Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phan Ngọc Toán - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Siêu âm phổi trong hồi sức cấp cứu là kỹ thuật có thể giúp các bác sĩ xác định nhanh nhất các bất thường xảy ra tại màng phổi và phổi như xẹp phổi, tràn khí màng phổi, tràn dịch màng phổi....
Siêu âm cấp cứu tại giường hay Siêu âm chăm sóc nguy kịch (CCUS - Critical Care UltraSonography) đang ngày càng được sử dụng bởi các bác sĩ lâm sàng ở những bệnh nhân bị bệnh nặng, được sử dụng phổ biến nhất trong khoa cấp cứu và phòng chăm sóc đặc biệt. Nó cũng có thể được sử dụng trong phòng phẫu thuật và đơn vị chăm sóc hậu phẫu khi đánh giá bệnh nhân bị bệnh nặng trong bệnh viện.
1. Siêu âm phổi giúp chẩn đoán những gì?
Siêu âm lồng ngực/phổi (TUS/LUS: phổi và màng phổi), là thành phần chính trong CCUS và có thể không bao gồm siêu âm tim. Ở những bệnh nhân nguy kịch, TUS có thể được sử dụng để đánh giá bệnh nhân bị suy hô hấp phù phổi do tim, tràn dịch màng phổi và tràn khí màng phổi.
Các giao thức tiếp cận để đánh giá suy hô hấp cấp khuyến nghị kiểm tra các vùng được xác định rõ ở cả hai bên ngực (giao thức BLUE - Basic Lung Ultrasound Examination ). Dựa trên các kết quả siêu âm có được từ các điểm kiểm tra này, nguyên nhân của suy hô hấp có thể được xác định trong hầu hết các trường hợp.
Giao thức này được phân biệt bởi sự đơn giản và dễ sử dụng của nó nhưng các giao thức khác tồn tại mà không có nghiên cứu nào chứng minh sự vượt trội của cái này so với cái kia.
Bên cạnh những bất thường trên, siêu âm phổi có thể chẩn đoán được bất thường về màng phổi khác, gãy xương sườn...
2. Các thuật ngữ dùng trong siêu âm phổi
- Dấu hiệu “Phổi trượt” (lung sliding)
- Dấu hiệu “Phổi đập” (lung pulse)
- Dấu hiệu “Điểm phổi” (lung point)
- A-line: nhu mô phổi bình thường, ảnh giả khí
- B-line: Có dịch/ phế nang, khoảng kẽ
3. Kỹ thuật
Xác định bốn điểm giải phẫu trên mỗi bên ngực (sẽ có tổng cộng 8 điểm với cả hai phổi).
- Điểm 1: thành ngực trước trên, khoảng gian sườn thứ 2 giao với đường giữa xương đòn.
- Điểm 2: đường nách trước, khoảng gian sườn thứ 5 (đường nối 2 núm vú). Điều này kiểm tra thùy giữa ở phía bên phải.
- Điểm 3: đường giữa nách ở mức cơ hoành.
- Điểm 4: là điểm PLAPS (hội chứng phế nang hoặc màng phổi) ngay sau điểm 3. Nhấn đầu dò càng hướng về phía sau càng tốt (vào giường) trong khi giữ đầu dò hướng vuông góc với da.
4. Nhận định kết quả
- A profile: A-lines(+) ; lung sliding (+)
- A’ profile: A-lines(+); lung sliding (-)
- B profile: B-lines ở mọi cửa sổ; lung sliding (+)
- B’ profile: B-lines ở mọi cửa sổ; lung sliding (-)
- A/B profile: xen kẽ vùng phổi có B-lines với vùng phổi bình thường
- C profile: vùng phổi đông đặc
- PLAPS (PosteroLateral Alveolar and/or Pleural Syndrome) (+): vùng phổi đông đặc ± tràn dịch vùng đáy phổi
Dựa trên kết quả thu được, áp dụng giao thức BLUE, bác sĩ lâm sàng có thể chẩn đoán và có chỉ định điều trị kịp thời.
| Nghe phổi | X quang phổi | Siêu âm phổi | |
| Tràn dịch màng phổi | |||
| Độ nhạy | 42 | 39 | 92 |
| Độ đặc hiệu | 90 | 85 | 93 |
| Độ chính xác | 61 | 47 | 93 |
| Đông đặc phế nang | |||
| Độ nhạy | 8 | 68 | 93 |
| Độ đặc hiệu | 100 | 95 | 100 |
| Độ chính xác | 36 | 75 | 97 |
| Hội chứng Kẽ - Phế nang | |||
| Độ nhạy | 34 | 60 | 98 |
| Độ đặc hiệu | 90 | 100 | 88 |
| Độ chính xác | 55 | 72 | 95 |
So sánh tính hiệu quả (%) của Nghe phổi, X quang phổi và Siêu âm phổi, từ Lichtenstein và CS. Lưu ý: Hội chứng kẽ phế nang tương đương với phù phổi.
Hiện nay, tầm soát ung thư phổi là biện pháp hữu hiệu nhất để bạn phát hiện và điều trị kịp thời ung thư phổi, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của mình. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec có gói Tầm soát ung thư phổi với nhiều ưu điểm vượt trội như: Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm; Có đầy đủ các phương tiện chuyên môn để chẩn đoán xác định bệnh và xếp giai đoạn trước điều trị: Nội soi, CT scan, PET-CT scan, MRI, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm gen - tế bào... Có đầy đủ các phương pháp điều trị chủ đạo bệnh ung thư: phẫu thuật, trị xạ, hóa chất, ghép Tế bào gốc... sẽ giúp khách hàng tầm soát bệnh hiệu quả và có hướng điều trị kịp thời nếu như phát hiện bệnh.
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY
XEM THÊM
