Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Quách Nguyễn Thu Thủy - Phòng khám Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Bệnh rubella là bệnh nhiễm virus cấp tính. Rubella được xem là một bệnh tương đối nhẹ, đôi khi không biểu hiện triệu chứng. Tuy nhiên, nhiễm virus Rubella khi mang thai lại có thể dẫn đến sảy thai hay dị tật thai nhi rất nguy hiểm.
1. Rubella là bệnh gì?
Rubella còn được gọi là bệnh "sởi Đức", đây là một bệnh do virus Rubella gây ra, đây là virus chứa ARN, thuộc họ Togaviridae. Các triệu chứng chính của bệnh Rubella gồm: ban đỏ ngoài da, sưng nề các tuyến và một số trường hợp có thể kèm theo đau khớp. Các nốt ban xuất hiện ở mặt, sau đó lan ra toàn thân và gần giống như ban sởi hoặc ban của bệnh sốt tinh hồng nhiệt. Khoảng 50% trường hợp mắc bệnh Rubella không có phát ban.
Bệnh Rubella, kể cả trường hợp ẩn tính đều gây nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai. Khi bào thai nhiễm virus sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của thai nhi. Khoảng 90% số trẻ sinh ra bị mắc Hội chứng Rubella bẩm sinh (CRS: congenital rubella syndrome) do người mẹ bị nhiễm bệnh trong 3 tháng đầu mang thai. Tỉ lệ này sẽ giảm dần nếu thời gian nhiễm Rubella virus càng gần ngày sinh em bé.
Nguy cơ bị dị tật bẩm sinh giảm xuống từ 10-20% khi mẹ có thai ở tuần thứ 16 bị nhiễm virus Rubella và đặc biệt rất hiếm gặp dị tật ở tuần lễ thứ 20 của thời kỳ thai nghén. Nếu thai nhi nhiễm virus từ sớm thì các biến chứng có thể gặp phải của bệnh đó là: thai chết trong tử cung, sảy thai tự nhiên hoặc các dị dạng bẩm sinh ở các cơ quan chủ yếu của thai nhi như mắt, mặt, não và thần kinh.
2. Tác nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây bệnh Rubella là Rubella virus, thuộc giống Rubivirus, họ Togaviridae. Virus Rubella có bộ gen là 1 chuỗi ARN được bao quanh bởi một vỏ capsid có hình xoắn ốc. Bên ngoài cùng là lớp vỏ bao bọc với bản chất là lipid, có đường kính khoảng 50 - 60 nm. Virus chỉ có một tuýp kháng nguyên duy nhất.
Sức đề kháng của virus Rubella là rất yếu, dễ bị tiêu diệt bởi nhiệt độ cao, ánh sáng mặt trời và các loại dung dịch sát khuẩn thông thường. Đặc biệt, virus chỉ tồn tại và nhân lên trong tế bào của cơ thể con người.
3. Bệnh lây lan như thế nào?
Bệnh Rubella thường phát triển mạnh vào mùa xuân. Con đường lây truyền qua đường hô hấp, virus Rubella cư trú tại vòm họng và các hạch bạch huyết. Khi người lành tiếp xúc trực tiếp với chất nhầy của mũi/họng hay các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt xì hơi thì có thể bị bệnh. Giai đoạn dễ lây nhiễm bệnh Rubella là từ 7 ngày trước đến 7 ngày sau khi phát ban đỏ. Mọi người đều có thể là đối tượng cảm nhiễm Rubella. Người phơi nhiễm với virus Rubella sẽ mắc bệnh nếu như chưa có miễn dịch với virus Rubella, không có trường hợp người lành mang virus.
4. Đối tượng có nguy cơ bị nhiễm bệnh là ai?
Tất cả những người chưa được miễn dịch với virus Rubella đều có nguy cơ bị nhiễm bệnh. Nhiều trẻ trai vị thành niên, nam giới trẻ tuổi có thể chưa được tiêm phòng vắc - xin, do đó có nguy cơ nhiễm bệnh cao. Đặc biệt, các thai nhi của những bà mẹ chưa miễn dịch hoặc có miễn dịch yếu là đối tượng dễ bị nhiễm bệnh và bệnh cũng nghiêm trọng nhất.
5. Thai bao nhiêu tuần thì xét nghiệm Rubella?
Xét nghiệm Rubella được thực hiện đối với thai phụ chưa từng tiêm ngừa Rubella trước đây và chưa từng mắc bệnh rubella từ trước khi mang thai. Xét nghiệm được thực hiện từ tuần thứ 7 - 10 của thai kỳ, đây là thời gian tốt để xét nghiệm. Không nên xét nghiệm Rubella khi thai đã trên 16 tuần vì rất khó để giải thích kết quả cũng như nếu có vấn đề gì cũng khó giải quyết do thai đã lớn.
6. Dự phòng lây nhiễm virus Rubella như thế nào?
- Mọi người cần tìm hiểu những thông tin cần thiết về bệnh Rubella, nhất là đối với phụ nữ, để phát hiện bệnh sớm, cách ly.
- Phối hợp với các cơ sở y tế trong việc tiêm vắc - xin rubella nhằm loại trừ hội chứng rubella bẩm sinh ở trẻ em.
- Nhà cửa, nhà trẻ, lớp học phải thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng mặt trời.
- Trước sự bùng phát nhanh chóng của dịch bệnh rubella thì việc phòng bệnh là điều rất quan trọng và cần thiết, trong tất cả các phương pháp phòng bệnh Rubella thì tiêm vắc-xin phòng rubella vẫn là phương pháp an toàn, tối ưu và được nhiều người lựa chọn nhất. Việc tiêm chủng vắc-xin phòng rubella sẽ giúp cơ thể kích thích hoạt động của hệ miễn dịch để tạo ra một kháng thể miễn dịch chủ động, chống lại virus gây nên bệnh.
7. Tiêm phòng Rubella ở đâu?
Để phòng ngừa rubella một cách hiệu quả, những chị em trong độ tuổi sinh sản nên tiêm ngừa rubella trước khi có ý định mang thai. Tiêm phòng trước khi mang thai chính là cách tốt để bảo vệ sức khỏe của mẹ và thai nhi. Phụ nữ có ý định mang thai nên đến các trung tâm tiêm chủng, cơ sở y tế có nguồn vắc xin ổn định.
Hiện nay, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang có vắc - xin MMR II & Diluent Inj 0.5ml của MSD (Mỹ) có thể giúp phòng bệnh Rubella hiệu quả dành cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn. Ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại Vinmec bao gồm:
- Khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý và áp dụng cách giảm đau hiệu quả trong quá trình tiêm chủng.
- 100% khách hàng tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
- Khách hàng sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Bộ Y tế
