Sự phát triển ngôn ngữ và nhận thức của trẻ 13 tháng tuổi

Trẻ 13 tháng tuổi không còn là những đứa trẻ không có nhận thức về môi trường xung quanh. Chúng đã bắt đầu hành trình khám phá cuộc sống bằng cách lắng nghe âm thanh, sử dụng từ ngữ và cử chỉ để giao tiếp với mọi người.

1. Trẻ 13 tháng tuổi biết nói chưa?

Đặc điểm mới của lứa tuổi này: Chúng có thể nói chuyện với bố mẹ được không?

Khoảng 13 tháng tuổi, nhiều trẻ mới biết đi có vốn từ vựng bao gồm ba hoặc bốn từ đơn giản. Trẻ có thể nói "mẹ" hoặc "bố," và đại loại như "ta ta," để cảm ơn, "bóng" cho chai hoặc quả bóng và "tạm biệt". Nhưng đừng buồn nếu trẻ không thể. Trẻ vẫn đang ở trong giai đoạn mà các chuyên gia gọi là giai đoạn tiếp thu ngôn ngữ "thụ động". Điều đó có nghĩa là trẻ đang hấp thụ tất cả các từ ngữ và bài phát biểu xung quanh mình và lưu trữ thông tin để sử dụng sau này. Ngay cả khi trẻ không thể nói rõ ràng bất kỳ từ nào, trẻ vẫn có thể truyền đạt nhu cầu của mình bằng cử chỉ (chìa tay ra để bạn đón), âm thanh và vị trí cơ thể, chẳng hạn như quay đầu khỏi điều gì đó mà trẻ không muốn làm hoặc không muốn quan sát thấy.

2. Bố mẹ có thể làm gì để giúp trẻ 13 tháng tuổi phát triển ngôn ngữ và nhận thức?

Nếu bố mẹ đã nhận thấy trẻ ít nói, hãy khuyến khích chúng tiếp tục thử các từ mới bằng cách dán nhãn tên cho nhiều hành động và đối tượng nhất có thể. Sử dụng giọng nói một cách rõ ràng, đơn giản bằng tiếng mẹ đẻ - những từ được nói ra với cao độ và ngữ điệu phóng đại sẽ giúp trẻ chú ý đến giọng nói của bạn và ghi nhớ một cách nhanh hơn. Sử dụng cách nói chuyện của em bé hoặc những từ vô nghĩa như "a" “ê” sẽ cản trở việc học ngôn ngữ.

Nói về nơi cả gia đình sẽ đến khi bố mẹ buộc trẻ vào ghế ô tô. Khi đang ở cửa hàng tạp hóa, hãy nói cho trẻ biết bạn đang xem gì ("Hãy đi lấy chuối" hoặc "Đây là sữa"). Trò chuyện với con của bạn, ngay cả khi con không thể đáp lại hoàn toàn, sẽ khiến con cảm thấy mình là một phần của những gì đang diễn ra xung quanh và khiến con muốn tham gia vào cuộc trò chuyện. Hát các bài hát, đặc biệt là các bài hát có cử chỉ và nhiều từ ngữ chỉ hành động, cũng khiến bài nói trở nên vui nhộn và thú vị - ngoài ra chúng còn là cơ hội tốt để trẻ được tiếp xúc với âm nhạc.

Mặt khác của nói chuyện là lắng nghe. Nếu bạn muốn khuyến khích con nói chuyện, hãy lắng nghe con khi con "trò chuyện" với bạn giống như cách bạn làm nếu bạn có thể hiểu mọi từ một cách hoàn hảo. Hãy giao tiếp bằng mắt với trẻ và đáp lại bằng nụ cười và cái gật đầu, và trẻ sẽ ngày càng muốn nói chuyện với bạn nhiều hơn. Ngoài ra, trẻ còn học được những bài học quý giá về việc lắng nghe cẩn thận khi người khác đang nói.

Ngay cả khi trẻ 13 tháng tuổi của bạn chỉ nói được một vài từ, bé vẫn có thể giao tiếp nhiều hơn thế nữa. Bạn đã bao giờ để ý thấy trẻ nhỏ hơn 13 tháng tuổi sẽ vẫy tay chào tạm biệt, hôn hít, và gật đầu hoặc lắc đầu để nói có hoặc không? Chúng đang nói bằng những cử chỉ mà chúng đã quan sát thấy người khác sử dụng và lặp lại một cách hoàn hảo. Nghiên cứu gần đây cho thấy rằng trẻ em có khả năng chỉ định các cử chỉ khác nhau thay thế cho hàng chục từ - nhưng bố mẹ phải dạy chúng. Nếu con bạn có vẻ bực bội vì trẻ không thể làm cho bạn hiểu nhu cầu của con, hãy thử làm ra những dấu hiệu trên tay để giúp con. Chẳng hạn, bạn có thể đưa ngón tay cái lên miệng để ra hiệu từ "đồ uống". Trong vài ngày, bất cứ khi nào bạn đưa cho trẻ một chiếc cốc, hãy chỉ cho trẻ cử chỉ và đồng thời nói từ đó. Trong vòng vài ngày, trẻ có thể làm bạn ngạc nhiên khi tự mình dùng dấu hiệu để yêu cầu đồ uống.

3. Trẻ 13 tháng tuổi biết những gì?

Các phát triển khác: Nhận thức về ngữ điệu và tính lâu dài của đối tượng

Giống như việc bé bắt chước bạn khi bạn cưng nựng con chó hoặc tưới nước trong vườn, trẻ 13 tháng tuổi đang chăm chú lắng nghe những gì bạn nói và cách bạn nói để bé cũng có thể thử. Lần tới khi bạn nghe thấy trẻ lảm nhảm, hãy lắng nghe những gì trẻ "nói". Bố mẹ sẽ nhận thấy rằng ngữ điệu của trẻ có vẻ rất giống như đang trò chuyện, mặc dù trẻ không nói bất kỳ từ nào. Khi bạn hỏi trẻ một câu hỏi, trẻ có thể sẽ trả lời bằng một loạt các cử chỉ và điệu bộ bập bẹ, báo hiệu rằng trẻ hiểu những gì bạn đang hỏi. Bố mẹ cũng có thể quan sát thấy cách trẻ đáp lại một cách điên cuồng "Không!" khi bạn cảnh báo trẻ tránh xa một chiếc đĩa nóng hoặc một con vật lạ hoặc nói chuyện với trẻ bằng giọng điệu ca ngợi hơn để trẻ ngừng kéo chân bạn. Nếu bố mẹ nhận thấy sự khác biệt trong phản ứng của trẻ, điều đó có nghĩa là trẻ đã có thể nhận ra rằng ngữ điệu đóng một vai trò trong giao tiếp.

Khi được 13 tháng tuổi, trẻ đang kiểm tra khả năng quan sát của mình và chúng bắt đầu hiểu rằng các vật thể là vĩnh viễn. Nói cách khác, trẻ bắt đầu nhận ra rằng một món đồ chơi vẫn tồn tại ngay cả khi trẻ không thể nhìn thấy nó. Xa lánh, khuất bóng không còn có thể là phương châm để giấu diếm trẻ!

Để kiểm tra xem trẻ có hiểu tính lâu dài của đồ vật hay không, hãy lăn một món đồ chơi xuống dưới ghế và xem liệu trẻ có tìm kiếm được đúng chỗ không. Hoặc giấu một con thú nhồi bông dưới chăn để trẻ tự tìm.

Một lời cảnh báo: Những đứa trẻ 13 tháng tuổi đang rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề của mình, làm những việc như cố gắng sử dụng đồ vật, bật công tắc và vặn núm bếp. Vì trẻ không thể nhận ra nguy hiểm, hãy chắc chắn rằng ngôi nhà của bạn được thiết kế đúng và bảo vệ đầy đủ cho trẻ.

Ngoài ra, trẻ 13 tháng tuổi cần 5mg kẽm nguyên tố/ngày để trẻ ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn. Kẽm đóng vai trò tác động đến hầu hết các quá trình sinh học diễn ra trong cơ thể, đặc biệt là quá trình phân giải tổng hợp axit nucleic, protein... Các cơ quan trong cơ thể khi thiếu kẽm có thể dẫn đến một số bệnh lý như rối loạn thần kinh, dễ sinh cáu gắt,... Vì vậy cha mẹ cần tìm hiểu về Vai trò của kẽm và hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý cho bé.

Ngoài kẽm, cha mẹ cũng cần bổ sung cho trẻ các vitamin và khoáng chất quan trọng khác như lysine, crom, vitamin nhóm B,... giúp con ăn ngon, có hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt.

Nguồn tham khảo: babycenter