Vào khoảng thời gian thời tiết có độ ẩm cao, mưa nhiều, nếu tay chân không giữ khô tốt thì tình trạng mắc bệnh nấm kẽ chân sẽ khá thường gặp. Mặc dù bệnh này không gây ra nguy hiểm nhưng lại gây ra khá nhiều triệu chứng khó chịu, làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ cũng như sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Vậy nước ăn tay chân bôi thuốc gì? Cần sử dụng thuốc bôi nước ăn chân, thuốc bôi nước ăn tay như thế nào cho hiệu quả?
1. Các nguyên nhân gây bệnh nước ăn chân tay?
Nước ăn chân vào mùa mưa thường xảy ra ở giữa các kẽ của các ngón chân, đặc biệt hay xuất hiện ở vị trí ngón chân thứ 3 và thứ 4 của bàn chân. Tại vùng da bị nấm kẽ chân có xuất hiện các triệu chứng đóng vảy, khô da, ngứa, đỏ mẫn, cảm giác như bị châm chích, bỏng rát. Ở tình trạng nặng hơn, bệnh nấm kẽ chân còn có thể gây nứt, bong tróc và chảy máu tại các vùng da kẽ chân, nếu không điều trị mà để bệnh kéo dài sẽ gây ra tình trạng bệnh lan rộng ra nhiều tại các vùng da khác trên cơ thể.
Tuy bệnh không gây nguy hiểm nhưng các triệu chứng của bệnh gây cảm giác vô cùng khó chịu, bệnh kéo dài trên da sẽ gây hình thành các vết loét hở trên da, mụn nước, sưng tấy, mưng mủ. Vùng da có vết thương hở này sẽ là nơi rất dễ bị vi khuẩn xâm nhập và tấn công, từ đó gây ra các ảnh hướng đến sức khỏe.
Một số loại nấm điển hình gây ra tình trạng nước ăn chân vào mùa mưa được kể đến như: Trichophyton Mentagrophytes, Trichophyton Rubrum, Epidermophyton Floccosum,... Những loại vi sinh vật nấm này trên thực tế vẫn tồn tại một cách bình thường trên bề mặt da, không gây hại và thể hiện ra bệnh khi bệnh nhân giữ vệ sinh da sạch sẽ và khô ráo. Tuy nhiên, khi thời tiết ẩm ướt là một điều kiện rất thuận lợi cho sự sinh sôi nhanh chóng của nấm và từ đó gây nên các tổn thương trên da.
Về nguyên nhân chính của bệnh nấm kẽ chân là do nấm. Bên cạnh đó còn có một số yếu tố xúc tác khiến cho tình trạng bệnh kéo dài và nghiêm trọng hơn như:
- Đeo vớ ẩm hoặc giày ẩm: Việc mang giày và vớ ẩm sẽ tạo ra môi trường có độ ẩm cao hoàn hảo cho các loại nấm kẽ chân sinh sôi, phát triển và gây bệnh.
- Lây truyền từ người mang bệnh: Người lạnh khi có sự tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với mầm bệnh đều có thể dễ dàng bị nhiễm bệnh, nhất là khi có sử dụng chung các vật dụng cá nhân hoặc có các hoạt động tiếp xúc da trực tiếp.
- Nhiễm trùng trên da: Khi bệnh nhân có các nhiễm trùng trên da với các vết thương hở là 1 điều kiện thuận lợi giúp các loại nấm kẽ chân xâm nhập vào trong da và gây ra tình trạng bệnh nghiêm trọng.
- Có ngâm chân trong nước bẩn khoảng thời gian dài: Người có đặc thù công việc phải làm việc thường xuyên trong môi trường có độ ẩm cao, ngâm chân trong nước bẩn thời gian kéo dài sẽ có nguy cơ cao bị bệnh nấm kẽ chân.
2. Cách xử lý nước ăn chân tay như thế nào?
Khi bị nấm kẽ chân, trước tiên người bệnh cần rửa sạch chân để loại bỏ các ký sinh trùng, vi khuẩn hoặc nấm trên da. Nếu vùng da đó bị ngứa nhưng chưa bị trầy xước hoặc loét thì nên rửa lại với nước sát khuẩn hoặc xà phòng sau đó ngâm chân với nước muối ấm. Luôn giữ cho các kẽ chân được khô ráo, không tiếp xúc với nước đặc biệt là nước bẩn. Không tác động hoặc gãi khiến cho chỗ ngứa có thể bị xước hoặc loét nhiều hơn. Hạn chế đi tất, giày ẩm tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh sôi và phát triển của nấm.
Nếu sau khi thực hiện tất cả các biện pháp trên mà tình trạng ngứa vẫn tăng, các tổn thương nặng nề hơn thì cần đi khám và dùng các loại thuốc điều trị phù hợp.
Để có thể điều trị trình trạng nước ăn chân tay, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc kháng nấm đường uống hoặc đường bôi qua da. Hầu hết các trường hợp đều có thể chữa khỏi bệnh bằng các loại thuốc bôi trị nấm, ngoại trừ những trường hợp bệnh nặng, lan rộng và có nguy cơ có biến chứng nặng thì mới phải dùng thuốc bằng đường uống để có thể đạt được hiệu quả một cách nhanh chóng hơn. Ngoài ra, người bệnh còn có thể dùng một số loại thuốc để điều trị triệu chứng, đẩy nhanh tốc độ phục hồi da như: Thuốc sát khuẩn tại chỗ, thuốc kháng sinh, thuốc kháng histamin kháng nấm,...
Một số loại thuốc bôi nước ăn chân, thuốc bôi nước ăn tay đem lại hiệu quả tốt như: Trên thực tế tình trạng nước ăn chân tay là do nấm, vì thế người bệnh điều trị bằng việc sử dụng thuốc bôi kháng nấm tại chỗ là phương pháp hiệu quả, đơn giản và có thể sử dụng lâu dài. Có một số loại thuốc kháng nấm phổ biến hiện nay bao gồm: thuốc chứa nhóm azole như ketoconazole, clotrimazole, miconazole, econazole, thuốc chứa nhóm allylamine,...Việc sử dụng thuốc bôi như thế nào cho hiệu quả, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn, theo dõi kết quả điều trị và điều chỉnh phù hợp nếu cần thiết cho từng loại thuốc cụ thể.
Ngoài ra, để thuốc bôi tại chỗ trị nấm trực tiếp đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần lưu ý những điều sau:
- Không được ngâm da có loét vào nước trước khi sử dụng thuốc bôi: Đối với các trường hợp có loét, trước khi sử dụng thuốc, người bệnh không nên vệ sinh chân quá kỹ bằng cách ngâm rửa vùng da bị tổn thương vào nước sạch, nước muối hay dung dịch sát khuẩn vì sẽ góp phần làm tăng độ ẩm của da, khiến các tổn thương bị loét sâu hơn và chảy nhiều nước hơn, là điều kiện thuận lợi cho nấm kẽ chân khiến nấm phát triển mạnh mẽ hơn, từ đó làm cho thuốc bôi không đạt hiệu quả như mong đợi, chỉ cần vệ sinh sạch sẽ tổn thương sau đó dùng các loại khăn mềm thấm nhẹ để khô vết thương.
- Bôi đúng và đủ lượng thuốc vào vùng da bị tổn thương: không phải bôi càng nhiều thuốc vào vùng da dễ bị nấm thì sẽ càng tốt, người bệnh cần tuân thủ bôi lượng thuốc vừa đủ theo hướng dẫn sử dụng. Tuy các loại thuốc bôi trị nấm hầu hết đều sẽ khá lành tính, tuy nhiên vẫn có thể gây ra cảm giác nóng rát khó chịu, nên việc bôi một lượng thuốc vừa đủ là rất cần thiết.
Bên cạnh việc sử dụng thuốc bôi để trị nấm tại chỗ, người bệnh khi gặp phải tình trạng bệnh bị lan rộng toàn thân hoặc không có đáp ứng tốt với các loại thuốc bôi, thì bác sĩ sẽ có những gợi ý cho bệnh nhân sử dụng các loại thuốc uống điều trị. Các loại thuốc uống điều trị nước ăn chân, tay thường dùng thuốc các nhóm thuốc sau: Nhóm griseofulvin, nhóm azole.
Các loại thuốc uống này sẽ chuyển hóa qua gan, thải trừ qua mật và sau đó đi theo đường tiết niệu ra ngoài. Các loại thuốc trị nấm được dùng phổ biến nhất là các loại thuốc có thành phần từ ketoconazole, khi dùng loại thuốc này cần phải lưu ý các điểm sau:
- Không sử dụng thuốc cho những đối tượng là người già, người mắc bệnh thận, gan hoặc thải lọc kém. Ngoài ra cần thận trọng đối với các trường hợp bệnh nhân đang phải dùng các loại thuốc kháng acid trong điều trị bệnh dạ dày.
- Phụ nữ đang mang thai và đang cho con bú không nên dùng các loại thuốc kháng nấm đường toàn thân.
- Trong thời gian điều trị nấm bằng ketoconazole không sử dụng kết hợp các loại thuốc khác như: astemizole, triazolam, lovastatin, ...
- Không dùng chung với các loại thuốc khác như: thuốc ức chế miễn dịch, thuốc kháng virus, thuốc chống ung thư,...
- Người bệnh có thể gặp phải một số tác dụng không mong muốn như: Chán ăn, đầy bụng, mệt mỏi, vàng mắt, vàng da, nước tiểu có màu vàng sậm,... thì cần ngưng sử dụng thuốc ngay và báo cho bác sĩ điều trị để hướng dẫn xử lý hiệu quả.
Nếu bệnh nhân có tình trạng ngứa ngáy khó chịu có thể kết hợp với các loại thuốc kháng histamin để chống ngứa, hoặc khi có xuất hiện tình trạng bội nhiễm, dùng kháng sinh để kết hợp vào phác đồ điều trị nấm.
- Một số loại thuốc kháng histamin dưới dạng kem bôi có thể giúp cho người bệnh giảm tình trạng ngứa nhanh chóng như: Phenergan, diphenhydramine,... Một số loại thuốc kháng histamin thế hệ 2 như: benadryl, claritin, cyclizin có thể giúp tránh các tác dụng phụ như khô miệng, buồn ngủ.
- Các loại thuốc kháng sinh bôi trong trường hợp nhiễm trùng da (mupirocin, neomycin, bacitracin, polymyxin) cần được sử dụng một cách phù hợp với từng bệnh lý, từng giai đoạn và mức độ tổn thương đang mắc phải, người bệnh không được tự ý mua kháng sinh để sử dụng khi chưa có sự chỉ định điều trị của bác sĩ.
