Tổng quan về rối loạn kinh nguyệt theo y học cổ truyền

Bài viết bởi Bác sĩ Đào Hồng Nam - Bác sĩ Y học cổ truyền - Đơn nguyên Y học cổ truyền - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

1. Rối loạn kinh nguyệt là gì?

Rối loạn kinh nguyệt là những biểu hiện bất thường về chu kỳ kinh nguyệt, số ngày có kinh và số lượng máu kinh so với những chu kỳ thông thường trước đó. Rối loạn kinh nguyệt có thể là triệu chứng của bệnh lý hoặc đôi khi chỉ đơn thuần do thay đổi điều kiện môi trường sống. Rối loạn kinh nguyệt thuộc phạm vi chứng Kinh thất điều (Kinh loạn) của y học cổ truyền. Bệnh có thể xảy ra ở phụ nữ có độ tuổi khác nhau, gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và tinh thần của người bệnh.

2. Biểu hiện rối loạn kinh nguyệt theo Đông y?

Tùy thuộc vào từng nguyên nhân mà mỗi người có biểu hiện khác nhau. Biểu hiện thường gặp của tình trạng này như sau:

2.1. Bất thường về chu kỳ kinh

• Vòng kinh dài ≥ 35 ngày
• Vòng kinh thưa ≤ 22 ngày
• Vô kinh: trên 6 tháng không có kinh

2.2. Bất thường về máu kinh

Đây là bất thường về số ngày có kinh và lượng máu kinh

• Cường kinh (băng kinh): lượng kinh > 200ml/kỳ
• Thiểu kinh: thời gian có kinh < 2 ngày và lượng kinh < 20ml/kỳ
• Rong kinh: số ngày có kinh > 7 ngày

Ngoài ra, các bất thường khác có thể gặp là các thay đổi về màu sắc máu kinh có thể chuyển sang màu đỏ tươi, hồng nhạt, tím đen, lẫn máu cục... hoặc kèm theo thống kinh trước, trong hoặc sau chu kỳ.

3. Phân loại bệnh theo y học cổ truyền?

3.1. Kinh nguyệt trước kỳ (có kinh sớm hơn 7 ngày)

Kinh nguyệt có sớm trước thường do các nguyên nhân sau:

• Do huyết nhiệt: Biểu hiện là thấy kinh sớm, lượng nhiều, màu đỏ tía, đặc có lẫn máu cục, sắc mặt đỏ, tiểu đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch hoạt sác.
• Do hư nhiệt: thấy kinh sớm, lượng ít, màu đỏ, hoa mắt chóng mặt, ngủ không yên, rêu lưỡi vàng khô, mạch tế sác.
• Do khí hư: kinh trước kỳ, số lượng kinh ra nhiều, loãng, màu nhạt, người mệt mỏi, đoản hơi, ngại nói, chất lưỡi nhạt, rêu lưỡi mỏng ướt, mạch hư nhược vô lực.

3.2. Kinh nguyệt sau kỳ: có kinh chậm hơn 7 ngày

Kinh nguyệt sau kỳ chậm hơn 7 ngày do các nguyên nhân sau:

• Do hàn (hư hàn, phong hàn): kinh chậm. lượng ít, loãng, nhạt màu, người lạnh, chân tay lạnh, đau bụng, chườm nóng đỡ đau, người mệt mỏi, mạch trầm trì vô lực (hư hàn), hoặc trầm khẩn (phong hàn).
• Do huyết ứ: chậm kinh, lượng ít, sẫm màu, có lẫn máu cục bụng dưới đau cự án, ngực bụng đầy chướng, táo bón, tiểu ít màu đỏ, lưỡi xám, mạch trầm sác.
• Do huyết hư: chậm kinh, lượng ít, sắc mặt trắng, người mệt mỏi, đoản hơi, da khô, hoa mắt chóng mặt, lưỡi nhạt không rêu, mạch tế sác.
• Do đàm thấp: chậm kinh, màu nhạt, chướng bụng, miệng nhạt, ăn kém, rêu lưỡi trắng nhợt, mạch huyền hoạt.
• Do khí uất: chậm kinh, lượng ít, bụng dưới chướng đau, ngực sườn đầy tức, mạch huyền sác.

3.3. Kinh nguyệt không định kỳ: kinh lúc thấy sớm, lúc thấy muộn.

Kinh nguyệt không định kỳ: kinh lúc thấy sớm, lúc thấy muộn do các nguyên nhân sau:

• Do can khí uất kết: kinh nguyệt không đều, lượng ít, sắc tía lẫn máu cục, dễ cáu gắt, vú căng đau trước khi hành kinh, ợ hơi, táo bón, mạch huyền sác.
• Do tỳ hư: kinh nguyệt không đều, lượng ít, nhạt màu, người mệt mỏi, kém ăn, ăn không ngon miệng, hay chóng mặt hồi hộp, chất lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng mạch hư nhược.
• Do can thận hư kinh không đều, loãng, sắc nhạt, ù tai, chóng mặt, đau lưng mỏi gối, tiểu nhiều, đại tiện lỏng, mạch trầm nhược.

Cơ sở lý luận: Do nội nhân, ngoại cảm lục dâm, hoặc nội thương bệnh tật. Các nguyên nhân trên làm cho khí huyết của hai mạch xung nhâm và Bào cung mất điều hòa mà gây bệnh. Mặt khác, do nội tạng có bệnh tật dẫn đến công năng các tạng Can, Tỳ, Thận rối loạn làm khí huyết của mạch xung, mạch nhâm và bào cung mất điều hòa mà gây ra rối loạn kinh nguyệt.

4. Điều trị rối loạn kinh nguyệt theo đông y

Từ lâu y học cổ truyền đã là lựa chọn tối ưu cho người bệnh điều trị rối loạn kinh nguyệt. Đây là phương pháp điều trị an toàn và đạt kết quả tốt. Để tìm mua các loại thuốc điều hòa kinh nguyệt đông y, bạn nên chọn các cơ sở uy tín, được kiểm định chất lượng và có bác sĩ chuyên khoa tư vấn.

Trung tâm Y Học Cổ Truyền Vinmec - Sao Phương Đông được thành lập dựa trên những tinh hoa và sự kế thừa của hai nền Y Học Cổ Truyền và hiện đại trong khám và điều trị, với mục đích đem đến những lựa chọn tối ưu nhất cho khách hàng. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Y Học Cổ Truyền giàu kinh nghiệm và chuyên môn cao trong thăm khám và điều trị sẽ mang đến cho khách hàng các phương pháp trị liệu hiệu quả, an toàn và hợp lý nhất.

Đây là cầu nối giữa Y Học Cổ Truyền và Y Học Hiện Đại. Với các biện pháp dùng thuốc có nguồn gốc tự nhiên, cổ truyền, cùng với các trị liệu không dùng thuốc như dưỡng sinh, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt. Trung tâm cũng là địa chỉ thích hợp cho những khách hàng nâng cao sức khỏe, dự phòng và điều trị các bệnh lý mạn tính thời đại.