Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) là bệnh hô hấp do một loại virus loại coronavirus mới gây ra. Virus này có nhiều chủng loại khác nhau gây ra các bệnh từ cảm lạnh thông thường đến hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng (SARS). Sau đây là các thông tin cập nhất từ Tổ chức Y tế thế giới về dịch bệnh do virus MERS CoV gây ra.
1. Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) là gì?
Hội chứng hô hấp Trung Đông (tên tiếng Anh là Middle East respiratory syndrome và tết viết tắt là MERS) là bệnh về đường hô hấp do virus coronavirus gây ra (hội chứng hô hấp Trung Đông coronavirus, hay MERS CoV) lần đầu tiên được phát hiện ở Ả Rập Xê Út vào năm 2012. Virus Coronavirus có nhiều chủng loại khác nhau gây bệnh trên người, từ cảm lạnh thông thường đến hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng (SARS). Ước tính có khoảng 35% bệnh nhân nhiễm MERS-CoV đã tử vong.
2. Virus MERS đã có ở đâu?
Từ năm 2012, MERS đã xuất hiện ở 27 quốc gia trên toàn thế giới với khoảng 80% trường hợp của con người được báo cáo bởi Vương quốc Ả Rập Xê Út. Các trường hợp được xác định bên ngoài Trung Đông là những người bị nhiễm bệnh ở Trung Đông và đi đến các quốc gia khác.
3. Virus MERS lây truyền như thế nào?
Virus MERS được truyền chủ yếu từ động vật sang người, nhưng cũng có thể truyền từ người sang người.
Từ động vật truyền sang con người
MERS-CoV là một loại virus lây truyền bệnh, có nghĩa là nó được truyền giữa động vật và người. Các bằng chứng khoa học cho thấy rằng con người bị nhiễm bệnh thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với lạc đà bị nhiễm bệnh. Virus MERS (được viết là MERS-CoV) đã được tìm thấy trên lạc đà ở một số quốc gia, bao gồm Ai Cập, Oman, Qatar và Ả Rập Xê Út. Bên cạnh đó, có nhiều bằng chứng cho thấy MERS-CoV có thể lan rộng đến con lạc đà ở Trung Đông, Châu Phi và một số vùng ở Nam Á. Các động vật khác cũng có thể là vật chủ trung gian truyền bệnh, tuy nhiên các động vật như dê, bò, cừu, trâu, lợn và chim hoang dã không phải vật chủ của loại virus này.
Truyền bệnh giữa người và người
MERS-CoV không dễ dàng lây truyền giữa người và người, trừ khi có tiếp xúc gần gũi, như nhân viên Y tế điều trị và chăm sóc cho bệnh nhân bị nhiễm bệnh nhưng không có biện pháp bảo hộ nghiêm ngặt. Trong khi đó, phần lớn các trường hợp MERS được báo cáo cho đến nay đã xảy ra trong các cơ sở chăm sóc sức khỏe, do đó, cho đến nay vẫn chưa có trường hợp lây nhiễm nào từ người sang người được phát hiện ở bất cứ đâu trên thế giới.
4. Các triệu chứng của MERS là gì?
Các triệu chứng điển hình của MERS bao gồm sốt, ho và/hoặc khó thở. Viêm phổi là triệu chứng phổ biến, tuy nhiên một số người bị nhiễm vi rút MERS nhưng lại không có triệu chứng. Các triệu chứng đường tiêu hóa như tiêu chảy, cũng tìm thấy ở một số người bệnh. Các trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn tới suy hô hấp và người bệnh phải thở máy tại khoa hồi sức tích cực hoặc đơn vị chăm sóc đặc biệt.
Một số bệnh nhân đã bị suy nội tạng, đặc biệt là thận hoặc sốc nhiễm trùng. Virus này gây ra bệnh nặng hơn ở những người có hệ miễn dịch suy giảm, người cao tuổi và người mắc các bệnh mãn tính như bệnh thận, tiểu đường, ung thư và bệnh phổi mãn tính. Tỷ lệ tử vong ở những người nhiễm vi rút MERS là khoảng 35%, tuy nhiên con số này có thể bị đánh giá quá cao do các trường hợp nhẹ có thể bị bỏ qua.
5. Hiện nay có vắc-xin cho MERS CoV không?
Hiện tại chưa có vắc-xin hoặc phác đồ điều trị cụ thể cho MERS, tuy nhiên các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục phát triển một số vắc-xin phòng bệnh do virus MERS gây ra. Phác đồ điều trị chủ yếu là điều trị hỗ trợ dựa trên tình trạng lâm sàng của mỗi người bệnh.
6. Có dễ dàng phát hiện những người bị nhiễm MERS-CoV không?
Không phải lúc nào cũng có thể xác định người bị nhiễm vi rút MERS do các triệu chứng ban đầu của bệnh không đặc hiệu và thường bị nhầm lẫn với các bệnh về đường hô hấp khác như viêm đường hô hấp cấp tính do các vi trùng khác gây ra. Vì lý do này, tất cả các cơ sở Y tế nên có các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn. Điều quan trọng, bác sĩ cần hỏi về tiền sử du lịch của những người bị nhiễm trùng đường hô hấp để xác định xem gần đây họ có đến các quốc gia có bệnh do MERS-CoV đang lưu hành hay không và người đó có tiếp xúc với lạc đà trước đó không.
7. Nên làm gì khi tiếp xúc với người có MERS?
Nếu bạn đã tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm MERS-CoV trong vòng 14 ngày qua mà không sử dụng các biện pháp phòng ngừa kiểm soát nhiễm trùng được khuyến cáo, bạn nên đến cơ sở Y tế càng sớm càng tốt để chẩn đoán sớm.
8. Có nên tránh tiếp xúc với lạc đà hoặc các sản phẩm từ lạc đà không?
Để phòng ngừa chung, bất kỳ ai đến thăm trang trại, chợ, chuồng hoặc những nơi khác có động vật nên thực hành các biện pháp vệ sinh chung như rửa tay với nước sạch và xà bông trước và sau khi chạm vào động vật và tránh tiếp xúc với động vật bị bệnh.
Việc tiêu thụ các sản phẩm động vật sống hoặc chưa nấu chín, bao gồm sữa và thịt, có nguy cơ nhiễm trùng cao từ nhiều loại vi sinh vật. Các sản phẩm động vật đã được chế biến bằng cách nấu chín hoặc thanh trùng đều an toàn để sử dụng, nhưng người tiêu dùng cũng cẩn thận để tránh lây nhiễm chéo với thực phẩm chưa nấu chín. Thịt lạc đà và sữa lạc đà là những sản phẩm bổ dưỡng có thể được sử dụng sau khi thanh trùng, nấu chín hoặc chế biến thông qua các phương pháp xử lý nhiệt khác.
Cho đến khi đã hiểu nhiều hơn về MERS-CoV, những người mắc bệnh tiểu đường, suy thận, bệnh phổi mãn tính và những người bị suy giảm miễn dịch là đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh nặng do nhiễm MERS-CoV. Đặc biệt là ở Trung Đông, nhóm người này nên tránh tiếp xúc với lạc đà, uống sữa lạc đà hoặc nước tiểu lạc đà, không nên ăn thịt chưa được nấu chín.
Trang trại lạc đà và công nhân lò mổ nên thực hành vệ sinh cá nhân tốt, bao gồm rửa tay thường xuyên, bảo vệ mặt và mặc quần áo bảo hộ. Sau khi sử dụng, các vật dụng bảo hộ cần được loại bỏ ngay và vệ sinh hằng ngày. Công nhân cũng nên tránh để các thành viên trong gia đình tiếp xúc với quần áo, giày dép hoặc các vật dụng lao động đã tiếp xúc với lạc đà hoặc các chất bài tiết lạc đà. Động vật ốm cần được tiêu hủy và không nên được giết mổ để tiêu thụ.
Nguồn: WHO
Xem thêm:
- 2019-nCoV có giống với virus gây bệnh MERS và SARS không?
- Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh viêm phổi cấp do virus Corona mới của Bộ Y tế
- Để phòng 2019-nCoV có phải đeo khẩu trang liên tục không? Cách đeo khẩu trang đúng là gì?
