Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS. Đoàn Ngọc Quỳnh - Bác sĩ Nhi - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
Hiện tại, trên lâm sàng, có hai loại vắc-xin cúm Vaxigrip chính được sử dụng để phòng bệnh cúm là: vắc xin Vaxigrip 0,5ml và vắc-xin cúm Vaxigrip 0,25ml. Hai vắc-xin này có gì khác nhau trong việc sử dụng để phòng bệnh cúm?
1. Tiêm vắc-xin phòng cúm (vắc-xin Vaxigrip)
Vắc-xin Vaxigrip là một loại vắc-xin phòng cúm đang được sử dụng rộng rãi trong hệ thống chăm sóc và phòng bệnh hiện nay. Đây là một loại vắc-xin có nguồn gốc từ Sanofi Pasteur (Pháp) nên còn được gọi là vắc-xin cúm của Pháp.
Vắc-xin Vaxigrip được chỉ định tiêm phòng cúm cho các đối tượng từ 6 tháng tuổi trở lên, nhất là các đối tượng có nguy cơ cao bị nhiễm cúm.
Lịch tiêm phòng vắc-xin cúm:
● Đối với trẻ từ 6 tháng - 9 tuổi: Tiêm 2 mũi, mũi tiêm thứ 2 cách mũi tiêm đầu tiên 1 tháng. Sau đó hàng năm tiêm nhắc lại 1 lần.
● Đối với trẻ trên 9 tuổi hay người lớn thì lịch tiêm phòng chỉ cần tiêm 1 mũi sau đó tiêm nhắc lại hàng năm 1 lần.
● Lưu ý: nên tiêm chủng nhắc lại hàng năm hoặc vào đầu các mùa có nguy cơ bùng phát dịch do vắc-xin phòng cúm không có tính đặc hiệu tuyệt đối.
Tiêm vắc xin cúm thường được tiêm bắp hoặc tiêm dưới da.
Liều sử dụng:
● Đối với trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi: tiêm liều 0,25ml.
● Đối với trẻ trên 36 tháng tuổi và người lớn: tiêm liều 0,5ml.
2. Sự khác nhau giữa vắc-xin cúm Vaxigrip 0,25ml và 0,5ml
Để thuận tiện cho việc sử dụng trên lâm sàng, phù hợp với liều sử dụng cho từng đối tượng, người ta sản xuất ra 2 loại vắc-xin cúm với liều lượng khác nhau là vắc-xin cúm Vaxigrip 0,25ml và vắc-xin Vaxigrip 0,5ml.
Về cơ chế, nói chung cả 2 loại Vaxigrip đều có cơ chế phòng bệnh giống nhau. Vắc-xin cúm Vaxigrip là một loại vắc-xin cúm hạt Virion được tách ra ở dạng bất hoạt, sau khi đưa vào cơ thể sẽ kích hoạt hệ miễn dịch, kháng thể kháng virus cúm dần được hình thành và sẽ bắt đầu có hiệu lực sau tiêm khoảng 2 - 3 tuần.
Tuy nhiên, thời gian duy trì hiệu quả miễn dịch của vắc-xin cúm không dài, thường từ 6 - 12 tháng, mặt khác virus cúm có rất nhiều chủng gây bệnh khác nhau. Do đó, khuyến cáo nên tiêm vắc-xin phòng cúm nhắc lại mỗi năm hoặc trong đầu các đợt dịch cúm. Cả 2 loại vắc-xin cúm 0,25ml và 0,5ml đều hoạt động dựa trên cơ chế này. Nhưng ở mỗi lứa tuổi hay mỗi đối tượng khác nhau thì lại có liều tiêm chỉ định khác nhau. Đó là lý do vì sao tồn tại 2 loại vắc-xin tiêm phòng cúm 0,25ml và 0,5ml.
Trong mỗi 0,25ml vắc-xin cúm Vaxigrip 0,25ml có chứa 7,5mcg kháng nguyên haemagglutinin của 3 chủng virus khác nhau được khuyến cáo cần phòng bệnh trên lâm sàng. Còn trong 0,5ml vắc-xin Vaxigrip có chứa 15mcg kháng nguyên haemagglutinin của 3 chủng virus cúm thường gặp. Có nghĩa là hàm lượng kháng khuyên kháng virus cúm trong vắc-xin Vaxigrip 0,5ml cao hơn so với loại vắc-xin cúm 0,25ml. Điều này trên lâm sàng có nghĩa liên quan trực tiếp đến chỉ định sử dụng:
● Đối với trẻ trong độ tuổi từ 6 tháng tuổi đến 36 tháng tuổi dùng loại vắc xin hàm lượng 0,25ml.
● Với người lớn và những trẻ trên 36 tháng tuổi: chỉ định liều 0,5ml.
Có một câu hỏi đặt ra là liệu có thể sử dụng 2 loại vắc-xin này để thay thế cho nhau được hay không?
Câu trả lời là có. Không phải ở cơ sở y tế nào cũng có đủ cả 2 loại vắc-xin cúm này. Khi bạn cần tiêm liều 0,25ml nhưng cơ sở của bạn lại chỉ có loại hàm lượng liều 0,5ml, bạn có thể sử dụng thay thế bằng cách giữ bơm tiêm thẳng đứng rồi đẩy nút chặn piston đến vạch màu đen trên thân bơm tiêm đến vạch 0,25ml. Như vậy sau tiêm lượng vắc-xin còn lại trong bơm tiêm là 0,25ml.
Tuy nhiên do có rất nhiều dạng bào chế khác nhau, đối với những vắc-xin dùng ở dạng lỏng chứa trong bơm tiêm như vậy thì sau khi tiêm xong, lượng thuốc còn dư trong bơm không tiếp tục sử dụng cho người khác được, do có thể dẫn tới lây nhiễm các bệnh lý lây qua đường máu. Hoặc có thể đẩy lượng thuốc thừa ra ngoài đến còn lại 0,25ml thì tiêm cho bé. Cả 2 điều này có thể dẫn tới sự lãng phí thuốc nên cũng cần cân nhắc khi thay thế sử dụng liều.
Một vài biểu hiện tác dụng phụ sau khi tiêm vắc-xin cúm Vaxigrip:
Phản ứng tại chỗ tiêm:
● Nhẹ: ban đỏ, ngứa, nổi sẩn cục, sưng đau hay bầm tím tại nốt tiêm.
● Nặng: có thể thấy hiện tượng sưng mủ thậm chí áp xe tại nốt tiêm. Hiện tượng này xảy ra chủ yếu do không đảm bảo vô trùng trước, trong quá trình thực hiện và sau khi tiêm dẫn tới bị viêm nhiễm rồi hình thành nên ổ mủ, áp xe do xử lý không đúng cách, không kịp thời.
Phản ứng toàn thân:
● Những ngày đầu sau tiêm, trẻ có thể bị sốt, đau nhức mỏi do vắc-xin đang trong quá trình kích hoạt hệ miễn dịch. Có thể có hiện tượng đau đầu, vã mồ hôi thậm chí choáng váng.
● Một số trường hợp có thể bị sốc do tiêm quá liều hoặc do tiêm sai kỹ thuật hoặc do sử dụng loại vắc-xin không đảm bảo về chất lượng. Phản ứng sốc ít gặp hơn trên lâm sàng so với các phản ứng khác.
Nói chung, cúm là một trong những bệnh thường gặp, có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, bất cứ thời gian nào. Virus cúm có khả năng lây lan từ người này sang người khác, dễ hình thành nên dịch cúm trên diện rộng. Do đó, việc tiêm phòng cúm là điều rất cấp thiết, không những đảm bảo cho sức khỏe của bản thân mà còn đảm bảo sức khỏe cho cộng đồng.
Để đáp ứng nhu cầu chăm sóc và phòng bệnh, hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã và đang cung cấp dịch vụ tiêm chủng với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai. Trong đó có 2 loại vắc-xin tiêm phòng cúm loại 0.25 ml và 0.5 ml của hãng Sanofi (Pháp). Quý khách hàng lựa chọn tiêm vắc-xin tại Vinmec sẽ hoàn toàn yên tâm về chất lượng vắc-xin cũng như quy trình thực hiện, bởi:
● Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi - vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.
● Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
● 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
● Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
● Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
● Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
● Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
