Trong trường hợp tuyến tiền liệt phì đại (u xơ tiền liệt tuyến) với kích thước quá lớn hoặc gây ra nhiều biến chứng thì bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật. Sau phẫu thuật, người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt phù hợp. Vậy bệnh nhân nên ăn gì, kiêng gì sau mổ tiền liệt tuyến?
1. Khi nào nên phẫu thuật phì đại tiền liệt tuyến?
Phẫu thuật cho bệnh nhân u xơ tuyến tiền liệt ngoài tác dụng loại bỏ khối u nhanh chóng còn giúp giảm những triệu chứng khó chịu và ngăn ngừa nguy cơ bệnh tái phát. Phương pháp này sẽ được chỉ định cho các trường hợp mắc u xơ tuyến tiền liệt sau khi đã điều trị bằng thuốc nhưng không thành công và gây ra nhiều triệu chứng gây ảnh hưởng tới cuộc sống hằng ngày như:
- Không thể tự đi tiểu;
- Niệu đạo bị tắc nghẽn dẫn tới nhiễm trùng đường tiết niệu;
- Sỏi bàng quang hoặc bàng quang xuất hiện các tổn thương tái phát liên tiếp;
- Xuất hiện máu trong nước tiểu, tình trạng ngày càng nặng kèm theo các vấn đề như có cục máu đông, tiểu khó;
- Xuất hiện tổn thương thận.
2. Người bệnh cần kiêng gì sau khi mổ tiền liệt tuyến?
2.1 Những hoạt động nên kiêng
Các chuyên gia y tế khuyến cáo người bệnh sau khi phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến nên kiêng/tránh những hoạt động sau:
- Không được bê vác vật nặng vì có thể gây ảnh hưởng tới quá trình làm lành vết mổ.
- Tuyệt đối không hút thuốc lá trong 6 tuần đầu tiên sau mổ;
- Không tham gia những hoạt động thể thao mất sức hoặc các công việc nặng nhọc;
- Không thực hiện các động tác có tác động lên cơ bụng;
- Không trực tiếp lái xe đường dài trong vài tuần đầu sau khi mổ.
Ngoài ra, người bệnh sau mổ tiền liệt tuyến có thể thực hiện số việc như: Đi bộ nhẹ nhàng để luyện tập cơ thể theo chỉ định của bác sĩ, giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục.
2.2 Những loại thực phẩm nên kiêng
Bệnh nhân cần kiêng gì sau khi mổ tiền liệt tuyến trong chế độ ăn hằng ngày? Đó là:
- Đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ
Các chuyên gia y tế khuyến nghị người bệnh không nên sử dụng đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ sau khi phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến. Nguyên nhân vì nhóm thực phẩm này được đánh giá là không tốt cho quá trình hồi phục của người bệnh. Chất béo sẽ làm tăng cường tác động của men 5-alpha reductase, một yếu tố gây tăng sản tiền liệt tuyến. Ngoài ra, đồ ăn nhiều dầu mỡ cũng làm tăng lượng cholesterol trong cơ thể, làm u xơ tiền liệt tuyến phát triển nhanh. Vì thế, để bảo vệ sức khỏe của mình, bệnh nhân hãy kiêng các loại thực phẩm như nội tạng động vật, đồ chiên rán, sốt mayonnaise,...
- Trứng và thịt gia cầm
Người nhà cần kiêng sử dụng những thực phẩm này cho bệnh nhân phì đại lành tính tuyến tiền liệt sau mổ. Hàm lượng axit arachidonic có trong trứng và thịt gia cầm khá cao sẽ làm tăng phản ứng viêm nhiễm. Do vậy, nếu người bệnh muốn ăn trứng thì chỉ nên cho bệnh nhân sau sử dụng phần lòng trắng trứng.
- Thịt đỏ
Trong thịt đỏ có chứa rất nhiều chất có thể làm tăng nồng độ axit arachidonic - là nguyên nhân khiến tình trạng viêm tuyến tiền liệt càng nghiêm trọng hơn. Bên cạnh đó, chế biến thịt đỏ với nhiệt độ cao (đặc biệt là nướng) sẽ tạo ra 2 chất gây ung thư là HCAs và PAHs. Vì thế, người bệnh nên hạn chế tiêu thụ các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt chó, thịt trâu, thịt dê,...
- Thực phẩm cay nóng
Kiêng thực phẩm cay là điều nên làm đối với bệnh nhân sau mổ tiền liệt tuyến. Các loại thực phẩm đó là: Cà ri, ớt, tương ớt, tiêu, mù tạt,... Chúng là yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh tái phát. Hơn nữa, nhóm thực phẩm này cũng gây kích thích bàng quang và tuyến tiền liệt, khiến bệnh càng trở nên trầm trọng hơn.
- Chất kích thích
Trong quá trình chăm sóc người bệnh sau mổ tiền liệt tuyến, cần hạn chế cho bệnh nhân sử dụng các chất kích thích như: Đồ uống chứa caffeine, rượu, nước ngọt có ga hoặc trà,... Đây là những loại đồ uống có hại đối với bệnh nhân đang phục hồi sau phẫu thuật. Ngoài ra, caffeine còn có tác dụng giúp lợi tiểu, khiến người bệnh phải đi vệ sinh nhiều hơn, gây đau đớn khó chịu hơn.
- Muối
Muối và các món mặn có chứa hàm lượng natri cao, khiến thận phải hoạt động nhiều hơn để đào thải lượng muối dư thừa ra khỏi cơ thể. Điều này khiến người bệnh có thể phải đi tiểu rất nhiều lần trong ngày, gây khó chịu và ảnh hưởng tới quá trình phục hồi.
3. Bệnh nhân sau mổ tuyến tiền liệt nên ăn gì?
Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân sau phẫu thuật u xơ tuyến tiền liệt đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Nếu người bệnh được bổ sung đủ chất thì sẽ phục hồi sức khỏe nhanh hơn, ngăn ngừa việc bệnh tái phát hiệu quả. Sau đây là một số thực phẩm cần bổ sung cho bệnh nhân sau mổ tiền liệt tuyến:
- Rau xanh và trái cây tươi
Rau xanh và trái cây tươi rất tốt đối với người bệnh sau phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến. Đây là biện pháp giúp bổ sung lượng vitamin cần thiết và những yếu tố vi lượng tốt cho cơ thể bệnh nhân. Người bệnh nên ăn quả mọng, táo, quả bơ,... vì chúng đều tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, bệnh nhân đừng quên tích cực ăn các loại rau sau:
Cà chua rất giàu vitamin A, C, K, vitamin B6, magie, niacin, kali, folate, thiamin, đồng và phốt pho,... Đây là những vi chất cần thiết giúp duy trì một sức khỏe tốt. Đồng thời, thành phần lycopen trong cà chua đóng vai trò như một chất chống oxy hóa, giúp ức chế các mô xơ tuyến tiền liệt và ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư.
Giá đỗ giàu các dưỡng chất như vitamin nhóm B, vitamin C, Vitamin E và cả protein,... Giá đỗ có khả năng khử các gốc tự do, chống viêm, chống oxy hóa, ngăn ngừa ung thư, có lợi cho người bệnh u xơ tuyến tiền liệt.
Các loại rau họ cải như cải bẹ, cải thảo, súp lơ, bắp cải,... có chứa hàm lượng cao vitamin và chất oxy hóa. Đặc biệt, súp lơ xanh rất tốt cho người bệnh phì đại tuyến tiền liệt. Những chất chống oxy hóa có trong rau họ cải giúp bảo vệ cơ thể khỏi ảnh hưởng từ các gốc tự do, thúc đẩy quá trình tái tạo các tế bào mới, ức chế sự phát triển của các khối u xơ.
- Thực phẩm giàu Omega - 3
Những thực phẩm chứa nhiều Omega - 3 như cá hồi, cá ngừ,... giúp bệnh nhân sớm hồi phục vết thương và tăng khả năng kháng viêm.
Bên cạnh đó, người bệnh còn có thể bổ sung những thực phẩm giàu vitamin để giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng. Đặc biệt, vitamin A, C, beta-carotene,... có tác dụng chống oxy hóa, ức chế quá trình phát triển các tế bào u xơ tiền liệt tuyến.
4. Lưu ý khi xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt cho bệnh nhân
Để sớm hồi phục sức khỏe sau mổ và tránh nguy cơ tái phát phì đại tuyến tiền liệt, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp như:
- Thực đơn ăn uống hằng ngày cần cân bằng dinh dưỡng, đầy đủ các nhóm chất, đặc biệt là rau xanh, tinh bột;
- Loại bỏ hoặc hạn chế tối đa những thực phẩm nằm trong danh sách kiêng ăn đã được đề cập ở trên;
- Cần duy trì một chế độ ăn uống khoa học trong thời gian dài. Điều này giúp tránh nguy cơ bệnh tái phát;
- Chỉ uống đủ lượng nước cần thiết, không uống quá nhiều nước, hạn chế uống nước vào buổi tối. Như vậy, người bệnh sẽ không phải đi tiểu nhiều trong đêm, tránh được tình trạng mất ngủ, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống;
- Bệnh nhân không được nhịn tiểu;
- Người bệnh nên hạn chế thói quen ngồi một chỗ quá lâu, nên đứng lên di chuyển nhẹ nhàng;
- Bệnh nhân cần giữ ấm cho cơ thể vì khi bị lạnh cơ thể sẽ có tình trạng giữ nước tiểu, làm gia tăng áp lực lên bàng quang;
- Người bệnh cần có kế hoạch sinh hỏa vợ chồng điều độ, tránh những hành động như kích dục, thủ dâm hay kìm xuất tinh;
- Luôn giữ tinh thần thư thái, tránh căng thẳng để đảm bảo hiệu quả điều trị bệnh tốt nhất.
Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật tiền liệt tuyến có ý nghĩa rất lớn đối với việc phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân. Trong đó, đảm bảo ăn gì, kiêng gì sau khi mổ tiền liệt tuyến sẽ giúp người bệnh rút ngắn thời gian phục hồi và tránh được những tác động xấu tới vết thương.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
