U xơ tử cung sau mãn kinh có thể nhỏ lại sau thời kỳ mãn kinh do nồng độ progesterone và estrogen suy giảm, nhưng chúng vẫn có thể gây ra các triệu chứng như chảy máu âm đạo bất thường và đau vùng bụng, lưng. Bài viết này sẽ thảo luận về các triệu chứng của u xơ sau khi mãn kinh, các yếu tố nguy cơ và các lựa chọn điều trị mà bệnh nhân cần biết.
1. U xơ tử cung là gì?
U xơ tử cung (u cơ trơn) được tạo thành từ mô cơ và sợi và có thể có nhiều kích thước khác nhau. Sự phát triển và kích thước của u xơ có thể bị ảnh hưởng bởi hormone progesterone và estrogen. U xơ có thể phát triển ở các vị trí khác nhau trong tử cung, bao gồm lớp niêm mạc tử cung, lớp cơ bao quanh tử cung và lớp thanh mạc ngoài cùng của tử cung.
Hầu hết u xơ thường được xem là những khối u lành tính nên u xơ tử cung rất hiếm khi biến chứng thành ung thư. U xơ tử cung là một bệnh lý phổ biến ở phụ nữ, các nhà nghiên cứu ước tính rằng, khoảng 70% đến 80% phụ nữ sẽ mắc phải u xơ tử cung ở một thời điểm nào đó trong đời.
Một số phụ nữ sẽ không bao giờ biết bản thân đang mắc phải u xơ tử cung vì tình trạng này thường không gây ra triệu chứng cụ thể. Bệnh nhân chỉ có thể tình cờ phát hiện ra u xơ khi đi khám sức khỏe tổng quát. Một số phụ nữ khác có u xơ tử cung sẽ phải trải qua các chu kỳ kinh nguyệt bất thường: rong kinh, băng kinh, cường kinh, ra máu bất thường giữa kỳ kinh... cũng như gặp phải các vấn đề về sinh sản.
2. Mối liên quan giữa u xơ sau mãn kinh và hormone
Quá trình phát triển của u xơ tử cung và u xơ sau mãn kinh cũng khá dễ hiểu. Để phát triển, u xơ cần được nuôi dưỡng bởi các hormone như estrogen và progesterone. Nồng độ của các hormone này đạt mức cao nhất trong thời kỳ tiền mãn kinh, giai đoạn giữa kỳ kinh nguyệt đầu tiên.
Tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp dẫn đến mãn kinh. Thời gian này thường bắt đầu ở độ tuổi khoảng 40 và kéo dài khoảng 10 năm. Trong giai đoạn này, buồng trứng sản xuất ít hormone hơn và kinh nguyệt trở nên không đều. Tuy nhiên, do buồng trứng vẫn sản xuất estrogen và các hormone khác nên phụ nữ vẫn có thể mang thai hoặc xuất hiện tình trạng estrogen kích thích sự phát triển của u xơ tử cung.
Hậu mãn kinh là giai đoạn sau khi phụ nữ đã mãn kinh. Trong giai đoạn này, nồng độ hormone trong cơ thể duy trì ở mức ổn định và ít bị thay đổi. Hầu hết u xơ sau mãn kinh sẽ dần giảm kích thước và teo nhỏ khi nồng độ estrogen bắt đầu giảm.
3. Các yếu tố nguy cơ dẫn tới u xơ u xơ sau mãn kinh
Một số yếu tố nguy cơ sau đây làm tăng khả năng xuất hiện u xơ tử cung trong và sau thời kỳ mãn kinh:
- Huyết áp cao
- Thiếu hụt vitamin D
- Béo phì
- Mức độ căng thẳng cao
- Tiền sử gia đình mắc u xơ tử cung
- Không có tiền sử mang thai, sinh con
4. Triệu chứng
Một số triệu chứng phổ biến của u xơ bao gồm:
- Chảy máu tử cung bất thường: rong kinh, băng kinh, cường kinh..
- Đau quặn bụng.
- Đau khi quan hệ tình dục.
- Đau lưng dưới.
- Cảm giác đau hoặc tức ở vùng khung chậu.
- Chèn ép bàng quang hoặc ruột khiến bệnh nhân đi vệ sinh nhiều lần hơn.
Một số phụ nữ mắc u xơ tử cung không có triệu chứng. Bệnh nhân chỉ có thể tình cờ phát hiện khi khám phụ khoa định kỳ hay khám sức khỏe tổng quát.
5. Điều trị u xơ sau mãn kinh
Có rất nhiều lựa chọn để điều trị u xơ tử cung sau mãn kinh, một số phương pháp có tính xâm lấn cao hơn so với các phương pháp khác. Các phương pháp điều trị có thể kể đến:
5.1 Hormone
Tùy thuộc vào tuổi và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng u xơ tử cung, bác sĩ có thể điều trị bằng liệu pháp hormone. Các loại liệu pháp hormone bao gồm:
- Biện pháp tránh thai nội tiết tố: bao gồm thuốc tránh thai và dụng cụ tránh thai nội tử cung (IUD) giải phóng progestin. Phương pháp này có thể làm giảm đau và tránh gây chảy máu nhưng không điều trị được u xơ tử cung.
- GnRH agonists: Những loại thuốc này có tác dụng ngăn cơ thể sản xuất hormone gây rụng trứng và kinh nguyệt. Thuốc cũng giúp giảm kích thước của u xơ tử cung.
- Thuốc kháng hormone: Những loại thuốc này bao gồm ulipristal acetate, mifepristone và letrozole, có thể làm chậm hoặc ngừng sự phát triển của u xơ tử cung, giảm chảy máu và cải thiện các triệu chứng trong thời gian dùng thuốc.
Nếu cần điều trị thêm, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc thay thế, chẳng hạn như Lupron Depot (leuprolide acetate), có thể giúp thu nhỏ u xơ tử cung.
Ngoài liệu pháp hormone, còn có một số phương pháp khác để điều trị u xơ sau mãn kinh
5.2 Phá hủy u xơ
Đây là phương pháp sử dụng laser, nhiệt độ cực lạnh, dòng điện hoặc sóng siêu âm tần số cao để thu nhỏ u xơ. Đây là phương pháp ít xâm lấn hơn so với phẫu thuật nhưng không được xem là giải pháp lâu dài. Phá hủy u xơ có thể gây sẹo tử cung, nên được xem là phương pháp phù hợp với phụ nữ sau mãn kinh và không có ý định mang thai.
5.3 Thuyên tắc động mạch tử cung
Thuyên tắc động mạch tử cung (UAE hoặc UFE) là thủ thuật đưa một ống thông nhỏ qua đường rạch ở vùng háng vào mạch máu lớn nuôi dưỡng tử cung. Sau đó, bác sĩ sẽ bơm các chất gây tắc mạch vào động mạch của tử cung qua ống này. Những chất này sẽ chặn dòng máu đến u xơ, làm giảm triệu chứng, u xơ không phát triển và khiến chúng teo nhỏ.
5.4 Cắt bỏ u xơ tử cung
Phương pháp này giúp bảo tồn tử cung. Bóc khối u xơ tử cung có thể được thực hiện bằng nội soi ổ bụng (laparoscopy), mổ mở bụng (laparotomy) hoặc nội soi tử cung (hysteroscopy) đối với nhóm u xơ trong buồng tử cung.
5.5 Cắt tử cung hoàn toàn hoặc bán phần.
Phương pháp này được xem là cách duy nhất để loại bỏ u xơ vĩnh viễn ở những phụ nữ không có ý định mang thai. Trong phương pháp này, tử cung sẽ được cắt bỏ hoàn toàn hoặc bán phần, trong một số trường hợp, buồng trứng cũng sẽ bị cắt bỏ hoặc giữ lại.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
