Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin là một trong những biện pháp tránh thai hiện đại, có chỉ định sử dụng rộng rãi và đặc biệt phù hợp với phụ nữ đang trong thời kỳ cho con bú. Bài viết dưới đây sẽ giúp chúng ta tìm hiểu kỹ hơn về biện pháp tránh thai này.
1. Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin là gì?
Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin (viết tắt là POP – progestin only pill) thường được gọi là mini-pill. Mỗi viên thuốc tránh thai chứa một lượng nhỏ progestin, dạng tổng hợp của hormone progesterone. Thuốc có dạng gói, bao gồm 28 viên. Để nhận nhận lượng hormone ổn định, bạn cần uống một viên mỗi ngày.
Một số trường hợp nhận thấy rằng, thuốc tránh thai chỉ chứa progestin khó sử dụng hơn thuốc tránh thai thông thường vì loại thuốc này phải uống vào cùng một thời điểm trong ngày.
Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin là một lựa chọn tốt dành cho những phụ nữ muốn tránh thai nhưng đang trong thời gian cho con bú hoặc không thể dùng estrogen vì một số lý do khác.
2. Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai chỉ chứa progestin
Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin ức chế sự rụng trứng trong khoảng một nửa số chu kỳ kinh nguyệt của những phụ nữ dùng thuốc. Chúng ngăn cản sự thụ thai chủ yếu bằng cách gây ra những thay đổi trong chất nhầy cổ tử cung. Dịch nhầy đặc lại khiến tinh trùng khó đi qua cổ tử cung. Vì vậy, ngay cả khi bạn rụng trứng, tinh trùng sẽ không thể đến ống dẫn trứng của bạn để thụ tinh với trứng. Hơn nữa, progestin có thể ngăn ngừa mang thai bằng cách làm mỏng niêm mạc tử cung của bạn, khiến khả năng trứng làm tổ ở đó ít hơn ngay cả khi trứng đã được thụ tinh.
Viên thuốc nhỏ chứa ít progestin có tác dụng hơn viên thuốc kết hợp và tác động của hormone này lên chất nhầy cổ tử cung của bạn chỉ kéo dài khoảng 24 giờ. Đó là lý do tại sao bạn phải hết sức cẩn thận khi uống thuốc tránh thai chỉ chứa estrogen vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
Một loại thuốc viên tránh thai chỉ chứa progestin mới được nghiên cứu, có tác dụng ngăn rụng trứng lên đến 99% trong chu kỳ và cách sử dụng bớt nghiêm ngặt hơn đã có sẵn ở Châu Âu và một số nơi khác trên thế giới, tuy nhiên loại thuốc này vẫn chưa được FDA chấp thuận.
3. Có thể dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin cho bà mẹ đang cho con bú?
Không giống như thuốc tránh thai kết hợp, thuốc tránh thai chỉ chứa progestin được nhiều tổ chức y tế coi là phù hợp với những người phụ nữ muốn tránh thai nhưng đang cho con bú , bao gồm Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh, Tổ chức Y tế Thế giới, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, Đại học Sản phụ khoa Hoa Kỳ và Liên đoàn Làm cha mẹ có kế hoạch của nước Mỹ.
Chỉ một lượng nhỏ progestin đi vào sữa mẹ và nghiên cứu cho đến nay cho thấy không có tác dụng phụ nào từ thuốc đối với sự tăng cân, sức khỏe hoặc sự phát triển của trẻ. Hầu hết các nghiên cứu cho thấy không có sự thay đổi về lượng sữa mẹ tiết ra của các bà mẹ sử dụng thuốc tránh thai chỉ có progestin, và một số nghiên cứu thậm chí còn cho thấy nguồn cung cấp sữa tăng lên một chút khi dùng thuốc này.
4. Ưu điểm của thuốc tránh thai chỉ chứa progestin
Nếu bạn đang nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, vẫn chưa có kinh và đang dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin theo hướng dẫn, thì hiệu quả tránh thai gần 100% trong sáu tháng đầu sau sinh.
Đối với phụ nữ không cho con bú, minipill có hiệu quả từ 91 đến 99% khi được dùng đều đặn và đúng cách, có nghĩa là có khoảng 1 đến 9 phụ nữ trong số 100 người dùng thuốc đúng cách sẽ mang thai trong năm đầu tiên. Điều này khiến cho nhiều người lựa chọn thuốc tránh thai kết hợp hơn thuốc tránh thai chỉ chứa progestin, được ước tính là có hiệu quả khoảng 99,7 đến 99.9 phần trăm khi sử dụng theo đúng chỉ dẫn.
Nếu bạn không uống thuốc tránh thai chỉ chứa progestin chính xác theo quy định, ví dụ, bạn uống thuốc sai thời điểm hoặc thậm chí không uống chúng vào cùng một thời điểm mỗi ngày thì nguy cơ mang thai sẽ cao hơn nhiều, đặc biệt là nếu bạn không cho con bú. Và bạn càng mắc nhiều sai lầm, rủi ro càng cao. Vì vậy, mặc dù thuốc tránh thai chỉ chứa progestin là một phương pháp ngừa thai đáng tin cậy cho những đối tượng luôn tuân theo đúng hướng dẫn sử dụng, nhưng nó không phải là phương pháp tốt cho tất cả mọi người.
Nếu bạn nghĩ rằng bạn sẽ gặp khó khăn khi sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin đúng cách, hãy cân nhắc sử dụng một phương pháp khác, chẳng hạn như vòng tránh thai hoặc thuốc tiêm ngừa thai (Depo-Provera), cả hai đều rất hiệu quả và phù hợp với các mẹ đang trong thời gian cho con bú.
Nếu bạn muốn mang thai trở lại, hãy ngừng sử dụng loại thuốc tránh thai này. Bạn không cần phải uống hết thuốc trừ khi bạn muốn. Tác dụng ngừa thai chỉ tồn tại trong vòng 24h sau khi bạn uống viên thuốc cuối cùng.
Một số bác sĩ khuyên bạn nên sử dụng phương pháp tránh thai bằng rào cản, chẳng hạn như bao cao su hoặc màng ngăn âm đạo và đợi cho đến khi bạn có một vài kỳ kinh bình thường trước khi cố gắng thụ thai vì điều này có thể giúp bạn xác định ngày dự sinh chính xác hơn. Nếu bạn có thai trước khi kinh nguyệt trở lại đều đặn, đừng lo lắng, bạn có thể siêu âm sớm để xác định thời điểm mang thai.
(Lưu ý: Uống axit folic hoặc vitamin trước khi sinh ít nhất một tháng trước khi bạn bắt đầu cố gắng thụ thai sẽ giúp ngăn ngừa một số dị tật bẩm sinh. Điều đó có nghĩa là bạn có thể bổ sung các chất này khi bạn vẫn đang dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin.).
5. Khi nào các mẹ đang cho con bú có thể dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin
Nếu bạn không cho con bú, bạn có thể bắt đầu dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin ngay sau khi sinh. Trên thực tế, vì bạn có thể rụng trứng sớm nhất là ba tuần sau khi sinh, nên bạn sẽ cần bắt đầu dùng thuốc tránh thai không quá 21 ngày sau khi sinh để tránh mang thai nếu bạn quan hệ tình dục trong thời gian này.
Nếu bạn đang cho con bú sữa mẹ hoàn toàn, bạn nên đợi sáu tuần sau khi sinh để bắt đầu sử dụng loại thuốc tránh thai này. Vào thời điểm đó, nguồn sữa của bạn sẽ được thiết lập tốt. Bên cạnh đó, nếu bạn đang cho con bú hoàn toàn, bạn sẽ không rụng trứng trong sáu tuần đầu tiên sau khi sinh, vì vậy không có lý do gì để bắt đầu dùng thuốc tránh thai trước đó.
Nếu bạn chỉ thỉnh thoảng cho con bú và bổ sung sữa công thức cho trẻ, bạn sẽ cần tránh thai sớm hơn sáu tuần sau khi sinh nếu dự định quan hệ tình dục trong thời gian đó, vì vậy bạn có thể bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin vào ba tuần sau khi sinh.
Nếu bạn quyết định đợi lâu hơn để bắt đầu sử dụng loại thuốc tránh thai này, bạn sử dụng bất cứ lúc nào bạn muốn, miễn là bạn chắc chắn rằng bạn không mang thai, nghĩa là, nếu bạn chưa quan hệ tình dục lần nào kể từ khi sinh hoặc kỳ kinh cuối cùng, hoặc nếu bạn đã sử dụng một cách đều đặn và theo hướng dẫn khi dùng phương pháp tránh thai khác. Nếu bạn bắt đầu hành kinh trở lại, bạn có thể tránh thai bằng cách bắt đầu uống thuốc tránh thai chỉ chứa progestin vào ngày kinh tiếp theo.
6. Có cần sử dụng phương pháp tránh thai dự phòng khác khi mới bắt đầu dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin?
Nếu bạn đang hành kinh và bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin vào ngày đầu tiên của kỳ kinh, bạn không cần sử dụng phương pháp dự phòng. Nếu bạn bắt đầu vào bất kỳ thời điểm nào khác trong chu kỳ kinh nguyệt, bạn sẽ cần phải sử dụng phương pháp dự phòng, chẳng hạn như bao cao su ngay từ đầu. Một số chuyên gia khuyên bạn nên sử dụng phương pháp tránh thai dự phòng trong 48 giờ đầu tiên sau khi bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin, trong khi những người khác đề xuất sử dụng phương pháp dự phòng trong bảy ngày.
Nếu bạn đang áp dụng phương pháp tránh thai cho con bú LAM), tức là bạn đang cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ sau sinh chưa đầy sáu tháng và bạn vẫn chưa bắt đầu hành kinh thì khả năng tránh thai của bạn đã lên đến 98%. Mặc dù không chắc đã thụ thai hay chưa, nhưng bạn vẫn nên thận trọng và sử dụng phương pháp dự phòng trong 48 giờ đầu tiên sau khi bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin.
7. Cách sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin
Trước khi bạn bắt đầu uống thuốc, hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. Nếu có gì khó hiểu, hãy gọi bác sĩ và xem hướng dẫn để biết chính xác cách dùng thuốc. Hãy chắc chắn rằng bạn luôn có một gói thuốc dự phòng để bạn sẽ không gặp vấn đề gì nếu hiệu thuốc đóng cửa hoặc loại thuốc bạn sử dụng không còn.=
Bạn cũng sẽ cần mang theo bao cao su để tránh thai dự phòng khi bạn uống thuốc tránh thai lần đầu tiên, nếu bạn uống thuốc muộn hơn ba giờ hoặc quên uống thuốc hay bạn có nguy cơ bị nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục .
Cuối cùng, hãy cân nhắc đến phương pháp tránh thai khẩn cấp đề phòng trường hợp cần thiết.
Điều rất quan trọng là bạn phải uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày và không bao giờ bỏ lỡ một viên nào. Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin là một biện pháp tránh thai liều rất thấp và bạn không được phép mắc sai lầm, đặc biệt nếu bạn không cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Nếu bạn uống thuốc trễ chỉ sau ba giờ, bạn sẽ cần kiêng quan hệ tình dục hoặc sử dụng phương pháp dự phòng trong 48 giờ tới.
Ngoài ra, tác dụng tránh thai của thuốc tránh thai chỉ chứa progestin đối với chất nhầy cổ tử cung là cao nhất từ 4 đến 22 giờ sau khi bạn uống. Vì vậy, nếu bạn thường quan hệ tình dục trước khi đi ngủ, bạn nên thiết lập thời gian uống thuốc đều đặn sớm hơn trong ngày. Đặt đồng hồ hoặc báo thức điện thoại di động của bạn làm lời nhắc.
Bạn có thể không có kinh nguyệt khi đang dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin hoặc bạn có thể ra máu bất thường, nhưng bạn vẫn uống một viên thuốc mỗi ngày, cho dù bạn có ra máu hay không. Và ngay cả khi bạn không quan hệ tình dục thường xuyên, bạn vẫn cần phải uống thuốc hàng ngày, nếu không bạn sẽ không thể tránh thai khi quan hệ tình dục.
Cuối cùng, nếu bạn hoặc bạn tình của bạn đang quan hệ tình dục với bất kỳ ai khác, bạn cần đảm bảo rằng bạn tình của mình sử dụng bao cao su latex (hoặc bao cao su polyurethane dành cho nam hoặc nữ, nếu một trong hai người bị dị ứng với latex) mỗi khi bạn quan hệ tình dục. Thuốc tránh thai sẽ không bảo vệ bạn tránh khỏi nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) như HIV, bệnh lậu, chlamydia...
8. Điều gì sẽ xảy ra nếu quên uống một viên thuốc?
Nếu bạn uống thuốc cách thời điểm uống thuốc mỗi ngày khoảng 3 giờ, hãy uống một viên ngay lập tức khi bạn nhớ ra: Điều này có nghĩa là uống hai viên trong cùng một ngày. Sau đó tiếp tục uống một viên mỗi ngày như bình thường. Bạn sẽ cần kiêng quan hệ tình dục hoặc sử dụng phương pháp tránh thai dự phòng trong 48 giờ tiếp theo sau khi bạn uống viên thuốc đã quên (trừ khi bạn đáp ứng các tiêu chí về LAM, như đã đề cập ở trên).
Nếu bạn cảm thấy bối rối không biết phải làm gì, đừng ngần ngại gọi cho nhân viên y tế hoặc phòng khám đã kê đơn thuốc cho bạn. Trong thời gian chờ đợi, hãy tiếp tục uống một viên thuốc mỗi ngày và sử dụng cả biện pháp tránh thai dự phòng. Nếu bạn nghi ngờ rằng bạn đang mang thai, hãy liên hệ với bác sĩ.
Lưu ý: Nếu bạn có quan hệ tình dục không an toàn trước khi khoảng thời gian có thể quan hệ tình dục trở lại sau khi dùng thuốc trong 48 giờ thì việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ giảm nguy cơ mang thai. Nó có thể phát huy tác dụng lên đến 120 giờ (năm ngày) sau khi bạn quan hệ tình dục, nhưng sẽ hiệu quả nhất nếu được sử dụng trong 12 giờ đầu tiên.
Bạn có thể sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, nhưng bạn sẽ cần phải kiểm tra với nhân viên y tế để xem nhãn hiệu thuốc của bạn có phù hợp không, nếu bạn có đủ số lượng và cách dùng loại thuốc này.
9. Có loại thuốc nào làm giảm tác dụng của thuốc tránh thai chỉ chứa progestin không?
Một số loại thuốc và chế phẩm thảo dược có thể ảnh hưởng đến cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai và ngược lại: Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin có thể làm cho một số loại thuốc khác giảm tác dụng. Vì vậy, hãy tham khảo với bác sĩ nếu bạn đang sử dụng một loại thuốc khác bên cạnh việc dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin.
Ngược lại, bạn cũng cần báo cho bác sĩ biết về loại thuốc ban đang dùng trước khi sử dụng thuốc tránh thai progestin. Một số loại thuốc có thể làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai chỉ chứa progestin như các rifampin kháng sinh, thuốc kháng nấm gọi là griseofulvin, barbiturate, một số thuốc điều trị HIV, và một số loại thuốc khác.
Nếu bạn cần phải sử dụng một loại thuốc có khả năng làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai chỉ chứa progestin trong thời gian dài, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về các biện pháp tránh thai khác. Nếu bạn chỉ dùng thuốc trong một thời gian ngắn, bạn có thể tiếp tục sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin nhưng bạn sẽ cần sử dụng biện pháp tránh thai dự phòng cùng lúc và trong 48 giờ sau khi thuốc được đào thải khỏi cơ thể.
Vì một số loại thuốc mất nhiều thời gian hơn để đào thải khỏi cơ thể, bạn có thể cần sử dụng phương pháp dự phòng trong vòng vài ngày sau khi ngừng dùng thuốc.
10. Tác dụng ngoài mong muốn của thuốc tránh thai chỉ chứa progestin
Nếu bạn bị nôn sau khi uống thuốc khoảng 2 giờ, bạn không cần phải uống viên khác. Nếu bạn bị nôn sớm hơn, hãy uống một viên thuốc khác.
Nếu bạn quan hệ tình dục khi đang ốm hoặc trong 48 giờ sau đó, hãy sử dụng phương pháp dự phòng. Trong khi bạn bị ốm, cơ thể bạn có thể không hấp thụ đủ hormone từ viên thuốc để phát huy tác dụng tránh thai.
Tác dụng phụ phổ biến nhất của thuốc tránh thai chỉ chứa progestin là chảy máu âm đạo nhẹ không thể đoán trước hoặc ra máu. Điều này thậm chí còn phổ biến hơn nếu bạn quên uống thuốc hoặc uống thuốc muộn.
Bạn có thể tiếp tục hành kinh đều đặn, nhưng thời gian hành kinh có thể sẽ ngắn hơn và có thể kéo dài hơn bình thường. Kinh nguyệt của bạn cũng có thể trở nên không đều hoặc ngừng hoàn toàn. Một tỷ lệ nhỏ phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin bị chảy máu kinh nguyệt kéo dài hoặc nhiều hơn.
Nếu bạn đang cho con bú, bạn sẽ không có kinh nguyệt trong nhiều tháng sau khi sinh. Và uống thuốc tránh thai chỉ chứa progestin có thể làm chậm kinh lâu hơn.
Tuy hiếm khi xảy ra nhưng sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin có thể gây đau đầu, căng tức ngực và buồn nôn. Một số tác dụng ít gặp hơn bao gồm tăng cân, thay đổi tâm trạng, mụn trứng cá...
Liên hệ ngay với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
- Đau vùng bụng hoặc vùng chậu
- Chảy máu âm đạo nặng hoặc thường xuyên bất thường
- Đau đầu dữ dội
- Vàng da (da hoặc mắt của bạn trở nên vàng bất thường)
Bên cạnh đó, bạn hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể đang mang thai. Miễn là bạn đã uống thuốc đều đặn và đúng cách, thì việc trễ kinh không có nghĩa là bạn đang mang thai. Nhưng nếu bạn trễ kinh sau vài tháng có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, hãy liên hệ cho bác sĩ của bạn.
Việc chuyển đổi các phương pháp ngừa thai có thể rất phức tạp. Bạn không cần phải uống hết gói thuốc hiện tại hoặc đợi cho đến khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt để chuyển sang một phương pháp mới. Trên thực tế, bạn có thể cần bắt đầu phương pháp tránh thai mới một tuần trước khi ngừng sử dụng phương pháp cũ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: babycenter.com
