Tăng cân thời kỳ mang thai

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II, Thạc sĩ Nguyễn Thị Hương Linh - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Mặc dù bạn cần bổ sung thêm năng lượng, nhưng không cần thiết phải “ăn cho hai người’. Giai đoạn 3 tháng đầu bạn hạn chế tăng cân càng ít càng tốt. Ba tháng giữa bạn chỉ cần bổ xung thêm khoảng 300 – 350 calo/ngày và trung bình khoảng 400 – 450 calo/ngày ở 3 tháng cuối so với trước khi có thai, điều này sẽ giúp bạn tăng cân hợp lý trong suốt quá trình mang thai.

1. Bạn cần tăng bao nhiêu trong cả thai kỳ là hợp lý?

Bạn cần tăng bao nhiêu trong cả thai kỳ là hợp lý? Điều đó phụ thuộc vào chỉ số cân nặng của bạn trước khi mang thai [BMI = cân nặng(kg)/ chiều cao 2 (m)].

• Nhẹ cân (BMI < 19,8): mức tăng hợp lý từ 13 kg đến 18 kg.
• Cân nặng trung bình (BMI từ 19,8 đến 26): mức tăng hợp lý từ 11 kg đến 16 kg.
• Thừa cân (BMI> 26): mức tăng hợp lý từ 7 kg đến 11kg.

Như vậy cân nặng của bạn trước khi mang thai càng nhiều thì cân nặng cần tăng khi có thai càng ít.

Thông thường trong 3 tháng đầu bạn chỉ nên tăng từ 1 đến 1,5 kg và khoảng 0,45kg/1 tuần trong giai đoạn sau của thai kỳ. Tuy nhiên những bà mẹ mang song thai nên tăng 18 đến 20 kg, có nghĩa phải tăng khoảng 0,7kg/tuần. Điều này rất quan trọng khi bạn chửa song thai vì cân nặng của bạn sẽ ảnh hưởng đến cân nặng của bé vì sinh đôi thường dễ sinh non, nên bạn cần khoảng 3.000 đến 3500 calo/ngày.

Cân nặng tăng thêm trong thời kỳ mang thai phân bố ở những đâu?

• Sơ sinh: 3,5kg
• Rau thai: 0,8 – 1,2kg
• Nước ối: 0,8 – 1,2 kg
• Tổ chức vú: 0,8 –1,2 kg
• Tăng khối lượng tuần hoàn: 1,8 kg.
• Dự trữ mỡ: 2 – 4 kg.
• Tăng trọng lượng tử cung: 1 – 2,5 kg
• Tổng cộng: 11 – 15,5kg.

Có an toàn nếu giảm cân khi mang thai?

Nếu bạn có cân nặng quá mức, khi có thai, có thể bác sĩ muốn bạn giảm cân. Bạn chỉ được giảm cân dưới sự hướng dẫn và giám sát của bác sĩ. Nói chung bạn đừng cố gắng giảm cân hoặc ăn kiêng trong quá trình mang thai.

Làm thế nào để tăng cân hợp lý trong quá trình có thai?

Muốn tăng cân khi có thai, bạn nên thực hiện những lời khuyên sau:

• Ăn từ 5 đến 6 bữa nhỏ mỗi ngày.
• Bổ xung các đồ ăn như: nho, bánh quy, quả khô, kem, sữa chua
• Có thể thêm dầu lạc, chuối, táo, khoai lang, cần tây rất tốt cho bà bầu
• Sữa tách béo, trứng, ngũ cốc.
• Tăng thêm một chút bơ hoặc fomat vào bữa ăn của bạn

Nhưng nhớ đừng bổ xung quá nhiều, bạn sẽ tăng cân quá mức.

Làm gì nếu bạn tăng cân quá mức

Nếu bạn tăng cân quá mức mà bác sĩ của bạn yêu cầu, bạn phải nói với bác sĩ điều đó và hầu hết các trường hợp muốn giảm cân sau sinh. Sau đây là những điểm cần lưu ý để làm chậm tốc độ tăng cân của bạn:

• Nên tránh đồ ăn nhanh, nếu ăn hạn chế dùng nước sốt hoặc mayonnaise, phô mai...
• Bạn cần bổ xung sữa hàng ngày nhưng tránh dùng sữa nguyên kem, dùng sữa tách béo, giảm calo. Nên dùng sữa chua.
• Hạn chế đồ ăn ngọt và đồ uống có nhiều đường, nước dừa, nước mía. Nên dùng nước lọc, nước soda, nước khoáng.
• Hạn chế tối đa những đồ ăn nhẹ ngọt và nhiều năng lượng như bánh quy, khoai tây chiên, mứt, mật ong.
• Dùng vừa phải chất béo. Chất béo bao gồm mỡ động vật, dầu thực vật, bơ, phô mai, nước sốt....cố gắng hạn chế dầu ăn chuyển đổi.
• Nấu ăn đúng cách. Đồ ăn rán với dầu bơ sẽ tăng thêm chất béo và calo. Nướng và luộc sẽ tốt hơn.
• Tập thể dục: tập thể dục hợp lý sẽ tiêu hao bớt năng lượng. Đi bộ hoặc bơi sẽ an toàn cho bà bầu. Hãy làm theo lời khuyên của người hướng dẫn trước khi thực hiện bài thể dục.

Tăng cân hợp lý trong thời kỳ mang thai không chỉ giúp thai nhi phát triển tốt, đúng mức mà còn tránh nguy cơ bệnh cho mẹ trong thời kỳ mang thai, giúp giảm nguy cơ tai biến cho mẹ, con trong và sau sinh.

Tài liệu tham khảo.

Institute of Medicine: " Weight Gain During Pregnancy : Reexamining the Guidelines."

Mamun, A. Circulation, 2009; vol 119: pp 1720-1727.

Oken, E. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 2007: vol 196: p 322 e1-8.

Barker, D. Journal of the American College of Nutrition, 2004; vol 23: pp 588S-95.

Bayol, S. British Journal of Nutrition, 2007; vol 98: pp 843-85.

NutritionMD: "Pregnancy and Nutrition."

Massachusetts General Hospital: "How Much Weight Should I Gain?"

Elizaberth M. Ward , MS, RD ; Matthew Brennab, WebMD . October 02,2012.