Dopamin là một loại thuốc kê đơn có tác dụng dẫn truyền thần kinh giúp thực hiện các chức năng tinh thần và thể chất khác nhau. Tuy nhiên, thuốc có thể gây ra nhiều tác dụng phụ khác nhau và làm tăng nguy cơ phát triển rối loạn kiểm soát xung động.
1. Dopamine là thuốc gì?
Dopamine là dạng thuốc của một chất vốn có trong cơ thể và được sản xuất dưới dạng thuốc tiêm, hoạt động bằng cách cải thiện sức bơm của tim và lưu lượng máu đến thận.
Thuốc Dopamine được sử dụng để điều trị các tình trạng bệnh khác nhau của cơ thể. Chẳng hạn như:
- Bệnh Parkinson.
- Hội chứng chân không yên.
- Hội chứng ác tính do sử dụng thuốc an thần: một tác dụng phụ hiếm gặp do thuốc chống loạn thần gây ra.
- Tăng prolactin máu.
- Đái tháo đường tuýp 2.
- Tăng huyết áp cấp cứu: thường xảy ra khi bệnh nhân bị tăng huyết áp nghiêm trọng và tổn thương cơ quan.
Thuốc Dopamine được bào chế dạng dung dịch với nhiều hàm lượng khác nhau:
- 0,8 mg/dl (250 ml, 500 ml).
- 1,6 mg/ml (250 ml, 500 ml).
- 3,2 mg/ml (250 ml).
- 40 mg/ml (5 ml, 10 ml).
- 80 mg/ml (5ml).
- 160 mg/ml (5ml).
2. Cách dùng và liều lượng sử dụng thuốc Dopamine
Cách dùng thuốc: Thuốc Dopamine được sử dụng theo đường tiêm và được thực hiện bởi nhân viên y tế.
Liều dùng thuốc Dopamine cho người lớn:
- Trường hợp bệnh nhân có thiểu niệu không tắc nghẽn: Liều khởi đầu từ 1 - 5 mcg/kg/phút bằng cách truyền tĩnh mạch liên tục.
- Trường hợp sử dụng điều trị sốc: Sử dụng với liều khởi đầu từ 1 - 5 mcg/kg/phút bằng cách truyền tĩnh mạch liên tục.
Liều dùng thuốc Dopamine cho trẻ em:
Trường hợp trẻ mắc thiểu niệu không tắc nghẽn:
- Đối với trẻ dưới 1 tháng tuổi: Dùng thuốc với liều từ 1 - 20 mcg/kg/phút bằng cách truyền tĩnh mạch liên tục, tăng liều để đáp ứng điều trị.
- Đối với trẻ trên 1 tháng tuổi: Dùng thuốc với liều từ 1 - 20 mcg/kg/ phút bằng cách truyền tĩnh mạch liên tục, tăng liều để đáp ứng mong muốn. Tuy nhiên không sử dụng thuốc với liều lượng quá 50 mcg/kg/phút.
Trường hợp trẻ điều trị sốc:
- Đối với trẻ dưới 1 tháng tuổi: Dùng thuốc với liều từ 1 - 20 mcg/kg/phút bằng cách truyền tĩnh mạch liên tục, tăng liều để đáp ứng điều trị.
- Đối với trẻ trên 1 tháng tuổi: Dùng thuốc với liều từ 1 - 20 mcg/kg/ phút bằng cách truyền tĩnh mạch liên tục, tăng liều để đáp ứng mong muốn. Tuy nhiên không sử dụng thuốc với liều lượng quá 50 mcg/kg/phút.
3. Tác dụng phụ của thuốc Dopamine
Các tác dụng phụ do thuốc Dopamine gây ra hiện tại chưa được nghiên cứu và quan sát nhiều. Trong một số trường hợp bệnh nhân có biểu hiện buồn nôn, lo lắng, khó thở, nhịp tim ngoài vị trí hoặc bất thường.
Khi gặp các phản ứng dị ứng như phát ban, khó thở, sưng mặt, họng, môi, lưỡi,... cần đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
Các tác dụng phụ thường gặp: Bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như sau:
- Nhức đầu.
- Cảm thấy lo lắng.
- Buồn nôn và nôn.
- Cảm giác ớn lạnh, nổi da gà.
Các tác dụng phụ nghiêm trọng có thể gặp phải khi dùng Dopamine:
- Bệnh nhân đau ngực, nhịp tim nhanh, chậm, đập thình thịch.
- Đi tiểu tiện bị đau hoặc khó khăn, có máu trong nước tiểu, đi tiểu ít hơn hoặc không đi.
- Cảm giác nóng, đau hoặc sưng xung quanh vị trí tiêm.
- Bệnh nhân thở yếu, hoặc cạn, lú lẫn, sưng ở chân hoặc mắt cá chân.
- Cảm giác lạnh, tê hoặc xuất hiện màu xanh ở tay hoặc chân.
- Sạm da hoặc thay đổi trong bàn tay hoặc bàn chân.
4. Những lưu ý khi sử dụng thuốc Dopamine để điều trị
Trước khi sử dụng thuốc, bạn cần báo với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của mình. Chẳng hạn như: có u tuyến thượng thận, đang mang thai hoặc đang cho con bú, có tiền sử dị ứng với dopamine hay bất cứ loại thuốc nào, hay đã từng sử dụng bất kì một chất ức chế mao như Furazolidone, Selegilin... trong vòng 21 ngày trước đó.
Thuốc Dopamine chưa được nghiên cứu đầy đủ khi sử dụng cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú. Do đó, bệnh nhân chỉ nên sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ và cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.
Thuốc Dopamine có thể tương tác với một số thuốc khác làm mất đi tác dụng của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của tác dụng phụ đến sức khỏe người bệnh. Một số loại thuốc không nên sử dụng đồng thời với Dopamine như Haloperidol, thuốc lợi tiểu, thuốc chống trầm cảm, thuốc chẹn beta, thuốc ho hay thuốc cảm lạnh có chứa thành phần kháng histamin hoặc thuốc thông mũi, Vasopressin,...
Bệnh nhân không nên tự ý ngưng sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ vì việc dừng thuốc đột ngột có thể làm xuất hiện các triệu chứng cai nghiện.
Có thể thấy rằng, Dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh giúp thực hiện các chức năng tinh thần và thể chất khác nhau trong các bệnh lý khác nhau của cơ thể. Bệnh nhân nên dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, không tự ý ngừng sử dụng thuốc để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất và hạn chế gặp tác dụng không mong muốn có thể xảy ra.
