Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là nguyên nhân chính gây ra những vết loét ở dạ dày và ruột non. Đã có nhiều loại thuốc khác nhau được chỉ định để ngăn chặn sự tấn công của vi khuẩn này. Tuy nhiên, một số bệnh nhân khi uống thuốc điều trị HP bị ngứa, mệt mỏi, tiêu chảy, ...
1. Helicobacter pylori là vi khuẩn gì và gây bệnh gì?
Vi khuẩn Helicobacter pylori hay còn gọi là vi khuẩn HP, là một loại vi khuẩn đường ruột sống chủ yếu trong dạ dày. Để tồn tại trong môi trường acid của dạ dày, vi khuẩn HP tiết ra men urease để trung hòa acid dạ dày.
Vi khuẩn HP là nguyên nhân chủ yếu gây viêm loét dạ dày – tá tràng, thậm chí dẫn đến ung thư dạ dày. Theo các nghiên cứu, khoảng 1% người nhiễm HP có nguy cơ tiến triển thành ung thư.
Do đó, khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào ở đường tiêu hóa, người bệnh nên được thăm sớm bởi bác sĩ chuyên khoa để phát hiện sớm bệnh, việc uống thuốc điều trị HP đúng và kịp thời có thể giúp kiểm soát tốt tình trạng nhiễm HP.
2. Các thuốc điều trị vi khuẩn HP
Người bệnh được chỉ định uống thuốc điều trị HP trong các trường hợp sau:
- Điều trị diệt HP trên người nhiễm HP trong các trường hợp: Viêm loét dạ dày tá tràng, thiếu máu thiếu sắt, xuất huyết giảm tiểu cầu và ung thư dạ dày đã điều trị.
- Dự phòng ung thư dạ dày trên người nhiễm HP trong trường hợp: Gia đình có người mắc ung thư dạ dày, viêm teo niêm mạc dạ dày do dùng thuốc kháng viêm không steroid thời gian dài, có polyp dạ dày và người bệnh có mong muốn diệt trừ HP.
Uống thuốc điều trị HP bao gồm kết hợp kháng sinh và một loại thuốc giảm tiết acid dịch vị. Nếu người bệnh kiên trì điều trị và phác đồ điều trị hiệu quả, vết loét có cơ hội được chữa lành, giảm nguy cơ tái phát và hạn chế biến chứng gây ra bởi vết loét như xuất huyết tiêu hóa, ... Tuy nhiên, các thuốc này có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như tiêu chảy, phân đen, rối loạn vị giác, lưỡi đen, phản ứng cai rượu, ... hay một số người bệnh khi uống thuốc điều trị HP ngứa, mệt mỏi.
Người bệnh thường được chỉ định uống thuốc điều trị HP để khắc phục các triệu chứng do HP gây ra với các thuốc như:
- Amoxicillin: Là một thuốc kháng sinh được sử dụng trong các phác đồ diệt HP. Tuy nhiên, tỉ lệ HP kháng Amoxicillin cao nên cần được phối hợp thêm các kháng sinh khác.
- Clarithromycin: Là một kháng sinh nhóm macrolid bán tổng hợp, thường được kết hợp sử dụng trong các phác đồ diệt HP. Tuy nhiên, Clarithromycin bị kháng thuốc nhiều nên thường được sử dụng dưới dạng bào chế đặc biệt với mục đích vượt qua hàng rào kháng thuốc của vi khuẩn HP.
- Metronidazol và Tinidazole: Là các thuốc thuộc nhóm 5 nitro imidazol và được dùng kết hợp 2 loại để tránh kháng thuốc. Metronidazol và Tinidazole có công dụng tiêu diệt tác nhân HP gây bệnh.
- Các thuốc ức chế bơm proton: Có công dụng điều chỉnh pH dạ dày và hỗ trợ các kháng sinh tiêu diệt HP.
- Nhôm hydroxyd và Magnesi hydroxyd: Được sử dụng trong phác đồ để giảm nhanh các triệu chứng đau ở dạ dày do HP.
- Các thuốc khác: Bismuth, nhóm Quinolon, ...
Tuy nhiên, trên thực tế chưa có thuốc nào có tác dụng đặc hiệu giúp loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn HP ra khỏi cơ thể. Các phác đồ diệt HP có thời gian dùng thuốc ít nhất là 14 ngày. Hiện tượng vi khuẩn kháng thuốc ngày càng trở nên phổ biến. Vì vậy, bệnh nhân cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ khi uống thuốc điều trị HP.
3. Uống thuốc điều trị HP có mệt không?
Nhiều người bệnh thắc mắc liệu rằng uống thuốc điều trị HP có thấy mệt mỏi không. Thực tế, khi uống thuốc điều trị HP, ngoài mệt mỏi kèm tiêu chảy thì người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng khác như:
- Amoxicilin: Thường gây sôi bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, viêm đại tràng giả mạc, ...
- Clarithromycin: Một số người bệnh uống thuốc điều trị HP bị ngứa, đây chính là tác dụng không mong muốn của Clarithromycin. Ngoài ra, Clarithromycin còn gây rối loạn tiêu hóa, ban đỏ, mày đay, hiếm gặp hơn là ảnh hưởng đến chức năng gan, tăng bilirubin huyết thanh, tăng bạch cầu eosin,...
- Metronidazol và Tinidazol: Dùng hai loại thuốc này có thể gây tiêu chảy, phát ban, buồn nôn,... khi dùng kéo dài thường gây mất vị giác.
- Thuốc kháng histamin H2: Ví dụ như Cimetidin và Ranitidin, dùng các thuốc này có thể gặp phải tình trạng rối loạn thần kinh, tăng men gan, tăng creatinin máu, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu, đau đầu, tiêu chảy, các vấn đề tim mạch, ...
- Thuốc ức chế bơm proton: có thể gây ra các tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, khô miệng, đau đầu, chóng mặt,...
- Nhôm hydroxyd và Magnesi hydroxyd: Nhôm hydroxyd có thể gây táo bón, tiếu phosphate gây loãng xương. Magnesi hydroxyd có thể làm đắng miệng, buồn nôn và ảnh hưởng chức năng thận.
4. Cách làm giảm tác dụng không mong muốn khi uống thuốc điều trị HP
Uống thuốc điều trị HP là vô cùng quan trọng để tiêu diệt vi khuẩn và chữa lành vết loét. Tuy nhiên, nếu người bệnh gặp nhiều tác dụng không mong muốn, điển hình là uống thuốc điều trị HP bị ngứa, mệt mỏi thì có thể áp dụng các biện pháp sau để giảm các tác dụng không mong muốn của thuốc:
- Trước khi được kê đơn, người bệnh cần thông báo với bác sĩ về các vấn đề sức khỏe đang gặp như dị ứng, suy giảm miễn dịch, ... và các loại thuốc đang dùng.
- Trong quá trình dùng thuốc, cần tuân thủ theo phác đồ về số ngày dùng thuốc, liều lượng, đường dùng để tăng khả năng tiêu diệt vi khuẩn và hạn chế tình trạng kháng thuốc. Đồng thời, cần theo dõi sức khỏe kỹ càng, đến khám ngay nếu có bất kỳ triệu chứng, dấu hiệu nào bất thường và ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt hằng ngày.
- Giữ vệ sinh an toàn thực phẩm, luôn ăn chín uống sôi. Tạo thói quen ăn uống đúng giờ, điều độ. Nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày để giảm gánh nặng cho dạ dày. Sau ăn nên nghỉ ngơi khoảng 30 phút rồi bắt đầu làm việc lại.
- Khi đang uống thuốc điều trị HP, người bệnh nên tránh các thực phẩm có tính kích thích dạ dày như thức ăn chua, ớt, tỏi, tiêu, hành, thức ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ, trà đậm. Đồng thời, không dùng bia rượu, cà phê, đồ uống có cồn.
- Có chế độ ăn lành mạnh với nhiều rau xanh và trái cây tươi để tăng cường vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Uống tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày để giảm tình trạng khô miệng và khó chịu ở cổ họng.
- Khi bị tiêu chảy, cần bổ sung nước và bù điện giải. Có thể uống nước gừng ấm để giảm tình trạng đau bụng.
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh để lo âu, căng thẳng quá độ.
- Tập thể dục hoặc chơi các môn thể thao nhẹ nhàng để tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
