lồi vì hai loại sẹo này là kết quả của việc giải phóng dư thừa lượng collagen.
2.3 Giảm sắc tố da
Việc tăng sắc tố trên da là sự hình thành các đốm sậm màu do mụn trứng cá, tia UV hoặc các tổn thương khác - mặc tình trạng này là vô hại nhưng nó có ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ đối với nhiều người.
Sử dụng Vitamin C cho làn da có thể làm giảm sắc tố da bằng cách can thiệp vào loại enzyme tyrosinase, có tác dụng sản xuất melanin, một sắc tố da tự nhiên. Hơn nữa, vitamin C hoạt động như một chất làm sáng màu da và có thể làm giảm sự xuất hiện của các đốm sậm màu mà không làm thay đổi màu sắc tự nhiên của da.
Mặc dù vậy, hầu hết các nghiên cứu có sử dụng Vitamin C để cải thiện tình trạng da đều có kết hợp với các thành phần chống tăng sắc tố khác như axit alpha-hydroxy, khiến cho việc xác định tác dụng của Vitamin C trở nên không rõ ràng. Chính vì vậy, cần nhiều hơn những nghiên cứu y khoa để xác nhận tác dụng thực sự của loại Vitamin này.
3. Nguồn Vitamin C và định lượng
Mặc dù nhiều loại thực phẩm và viên bổ sung có chứa vitamin C, người dùng cần lưu ý rằng các sản phẩm chăm sóc da có công thức chứa vitamin C có nhiều khả năng hỗ trợ các tình trạng liên quan đến mụn trứng cá hơn. Chưa có bất kỳ nghiên cứu nào chứng minh một chế độ ăn bổ sung Vitamin C có tác dụng giảm mụn và làm lành sẹo.
3.1 Thực phẩm và viên chức năng
Nguồn Vitamin C đầu tiên phải kể đến là một số trái cây và rau quả như ớt chuông, dâu tây, cà chua, bông cải xanh, rau xanh và trái cây họ cam quýt. Trên thị trường cũng có bán rộng rãi các loại thực phẩm chức năng bổ sung Vitamin C.
Tuy Vitamin C là loại Vitamin tan trong nước, cơ thể có khả năng tự loại bỏ mọi dư lượng qua nước tiểu. Thế nhưng, trước khi bổ sung Vitamin C bằng những viên uống bổ sung, người dùng vẫn nên tham khảo ý kiến một chuyên gia chăm sóc sức khỏe.
3.2 Sản phẩm dưỡng da
Vitamin C được sử dụng kết hợp trong nhiều sản phẩm chăm sóc da, như huyết thanh, kem dưỡng ẩm và các loại kem bôi khác. Mặc dù axit L-ascorbic là dạng mạnh nhất của loại vitamin này, thường được dùng trong các sản phẩm chăm sóc da, nhưng nó cũng là loại kém ổn định nhất và có tốc độ Oxy hóa rất nhanh. Serum tăng cường huyết thanh vitamin C là sản phẩm rất phổ biến, nhưng chúng cũng có thời hạn sử dụng ngắn.
Vì vậy, các sản phẩm bôi da thường thấy đều được sử dụng những hợp chất Vitamin C có mức độ ổn định cao hơn. Tuy nhiên, tác dụng của những hợp chất này chưa được chứng minh có hiệu quả như axit L-ascorbic.
Các sản phẩm sử dụng Vitamin C thường được bổ sung chất chống Oxy hóa Vitamin E để tăng tuổi thọ cho sản phẩm cũng như cung cấp thêm dưỡng chất cho da.
Để tối ưu hóa tác dụng của những sản phẩm này, người dùng nên tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn sử dụng của sản phẩm cũng như khuyến cáo từ nhà sản xuất.
Bài viết tham khảo healthline.com
