Vì sao trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng?

Trong suốt quá trình tiêu hóa, thông thường các chất dinh dưỡng có từ thức ăn sẽ được hấp thu tại ruột non vào máu và chuyển đến các cơ quan nhằm thực hiện các chức năng sinh lý duy trì sự sống cũng như đảm bảo sự tăng trưởng phát triển của cơ thể. Nhưng ở những trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng thì cơ chế này hoạt động kém, kéo theo những ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của trẻ.

1. Kém hấp thu chất dinh dưỡng ở trẻ là gì?

Khi chúng ta cho trẻ ăn những thực phẩm có lợi cho sức khỏe, cơ thể sẽ tự động hấp thụ các chất dinh dưỡng và vitamin từ chúng. Tuy nhiên, ở những trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng thì dù vẫn ăn uống bình thường nhưng hệ tiêu hóa của trẻ lại không thể hấp thu các chất dinh dưỡng có trong thức ăn.

Đây là một vấn đề tiêu hóa không hề hiếm gặp và ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của trẻ. Đặc biệt, ở trẻ sơ sinh kém hấp thu chất dinh dưỡng, cơ thể trẻ sẽ rơi vào tình trạng thiếu hụt một số chất dinh dưỡng quan trọng bổ trợ sự phát triển của cơ thể.

Các loại protein, vitamin và khoáng chất nếu không được hấp thụ sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển cũng như hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Quan trọng hơn, những trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng có thể phải chịu những biến chứng nghiêm trọng như gãy xương và có nguy cơ cao nhiễm trùng.

Ngoài ra, vấn đề tiêu hóa này có thể kéo theo các triệu chứng như đầy hơi và tiêu chảy.

XEM THÊM: Hội chứng kém hấp thu và rối loạn tiêu hóa

2. Nguyên nhân trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng

Có nhiều “thủ phạm” khiến trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng dẫn đến chậm tăng cân, chúng có thể tác động trực tiếp hoặc gián tiếp ngay tại đường tiêu hóa của trẻ. Dưới đây mà một số nguyên nhân thường gặp ở trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng được chỉ ra bởi các chuyên gia dinh dưỡng:

2.1. Chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ thiếu vi chất dinh dưỡng

Với những trẻ phải ăn dặm quá sớm hoặc không ăn đúng thời gian biểu rất dễ rơi vào tình trạng kém hấp thu chất dinh dưỡng. Đối với những loại thức ăn có cấu trúc phân tử phức tạp hoặc mang tính dị nguyên cao (bao gồm: lòng trắng trứng, các loại hải sản,...), nếu trẻ dưới 9 tháng tuổi không được mẹ tập cho làm quen dần thì dễ dẫn đến tình trạng kém hấp thu.

Bên cạnh đó, nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh kém hấp thu chất dinh dưỡng còn đến từ chế độ ăn. Cụ thể, những trẻ có chế độ ăn không được cân bằng 4 nhóm thực phẩm và nạp nhiều đồ dầu mỡ vào cơ thể cũng có thể dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ. Không chỉ vậy, cơ thể trẻ nếu thiếu hụt các vi chất cần thiết cho hệ tiêu hóa như canxi, kẽm, magie,... sẽ gây cảm giác chán ăn, biếng ăn, ăn không ngon miệng.

Do đó, chế độ ăn uống của trẻ là rất quan trọng bởi nếu không có một chế độ ăn đúng cách sẽ khiến hệ tiêu hóa của trẻ bị “quá tải”, từ đó kéo theo những ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng.

2.2. Loạn khuẩn đường ruột

Loạn khuẩn đường ruột là tình trạng hệ vi sinh đường ruột trở nên mất cân bằng. Tình trạng này cũng là nguyên nhân làm giảm hiệu quả quá trình hấp thu dinh dưỡng ở trẻ.

2.3. Rối loạn tiêu hóa

Trong những năm tháng đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ vẫn chưa hoàn thiện, theo đó khả năng miễn dịch ở trẻ còn non kém, chính vì vậy dễ mắc phải hội chứng rối loạn tiêu hóa.

2.4. Thiếu enzym

Khi có enzym hay men tiêu hóa (tồn tại trong tuyến nước bọt, gan, tuy,...), thức ăn sẽ được chuyển hóa thành các chất dinh dưỡng dễ dàng hơn. Sự thiếu hụt các enzym tiêu hóa nội sinh sẽ ảnh hưởng đến quá trình hấp thu thức ăn ở đường ruột của trẻ.

XEM THÊM: Tìm hiểu hội chứng kém hấp thu ở ruột

2.5. Do bệnh lý

Với những trẻ bị mắc bệnh về gan, tuyến tụy, túi mật hoặc ống tiêu hóa như viêm loét dạ dày, viêm ruột, hội chứng ruột kích thích hoặc trẻ điều trị bệnh bằng tia xạ, phẫu thuật cắt đoạn ruột,... cũng có thể rơi vào tình trạng kém hấp thu chất dinh dưỡng.

Ngoài ra, không dung nạp đường lactose cũng là nguyên nhân khiến trẻ khó hấp thu dinh dưỡng.

3. Triệu chứng của trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng

Trẻ kém hấp thu dinh dưỡng nếu kéo dài ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất cũng như trí tuệ của trẻ. Đặc biệt, sự suy giảm hệ miễn dịch của trẻ dễ khiến trẻ dễ mắc phải các bệnh lý viêm nhiễm. Vì vậy, các bậc cha mẹ cần biết các dấu hiệu ban đầu ở trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng để xử lý kịp thời, giúp trẻ em mau chóng cải thiện tình trạng bệnh:

• Trẻ có biểu hiện đau bụng, buồn nôn và ói mửa;
• Xuất hiện triệu chứng tiêu chảy hoặc phân lỏng sệt (có lượng nhiều);
• Sức đề kháng yếu, trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng;
• Có dấu hiệu sụt cân hoặc tăng cân rất chậm;
• Da dẻ khô, dễ bầm dù chỉ va chạm nhẹ;
• Tính khí thay đổi, hay quấy khóc và dễ cáu gắt.

Ở những trẻ hấp thu chất dinh dưỡng thì tình trạng tiêu chảy mãn tính (hoặc liên tục) chính là một triệu chứng rất phổ biến. Do đó, cha mẹ hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ nếu trẻ có triệu chứng trên.

4. Biến chứng ở trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng

Đối với những trẻ sơ sinh kém hấp thu chất dinh dưỡng, nếu không được bổ sung chất dinh dưỡng cũng như các vitamin và khoáng chất kịp thời thì cơ thể có thể gặp một số biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

• Gãy xương;
• Nguy cơ cao bị nhiễm trùng;
• Trẻ chậm tăng cân và tăng trưởng chậm;

Một số chất dinh dưỡng rất quan trọng và cần thiết để xây dựng một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Nếu cơ thể trẻ không thể hấp thu các vitamin và khoáng chất quan trọng này thì sức khỏe sẽ có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng là một tình trạng rất phổ biến hiện nay. Vì có rất nhiều lý do dẫn đến tình trạng này nên việc điều trị cũng phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra hội chứng. Nếu như trẻ có biểu hiện hấp thu kém chất dinh dưỡng, khuyến cáo nên đưa bé tới gặp các bác sĩ chuyên khoa để nhận được sự tư vấn phù hợp.

Trường hợp trẻ biếng ăn kéo dài, kém hấp thu, chậm phát triển cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng. Cha mẹ có thể đồng thời áp dụng việc bổ sung chất qua đường ăn uống và các thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ tự nhiên để bé dễ hấp thụ. Điều quan trọng nhất là việc cải thiện triệu chứng cho bé thường phải diễn ra trong thời gian dài. Việc kết hợp nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc hoặc thay đổi liên tục nhiều loại trong thời gian ngắn có thể khiến hệ tiêu hóa của bé không kịp thích nghi và hoàn toàn không tốt. Vì vậy cha mẹ phải thực sự kiên trì đồng hành cùng con và thường xuyên truy cập website vinmec.com để cập nhật những thông tin chăm sóc cho bé hữu ích nhé.