Bài viết được viết bởi Bác sĩ phụ trách Đơn nguyên Răng - Hàm - Mặt - Khoa Liên Chuyên Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Nếu bạn bị áp xe răng, hãy tìm cách điều trị thật nhanh, nhiễm trùng có thể lây lan sang phần còn lại của miệng. Nếu được điều trị, áp xe rất dễ phục hồi và không nhất thiết phải để lại thiệt hại lâu dài.
1. Tại sao bạn không bao giờ nên trì hoãn điều trị cho áp xe răng?
Áp xe răng là một tình trạng khá khó chịu và đau đớn. Áp xe chỉ phát triển khi tình trạng đau đã không được điều trị. Do vậy, nếu bạn để lại một lỗ sâu răng mà không có bất kỳ sự chú ý hay sửa chữa nào, cuối cùng nó sẽ biến thành một áp xe gây đau nhức.
Khi bạn bị áp xe răng, trong mọi trường hợp, nếu trì hoãn điều trị, tình trạng sẽ xấu đi nhanh chóng và có thể dẫn đến bệnh nặng. Nếu được điều trị, áp xe rất dễ phục hồi và không nhất thiết phải để lại thiệt hại lâu dài.
2. Các dấu hiệu điển hình của áp xe răng
Áp xe răng được đặc trưng bởi sưng mặt nghiêm trọng ở vùng răng bị nhiễm trùng. Toàn bộ miệng có thể cảm thấy đau nhức khó chịu, nhưng cơn đau dữ dội nhất sẽ được cảm nhận tại điểm bị bệnh. Thà chẩn đoán nhầm tình trạng này hơn là bỏ lỡ vì các triệu chứng là đáng kể.
Người bệnh có khả năng bị sốt, chóng mặt, nóng bừng và lạnh, kích động, đổ mồ hôi và sưng khắp mặt và cổ. Điều này xảy ra vì có một phần bị nhiễm trùng của miệng và vi khuẩn đã tích tụ ở đó. Điều này cũng giống như bị nhiễm trùng ở bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể. Hệ thống miễn dịch sẽ cố gắng chống lại nó, nhưng nó có thể vẫn cần tới một số trợ giúp từ thuốc kháng sinh và các loại thuốc khác.
Điều đáng ngạc nhiên là sâu răng và nhiễm trùng chân răng tiến triển thành áp xe, nhưng chỉ gặp trong số những bệnh nhân không theo các cuộc hẹn nha khoa thường xuyên. Thông thường, việc điều trị nhiễm trùng răng là chữa tủy thông thường, được thực hiện dưới gây tê, không gây đau đớn và loại bỏ các vi khuẩn có hại từ miệng.
3. Tìm hiểu cách thức và lý do hình thành áp xe
Áp xe không chỉ gặp ở miệng, những vết sưng nhiễm trùng có thể phát triển bất cứ nơi nào mà vi khuẩn đã được tích lũy và nhân lên. Tuy nhiên, áp xe răng hầu như luôn là kết quả của răng bị nhiễm trùng. Chúng cũng có thể được gây ra bởi vết rách vào bên trong miệng, nhưng điều này hơi hiếm. Nước bọt có đặc tính kháng khuẩn nhẹ, do đó vết cắt và tổn thương trong mô miệng có xu hướng bị hệ miễn dịch dễ dàng giải quyết.
Vấn đề với nhiễm trùng răng (hoặc chính xác là nhiễm trùng chân răng) là xảy ra dưới đường nướu, không được hưởng lợi từ các đặc tính làm sạch của nước bọt. Thay vào đó, nếu một xoang sâu phát triển bên dưới một chiếc răng, nó sẽ tràn đầy vi khuẩn và chân răng bị nhiễm trùng. Các mô nướu thường cố gắng rút hết chất lỏng bị nhiễm bệnh, do vậy không có nơi nào để nó thoát dịch ngoài qua đường nướu.
Cách thực sự duy nhất để loại bỏ nhiễm trùng răng là thủ thuật chữa tủy. Nha sĩ việc khoan một lỗ xuyên qua răng bị nhiễm trùng, khi vào bên trong, một thiết bị hút được sử dụng để rút tủy và dây thần kinh bị tổn thương. Chiếc răng sau đó được để lại, về cơ bản, trống rỗng, nhưng sau đó nó được lấp đầy bằng một vật liệu nhân tạo để tăng sức mạnh và bảo vệ khỏi bị nhiễm trùng thêm.
Có một sự khác biệt nhỏ giữa áp xe chân răng (áp xe cuống răng) và áp xe nướu, nhưng sự khác biệt thường quan trọng đối với nha sĩ hơn bệnh nhân. Nó dựa trên vị trí chính xác mà áp xe bắt nguồn, đôi khi bên cạnh răng, đôi khi trực tiếp bên dưới nó. Một khi bạn bị sưng mặt đau đớn thì nhiễm trùng đã lan rộng.
4. Nỗi đau rất thực của việc đối phó với áp xe
Sự hiện diện của áp xe là một dấu hiệu cho thấy nhiễm trùng đã lan đến xương hàm và các mô xung quanh. Bản thân sưng khá khó chịu, nó chứa đầy mủ, vi khuẩn và các tế bào bạch cầu đang phân hủy. Nó có thể biến thành một vết thương hở và “đau tới phát khóc”. Nếu điều này xảy ra cần phải nhanh chóng điều trị.
Như đã nói ở trên, rất khó để người bệnh tránh không điều trị tình trạng này, ngay cả khi bạn có một nỗi ám ảnh về răng, cơn đau có thể sẽ trở nên quá dữ dội để không thể chịu đựng được. Tử vong do áp xe răng là cực kỳ hiếm gặp trong thời đại ngày nay chỉ vì lý do duy nhất là điều trị nó quá dễ dàng. Nhiễm trùng tuy nhẹ, nhưng chúng có thể áp đảo hệ thống miễn dịch và cần một cuộc tấn công thứ cấp dưới dạng thuốc.
Nha sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh cho bạn ngay lập tức để giảm các triệu chứng và kiểm soát cơn sốt của bạn. Sau dùng thuốc, việc chữa tủy răng sẽ được xem xét. Bạn cũng sẽ được kê toa một số loại thuốc giảm đau trong khi chờ điều trị răng. Việc răng bị nhiễm trùng có thể được cứu hay không sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào mức độ tổn thương của răng.
Nha sĩ có trách nhiệm làm tất cả những gì có thể để cứu răng, vì vậy bạn có thể yên tâm rằng nếu chiếc răng có thể giữ thì sẽ giữ được. Nếu bị răng bị tổn thương quá nặng không thể giữ, nha sĩ sẽ nhổ và thảo luận về các lựa chọn phục hình thay thế với bạn vào sau đó. Bạn càng sớm tìm cách điều trị áp xe răng thì cơ hội cứu răng càng tốt. Nếu bạn thăm khám nha khoa thường xuyên định kỳ, không chắc là áp xe có thể hình thành mà không được chú ý.
5. Cách xác định răng áp xe
Bên cạnh cơn đau, sẽ có một số triệu chứng khác, nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể bị áp xe, hãy để ý những triệu chứng sau. Răng bị nhiễm trùng thường sẽ có màu sẫm. Điều này được gây ra bởi mô tủy hoại tử (chết) thấm vào các phần xốp của răng. Nếu bạn có một chiếc răng tối đáng chú ý trong miệng, hãy tham khảo ý kiến nha sĩ.
Bạn có thể phát hiện thấy lợi sưng phồng lên, xung quanh răng bị nhiễm trùng, trông giống như một cái mụn. Nó chứa đầy mủ và cần được dẫn lưu. Tại vị trí đó cũng có thế có “lỗ rò” , đây dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang cố gắng loại bỏ vi khuẩn, thường sẽ đi kèm với một mùi vị hôi trong miệng và hôi miệng mãn tính. Nhưng khi đó, nó cũng là biểu hiện của một chiếc răng bị nhiễm trùng nặng, có thể không có dấu hiệu đau, nhưng lại mãn tính và có nguy cơ phải nhổ bỏ. Tuy nhiên, nếu bạn không bị đau, điều đó có nghĩa là nhiễm trùng chưa lan đến mô nướu và xương hàm của bạn. Bạn vẫn có cơ hội chống lại vi khuẩn trước khi áp xe trở nên thực sự khó chịu.
Các răng bị nhiễm trùng này sẽ được chọn để kiểm tra và kiểm tra định kỳ, vì vậy bạn có thể tin tưởng nha sĩ của mình để phát hiện các dấu hiệu và phản ứng phù hợp. Một lần nữa, nếu bạn theo đủ các cuộc hẹn, rất khó có khả năng nhiễm trùng sẽ được phép tiến triển xa hơn. Nếu nha sĩ của bạn nghi ngờ rằng có thể có vấn đề, bạn sẽ được chẩn đoán bằng X quang.
6. Điều trị áp xe răng
Có 2 bước điều trị áp xe răng, bước đầu tiên là dùng kháng sinh để đảm bảo rằng tình trạng áp xe không được phép tiến triển. Bước 2 liên quan đến việc đối phó với chính răng. Răng nhiễm khuẩn phải được thoát dịch và làm sạch các vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên, trọng tâm chính lúc đầu là kiểm soát các triệu chứng, do vậy kháng sinh là chìa khóa.
Đối với người lớn, chữa tủy răng là phương pháp điều trị được đề nghị nếu có cơ hội tốt để răng có thể được cứu. Sau khi điều trị nội nha ổn định sẽ là lắp chụp răng; cấy ghép Implant hoặc làm cầu răng được chỉ định nếu răng phải nhổ bỏ. Tuy nhiên giai đoạn phục hình sẽ là sau này vì răng vẫn là trong trạng thái nguy hiểm cho đến khi vi khuẩn và nhiễm trùng được hoàn toàn loại bỏ. Chiếc răng trống (đã hết nhiễm trùng) chứa đầy một chất trám kín như một rào cản, ngăn chặn sự lây nhiễm.
Đối với trẻ em, điều trị tủy ít phù hợp trong trường hợp răng áp xe nặng và răng thường hay phải nhổ bỏ. Đôi khi ở răng bị nhiễm trùng là răng sữa, việc lấy tủy và dây thần kinh không tốt có thể gây tổn thương cho răng trưởng thành đang phát triển bên dưới.
Răng sữa sau này sẽ được thay thế bằng răng trưởng thành tuy nhiên quan trọng là không được sử dụng điều này như một lý do để tránh điều trị và chăm sóc răng miệng. Vì áp xe rất đau đớn, trẻ em ở mọi lứa tuổi cần được bác sĩ chuyên khoa khám và điều trị. Một khi sức khỏe của miệng đã được phục hồi, cha mẹ phải có biện pháp phòng ngừa để đảm bảo rằng tình trạng của răng không xấu đi một lần nữa.
Hậu quả của nhiễm trùng có khả năng nghiêm trọng hơn đối với bệnh nhân có hệ miễn dịch yếu. Ví dụ, trẻ sơ sinh, trẻ em, người già và bệnh nhân có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn. Nếu bạn bị nhiễm trùng răng khi mang thai, bạn phải tìm cách điều trị rất nhanh, vì tình trạng này rất nguy hiểm cho em bé. Bất kỳ ai trong bất kỳ ai trong số những người có nguy cơ này đều nên tự coi mình có nguy cơ bị nhiễm trùng cao hơn. Trách nhiệm của nha sĩ là đảm bảo rằng bệnh nhân có nguy cơ luôn được chữa tủy nếu cần thiết.
7. Làm dịu cơn đau và giảm bớt các triệu chứng
Đối với hầu hết các phần, các biện pháp khắc phục tại nhà sẽ làm rất ít để giảm bớt nỗi đau của áp xe. Người bệnh chắc chắn không thể tự điều trị. Tuy nhiên, chúng ta có thể làm giảm cơn đau một chút, vì vậy cũng đáng để thử các cách hỗ trợ nếu bạn đang chờ để được điều trị. Lời khuyên tốt nhất là nhẹ nhàng súc miệng dung dịch nước muối nhiều lần trong ngày. Nó là một chất khử trùng nhẹ và sẽ giúp giữ cho miệng của bạn sạch sẽ.
Nghe có vẻ kỳ quặc, nhưng việc đặt một túi trà ẩm trên khu vực bị nhiễm bệnh có thể giúp giảm đau. Chỉ cần chắc chắn rằng bạn phải làm rất nhẹ nhàng, tinh tế. Bạn có thể dùng thuốc giảm đau mạnh hơn để kiểm soát cường độ của các triệu chứng. Thông thường, những thứ như aspirin bị nghiêm cấm, vì chúng làm loãng máu. Điều này sẽ làm cho nha sĩ khó thực hiện các phương pháp điều trị trên răng sau đó. Thông thường, bạn sẽ không phải đợi quá lâu trước khi có lịch hẹn với nha sĩ để được dẫn lưu và chữa tủy răng. Vì vậy bạn cũng không nên tự kiểm soát cơn đau quá nhiều trước khi gặp nha sĩ.
8. Làm thế nào để ngăn ngừa áp xe răng
Cách tốt nhất để ngăn ngừa áp xe răng là duy trì thói quen chăm sóc sức khỏe răng miệng tốt. Nếu bạn giữ cho răng chắc khỏe và không bị sâu răng, bạn sẽ không bao giờ bị nhiễm trùng. Vì vậy, hãy chải răng và dùng chỉ nha khoa hai lần một ngày, tránh ăn quá nhiều đồ ăn nhẹ có đường và ghi nhớ các hướng dẫn theo dõi, chăm sóc của chuyên gia nha khoa của bạn.
Bạn càng thường xuyên tham gia kiểm tra, bạn càng có nhiều cơ hội để nha sĩ nhận được các dấu hiệu rắc rối. Nếu bạn bị nứt, sứt mẻ hoặc gãy răng, đừng trì hoãn điều trị. Tìm kiếm lời khuyên từ nha sĩ ngay lập tức, ngay cả khi bạn không bị đau. Bạn càng đối phó với nó sớm thì răng sẽ được sửa chữa và lưu lại càng dễ dàng.
