Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mận - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Sau sinh và nuôi con bú trong 1-2 năm đầu thì kinh nguyệt người mẹ có thể thất thường như: tháng có tháng không, tháng tới sớm, tháng tới muộn. Số lượng máu kinh cũng không đều, lúc nhiều, lúc ít, màu sắc kinh nguyệt chuyển sang màu đỏ tươi, nâu hoặc đen thẫm. Ngoài ra, còn rất dễ gặp phải trường hợp đau bụng kinh, rong kinh kéo dài... Vậy khi nào rối loạn kinh nguyệt sau sinh là bất thường?
1. Tại sao sau sinh lại bị rối loạn kinh nguyệt?
Phụ nữ có thể có kinh trở lại sau 6 tuần sinh con vì khi đó cơ thể họ đã trở lại tình trạng như trước khi mang thai. Các hormon như progesteron, estrogen, gonadotropin màng đệm người (HCG) cũng trở lại mức bình thường. Tuy nhiên, thời gian người phụ nữ bắt đầu có kinh nguyệt trở lại sau sinh phụ thuộc nhiều vào các yếu tố như cho con bú, lượng hormon và lối sống. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt bất thường sau sinh nhưng điều này là hoàn toàn bình thường, các mẹ cũng không cần phải quá lo lắng.
Nguyên nhân kinh nguyệt sau sinh bất thường là do quá trình mang thai khiến cơ thể phụ nữ xảy ra nhiều thay đổi. Không chỉ cơ thể phải phát triển để nuôi dưỡng thai nhi mà còn tạo ra sữa mẹ sau đó. Tất cả điều này xảy ra đều do hormone.
Thêm vào đó, nếu trước đây, bạn từng bị mất cân bằng hormone thì cũng có khả năng gặp phải hiện tượng kinh nguyệt bất thường sau sinh. Sự mất cân bằng hormone thường xảy ra trong vài tháng đầu sau sinh do cơ thể vẫn chưa hồi phục lại hoàn toàn. Chu kỳ kinh có khi không đều và ra nhiều hơn bình thường trong 3 – 4 tháng.
Việc nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn có khả năng ức chế sự rụng trứng cũng như trì hoãn thời gian có kinh. Những phụ nữ cho con bú hoàn toàn có thể có kinh trở lại sau 6 tháng hoặc thậm chí là muộn hơn. Những phụ nữ không cho con bú có thể có kinh sau khoảng 6 tuần.
Áp lực khi chăm sóc con nhỏ khi cơ thể của người mẹ chưa thực sự hồi phục hoàn toàn khiến nhiều chị em gặp stress liên tục, bản thân căng thẳng, có thể cáu giận, buồn chán gây rối loạn hormone nội tiết, ảnh hưởng sức khỏe sinh sản, gây rối loạn kinh nguyệt.
2. Dấu hiệu nhận biết rối loạn kinh nguyệt sau sinh
- Vòng tuần hoàn của chu kỳ kinh nguyệt khác thường
Dấu hiệu dễ nhận biết nhất đó là số ngày ra kinh nguyệt. Chu kỳ kinh nguyệt bình thường là 28 đến 32 ngày. Thời gian kinh nguyệt xuất hiện là từ 3 đến 7 ngày tùy vào cơ địa từng người. Vì thế, những người có chu kỳ ít hơn 28 hoặc nhiều hơn 32 ngày, thời gian chảy máu ít hơn 3 ngày hoặc nhiều hơn 7 ngày là bạn đã bị rối loạn chu kỳ kinh nguyệt sau sinh.
- Máu kinh bị vón cục hay có màu đen khác thường
Hiện tượng máu kinh vón cục màu đen kết hợp với kinh nguyệt xuất hiện muộn, tháng có tháng không cũng có thể bị rối loạn kinh nguyệt.
- Sau khi sinh mất kinh quá lâu
Đối với phụ nữ sinh mổ thì sau 2 – 3 tháng có kinh trở lại, sinh thường thì lâu hơn là 6 tháng – 1 năm. Nếu như 1, 2 năm sau sinh chưa có kinh nguyệt trở lại thì chắc chắn bạn bị rối loạn kinh nguyệt sau khi sinh.
- Đau bụng dữ dội
Phụ nữ đến chu kỳ kinh nguyệt thường có biểu hiện đau bụng ở trước và trong ngày đầu tiên. Phụ nữ sau khi sinh chịu đau khá nhiều sau cuộc vượt cạn thì có lẽ đau bụng kinh với họ không còn đáng sợ. Vì thế, mẹ nào cảm thấy đau vật vã, dữ dội, quằn quại không thể làm gì thì đó cũng là dấu hiệu của rối loạn chu kỳ kinh nguyệt sau khi sinh.
- Đau đầu vú
Đau đầu vú hay căng tức đầu vú là biểu hiện của rối loạn nội tiết, nó đồng nghĩa với việc rối loạn chu kỳ kinh nguyệt. Đây là biểu hiện chung cho người bị rối loạn chu kỳ kinh nguyệt chứ không riêng chỉ phụ nữ sau khi sinh.
Ngoài ra, khi cơ thể cảm thấy mệt mỏi bạn sẽ không thiết tha làm gì, đau lưng, đau đầu kèm theo.
3. Rối loạn kinh nguyệt sau sinh khi nào là bình thường, bất thường?
Hiện tượng kinh nguyệt không đều ở bà mẹ sau sinh và nuôi con bú là hiện tượng sinh lý bình thường. Tuy nhiên, nếu chúng đi kèm với những dấu hiệu bất thường sau đây thì bạn nên đi khám ngay lập tức:
- Thời gian hành kinh kéo dài có thể từ 8-14 ngày, lượng máu ra nhiều, hình thành các cục máu đông, có màu sẫm... Đây có thể là dấu hiệu cảnh bảo mẹ bị tổn thương thành nội mạc tử cung, viêm cơ quan sinh sản
- Máu âm đạo ra lốm đốm giữa các thời kỳ, có mùi hôi khó chịu thì có lẽ bạn đang mắc một số bệnh phụ khoa nguy hiểm.
- Vùng kín ngứa ngáy khó chịu, đau rát khi quan hệ tình dục
- Sau khi sinh con được 2 năm mà bạn vẫn gặp phải tình trạng này thì tốt nhất bạn nên tới các cơ sở y tế để khám và điều trị vì đó có thể là dấu hiệu bệnh lý trong cơ thể của nữ giới.
Nếu các mẹ không gặp phải những dấu hiệu trên thì hoàn toàn có thể yên tâm, không cần phải quá lo lắng. Vì đó chỉ là sự biến đổi nội tiết tố trong cơ thể của các mẹ sau sinh và cho con bú.
4. Cách chữa rối loạn kinh nguyệt sau sinh
- Tạo lối sống lành mạnh là cách chữa rối loạn kinh nguyệt sau sinh khá hiệu quả;
- Cải thiện chế độ ăn uống, ngủ nghỉ và làm việc hợp lý;
- Tích cực tập thể dục thể thao, đặc biệt là các bài tập yoga nhẹ nhàng để giúp tinh thần thoải mái, giảm cân sau sinh;
- Tránh để bản thân rơi vào tình trạng căng thẳng, stress,...;
- Giữ tâm lý thoải mái, vui vẻ, trò chuyện với con và người thân trong gia đình nhiều hơn để giúp sản phụ phòng chống bệnh trầm cảm sau sinh;
- Tuyệt đối không nên sử dụng thuốc tránh thai vì nó có nhiều tác dụng phụ có thể gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt sau khi sinh của bạn;
- Hạn chế sử dụng các chất kích thích như: rượu, bia, thuốc lá,...;
- Bổ sung nội tiết tố estrogen trực tiếp sẽ giúp điều trị chứng rối loạn kinh nguyệt sau khi sinh nhanh hơn. Việc bổ sung nội tiết tố cho cơ thể phải đúng cách, đúng liều lượng. Vì thế bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa.
Rối loạn kinh nguyệt sau sinh là hiện tượng sinh lý bình thường nếu chúng không đi kèm với những dấu hiệu bất thường như: vùng kín có mùi hôi, ngứa ngáy khó chịu, đau rát khi quan hệ tình dục... thì bạn không cần phải quá lo lắng. Nhưng tốt nhất là bạn nên đi khám bác sĩ để loại trừ một số khả năng khác như rối loạn tuyến giáp, ung thư,... gây nguy hiểm đến tính mạng nếu để kéo dài.
Tại khoa Sản phụ phoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với đội ngũ bác sĩ sản phụ khoa giàu kinh nghiệm là địa chỉ uy tín để bạn thăm khám và xua tan nỗi lo về tình trạng kinh nguyệt sau sinh bất thường nói riêng, cũng như các vấn đề phụ khoa nói chung. Để được tư vấn và chăm sóc sức khỏe toàn diện, bạn có thể tham khảo gói khám sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản. Gói khám này bao gồm khám chuyên khoa phụ khoa, siêu âm tử cung buồng trứng, tổng phân tích nước tiểu và các xét nghiệm cần thiết khác, giúp phát hiện bệnh sớm các bệnh lý viêm nhiễm giúp điều trị dễ dàng, không tốn kém.Sàng lọc phát hiện sớm ung thư phụ khoa (Ung thư cổ tử cung)
