Ngủ là bản năng tự nhiên của trẻ. Tuy nhiên, tình trạng trẻ không chịu ngủ vẫn thường xuyên xảy ra. Điều này khiến cho các bậc phụ huynh lo lắng cho sức khỏe của trẻ. Trẻ cần sự giúp đỡ của bố mẹ để tiếp tục ngủ cho đủ giấc. Những trẻ ngủ và thức đúng giờ, được nghỉ ngơi tốt thường sẽ dễ chăm sóc và lớn nhanh hơn.
1. Nguyên nhân khiến trẻ không chịu ngủ
Trên thực tế, giấc ngủ của trẻ sẽ bị ảnh hưởng bởi rất nhiều các nguyên nhân khác nhau. Đôi khi bố mẹ không chú ý tới nhưng một số yếu tố có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giấc ngủ của trẻ, chẳng hạn như:
- Nếu mẹ ngủ ít trong thời gian mang thai cũng sẽ liên quan đến hiện tượng trẻ sơ sinh ngủ ít sau khi chào đời. Em bé trong bụng sẽ bị kích thích hoặc tỉnh giấc trong khi ngủ nếu mẹ hoạt động nhiều. Vì thế, sau khi sinh, trẻ thường có xu hướng không thích ngủ hoặc rất khó để đi vào giấc ngủ
- Đối với trẻ sơ sinh, mẹ cần chú ý đảm bảo sinh hoạt và bú mớm hàng ngày đúng mức, nếu không, đây cũng là nguyên nhân khiến trẻ khó ngủ
- Thân nhiệt của trẻ sơ sinh thường cao hơn người bình thường, vì vậy cần giữa cho không gian trong phòng thông thoáng, nhiệt độ ở mức vừa phải. Không nên quấn trẻ quá kỹ. Trẻ sẽ không chịu ngủ yên giấc nếu cơ thể trẻ nóng bức
- Trẻ không ngủ sâu giấc nếu bạn thường xuyên ôm trẻ ngủ. Không những bé mà chất lượng giấc ngủ của mẹ cũng sẽ bị ảnh hưởng.
- Trẻ tỉnh giấc vào ban đêm cũng có thể bởi trẻ khát nước, nhất là vào mùa hè. Trước khi ngủ, mẹ nên cho trẻ uống một chút nước, với trẻ dưới 6 tháng tuổi, nên cho trẻ bú sữa
- Thường xuyên cho trẻ ăn dặm hoặc bú. Trẻ sẽ bị mất ngủ nếu bị đói, tuy nhiên bú hoặc ăn quá no cũng khiến trẻ dễ bị trớ hoặc cảm thấy khó tiêu hóa khi ngủ
- Trẻ sẽ cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu khi bước vào giai đoạn mọc răng. Điều này cũng gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ, trẻ sẽ ngủ ngắn hơn và ít hơn. Ngoài ra, một số trẻ có thể bị sốt, sốt phát ban hoặc đau bụng.
- Trẻ bị quá giấc. Khi có dấu hiệu buồn ngủ, trẻ sẽ có các hành động như dụi mắt, ngáp, lim dim... cha mẹ không nên bỏ qua những dấu hiệu này. Nếu trẻ không được dỗ ngủ khi đã quá buồn ngủ, trẻ sẽ chuyển sang giai đoạn tỉnh táo hoàn toàn và điều này sẽ gây khó khăn nếu bạn muốn dỗ trẻ ngủ lại
- Một số lý do khác cũng khiến trẻ tỉnh giấc, quấy khóc, chẳng hạn như tã ướt, âm thanh ồn hoặc nhiệt độ phòng quá nóng hay quá lạnh.
2. Cách khắc phục giấc ngủ cho trẻ
Dưới đây là một số ý kiến của các chuyên gia về cách khắc phục giấc ngủ giúp trẻ ngủ ngon hơn:
- Khi trẻ hiểu những gì bạn nói, bạn có thể nói với con rằng bạn sẽ chỉ ở lại trong phòng cùng con trong một khoảng thời gian ngắn để trẻ nhận thức được rằng đã đến giờ trẻ cần đi ngủ. Bạn có thể tập cho trẻ ở một mình bằng cách làm một số việc vặt như lấy một cốc nước, rửa bát....Hoặc bạn có thể nói với con rằng nếu con yên lặng và ở trên giường, bạn sẽ quay lại và ôm hôn con.
- Giúp con bạn tạo thói quen đi ngủ đúng giờ . Không bế, lắc, không sử dụng bình sữa hoặc núm vú giả để ru trẻ ngủ. Mặc dù có tác dụng hiệu quả trong ngắn hạn, nhưng những phương pháp này có thể trẻ phụ thuộc vào việc đưa vào giấc ngủ, thay vì tự ngủ. Nếu trẻ không ngủ, hãy thử để trẻ khóc trong khoảng thời gian dài hơn, bắt đầu từ năm phút, tăng lên mười phút, v.v. Sau mỗi khoảng thời gian, bạn có thể dành khoảng 2-3 phút để trấn an trẻ bằng cách nói chuyện hoặc vỗ về trẻ.
- Quan sát kỹ trẻ để biết khi nào trẻ có dấu hiệu buồn ngủ - và đặt thời gian đó thành giờ đi ngủ của trẻ. Để hình thành thói quen này, không gian ngủ của trẻ cần yên tĩnh.
- Bạn có thể giúp trẻ ngủ bằng cách tự an ủi, chẳng hạn như cho trẻ một con thú nhồi bông hoặc chăn. Có thể vỗ về trẻ để trẻ đi vào giấc ngủ.
- Thay đổi thời gian ngủ trưa của trẻ hoặc có thể cắt bớt thời gian ngủ nếu cần thiết nhằm đảm bảo giấc ngủ về đêm cho trẻ.
- Tạo không gian ngủ thoải mái cho trẻ: bạn cần tạo không gian ngủ thoải mái cho trẻ để trẻ có được giấc ngủ ngon. Để tạo cho trẻ thói quen đi ngủ đúng giờ, cha mẹ cần có không gian thật yên tĩnh để giấc ngủ của trẻ không bị ảnh hưởng
- Bạn có thể massage cho trẻ sau khi vệ sinh sạch sẽ, cho trẻ uống sữa và hát ru cho trẻ. Trẻ rất dễ cảm thấy buồn ngủ nếu được nghe hát ru. Thói quen của trẻ sẽ được hình thành nếu bạn lặp đi lặp lại hành động này mỗi ngày. Trẻ biết được rằng đã đến giờ đi ngủ khi cảm nhận được những việc bạn làm.
- Đối với những trẻ nhỏ, việc ngủ chung giường với mẹ sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn. Ngủ cùng trẻ giúp tạo sự gắn kết tình yêu thương giữa mẹ và bé. Bên cạnh đó, ngủ chung giường cùng trẻ giúp bạn thuận tiện hơn trong việc chăm sóc trẻ và theo dõi trẻ, chẳng hạn như cho trẻ bú hay thay tã cho trẻ. Các chuyên gia cũng khuyến cáo, để đảm bảo sức khỏe tốt cho trẻ, nên đặt trẻ trong nôi và để ngay cạnh giường bố mẹ
- Cho trẻ ăn no trước khi ngủ: Để giúp trẻ có giấc ngủ ngon thì việc cho trẻ ăn no đóng vai trò rất quan trọng. Trẻ sẽ ngủ ngon và không giật mình tỉnh giấc vì đói khi được ăn no. Bạn cần cho trẻ ăn no trước khi cho trẻ đi ngủ để không làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ. Tránh trường hợp trẻ bị giật mình tỉnh giấc, bạn có thể ôm trẻ cho tới khi trẻ ngủ say thì mới đặt trẻ xuống. Cần hạn chế tất cả các loại âm thanh có thể làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ
- Cho trẻ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời: cho trẻ tiếp xúc nhiều hơn với ánh sáng mặt trời sẽ giúp ngăn ngừa hormone melatonin (một loại hormone điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ) tiết ra những lúc không cần thiết và khi cần nó sẽ tiết ra nhiều nhất. Bạn có thể cùng trẻ đi bộ vào mỗi buổi sáng, kể cả những ngày nhiều mây và không có nắng. Tuy nhiên, bạn không nên dùng đèn để thay thế ánh sáng mặt trời. Bạn nên tắt bớt đèn khoảng 2 tiếng trước khi trẻ ngủ. Điều này giúp trẻ phân biệt được ban ngày và ban đêm.
- Trước khi ngủ, tránh kích thích trẻ quá mức, không nên để trẻ khóc hoặc cười quá nhiều. Bởi điều này sẽ gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ
- Cơ thể trẻ cần được vệ sinh sạch sẽ hàng ngày. Cơ thể sạch sẽ sẽ giúp trẻ ngủ ngon hơn
- Tránh gây áp lực cho trẻ bằng cách dọa nạt hay la mắng...khi trẻ không chịu ngủ, hãy nhẹ nhàng, ôm ấp, vỗ về trẻ.
Trẻ không chịu ngủ sẽ khiến bạn và những người thân cảm thấy bị kiệt sức. Mỗi em bé có nhu cầu riêng đặc biệt đối với giấc ngủ. Rất khó để so sánh con bạn với những đứa bé khác và việc cho bé ngủ là một chủ đề chung khi các bố mẹ trò chuyện. Bạn cần ghi nhớ rằng tính cách, thể trạng và tuổi sẽ đóng vai trò lớn trong thói quen ngủ của bé.
Ở Việt Nam hiện nay cứ 10 trẻ dưới 5 tuổi có đến 7 trẻ thiếu kẽm và 10 bà mẹ có thai có đến 8 người bị thiếu kẽm. Tỷ lệ thiếu kẽm ở phụ nữ có thai là 80,3%, phụ nữ tuổi sinh đẻ 63,6% và trẻ em dưới 5 tuổi là 69,4%. Biểu hiện bé thiếu kẽm thường thấy đó chính là chậm tăng trưởng, suy dinh dưỡng nhẹ và vừa, chậm tăng trưởng chiều cao, và có 1 số triệu chứng quan sát được như trẻ chán ăn hoặc giảm ăn, giảm bú, không ăn thịt cá, chậm tiêu, táo bón nhẹ, buồn nôn và nôn kéo dài ở trẻ. Bên cạnh việc bổ sung kẽm hợp lý, cha mẹ cũng cần bổ sung cho trẻ các vitamin và khoáng chất quan trọng khác như lysine, crom, vitamin nhóm B,... cho con ăn ngon, có hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.
Nguồn tham khảo: babycenter.com
