Trẻ càng lớn càng gầy, có đáng lo?

Trẻ càng lớn càng gầy yếu, không tăng cân,... có thể do những nguyên nhân như: Ăn uống không đủ chất, thiếu hụt vitamin hoặc thậm chí mắc một số bệnh lý như nhiễm giun sán, bệnh tăng động giảm chú ý,...

1. Nguyên nhân trẻ càng lớn càng gầy yếu

Có nhiều nguyên nhân trẻ không tăng cân hoặc thậm chí trẻ càng lớn càng còi. Những nguyên nhân thường gặp gồm:

1.1 Trẻ ăn nhiều nhưng không đủ

Nhiều phụ huynh cho rằng chỉ cần cho trẻ ăn hết một lượng thức ăn nhất định với số bữa nhất định là đủ. Tuy nhiên, thực tế cần xác định lượng thực phẩm cần thiết đối với độ tuổi của trẻ. Cụ thể, với trẻ 1 tuổi thì mỗi bữa ăn cần 1 bát cháo đầy, 1 ngày nên ăn 4 bát và uống thêm 500ml sữa. Nếu trẻ ăn với số lượng cháo ít hơn, số bữa ít hơn thì không đủ đáp ứng được nhu cầu năng lượng trong ngày của trẻ. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến trẻ không tăng cân, thậm chí có thể bị gầy đi.

1.2 Thực đơn của trẻ ít dưỡng chất

Nhiều phụ huynh chỉ quan tâm tới việc cho trẻ ăn nhiều thức ăn mà không chú ý tới yếu tố cân bằng dinh dưỡng. Cụ thể, một bữa ăn của trẻ cần đảm bảo đủ chất béo, chất đạm, tinh bột, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, nếu khi chế biến thức ăn cho trẻ, cha mẹ không cho dầu ăn vào thì bữa ăn sẽ thiếu chất béo. Ngoài ra, dầu ăn còn đóng vai trò hòa tan các vitamin tan trong dầu. Nếu không có dầu ăn thì cơ thể trẻ không hấp thu được vitamin, dẫn đến còi cọc, chậm tăng cân.

1.3 Bổ sung dư thừa thực phẩm

Có không ít phụ huynh thường ép trẻ ăn nhiều mà không biết rằng điều này sẽ ảnh hưởng không tốt tới hệ tiêu hóa của trẻ. Nếu trẻ bị ép ăn nhiều sẽ dễ bị chướng bụng, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa và lâu dần trẻ sẽ bị sụt cân. Ngoài ra, phụ huynh cũng không nên cho trẻ ăn quá nhiều thịt vì sẽ khiến trẻ dễ bị táo bón. Do đó, cha mẹ cần xây dựng cho trẻ một chế độ ăn uống khoa học và cân bằng đủ dưỡng chất.

1.4 Thiếu hụt vitamin

Một nguyên nhân khác khiến trẻ càng lớn càng gầy yếu chính là trẻ bị thiếu vitamin. Dù vitamin không đảm nhiệm vai trò cung cấp năng lượng trực tiếp cho cơ thể nhưng chúng lại là nhóm dưỡng chất không thể thiếu đối với hệ miễn dịch, hệ xương và cơ bắp của trẻ. Do đó, cha mẹ cần chú ý tới những biểu hiện của trẻ để nhận biết xem có phải trẻ ngày càng còi là do thiếu vitamin hay không.

Một số dấu hiệu cảnh báo trẻ bị thiếu hụt vitamin:

• Thiếu vitamin A: Thị lực kém, mắt mờ, sợ ánh sáng, khô da, ít nước mắt, hay bong da, da sần sùi;
• Thiếu vitamin C: Đau mỏi toàn thân, vàng răng, sưng lợi, dễ sún răng;
• Thiếu vitamin B1: Trẻ chậm tăng cân, tiểu ít, biếng ăn, thường xuyên quấy khóc, mắc các bệnh về đường tiêu hóa;
• Thiếu vitamin B12: Da mặt trắng bệch, tinh thần uể oải, tóc chuyển màu hơi vàng, thường xuyên nôn ói, tiêu chảy và chán ăn;
• Thiếu vitamin D: Trẻ có biểu hiện hay quấy khóc đêm, ra mồ hôi trộm, khó ngủ, rụng tóc vành khăn, chân tay yếu, chậm biết bò, dễ gắt gỏng,...

1.5 Chế độ ăn uống của trẻ không phù hợp

Mỗi trẻ lại có cơ địa, thể trạng khác nhau nên không thể áp dụng một chế độ ăn uống cố định cho mọi trẻ vì khả năng hấp thu, tiêu hóa của những đứa trẻ không giống nhau. Muốn hạn chế tình trạng trẻ càng lớn càng còi, cha mẹ cần tăng - giảm lượng thức ăn, lượng sữa sao cho phù hợp với nhu cầu của trẻ.

1.6 Trẻ quá hiếu động

Có một số trẻ đã ăn rất nhiều nhưng vì trẻ chạy nhảy, hoạt động liên tục nên cơ thể tiêu hao nhiều năng lượng. Những trẻ này có tốc độ chuyển hóa cao, tiêu hao nhiều năng lượng nên bé ngày càng gầy.

1.7 Trẻ mắc một số bệnh lý

Trẻ càng lớn càng gầy yếu còn có thể do trẻ mắc một số bệnh lý như:

• Trẻ mắc bệnh đường ruột, bệnh dị ứng hoặc bất dung nạp lactose, làm hạn chế khả năng tiêu hóa và hấp thu thức ăn;
• Trẻ bị nhiễm giun sán;
• Trẻ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý;
• Trẻ bị thiếu máu (do chế độ ăn hoặc do bệnh Thalassemia).

2. Nên làm gì khi trẻ càng lớn càng gầy yếu?

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây tình trạng trẻ không tăng cân, ngày càng còi cọc,... mà cha mẹ có thể có biện pháp xử trí tương ứng. Cụ thể:

• Với nguyên nhân do chế độ dinh dưỡng: Phụ huynh cần chú ý tới nhu cầu năng lượng của trẻ trong từng độ tuổi để cung cấp đủ dưỡng chất cho bé. Cha mẹ nên theo sát chỉ số phát triển của cơ thể trẻ để xử trí kịp thời, tránh gặp tình trạng bé ngày càng gầy yếu;
• Với nguyên nhân do bệnh lý: Cần điều trị triệt để bệnh lý khiến trẻ gầy còm, khó tăng cân:
  • Trẻ mắc bệnh đường ruột: Cần điều trị triệt để các bệnh về đường tiêu hóa cho trẻ;
  • Trẻ bị nhiễm giun sán: Cần tẩy giun và đảm bảo giữ gìn vệ sinh ăn uống, sinh hoạt cho trẻ;
  • Trẻ mắc chứng tăng động giảm chú ý: Điều trị bằng cách dùng thuốc kết hợp với liệu pháp điều chỉnh hành vi cho trẻ. Đồng thời, hạn chế trách mắng, trêu chọc trẻ để bé không bị căng thẳng tâm lý;
  • Trẻ bị thiếu máu: Nên đi khám, xác định nguyên nhân trẻ bị thiếu máu. Nếu bị thiếu máu do thiếu sắt, cần uống bổ sung sắt theo chỉ định của bác sĩ. Nếu thiếu máu do nguyên nhân khác thì cần được điều trị sớm theo đúng phác đồ.

Trẻ càng lớn càng gầy yếu có thể là một dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe. Do đó, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám chuyên khoa dinh dưỡng để được bác sĩ chẩn đoán tình trạng của bé và đưa ra đề nghị can thiệp kịp thời, hiệu quả.

Để trẻ khỏe mạnh, phát triển tốt cần có một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những bệnh thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.

Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Các dấu hiệu bé thiếu kẽm

Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.