Thế nào là thụ tinh nhân tạo?

Ước muốn về thụ tinh nhân tạo đã được đặt ra trên 200 năm nay thông qua việc bơm tinh dịch tươi vào buồng tử cung. Trên thế giới, kỹ thuật IUI sử dụng tinh trùng lọc rửa đã được áp dụng từ những năm 1970-1980. Hiện nay, kỹ thuật thụ tinh nhân tạo đang được áp dụng rộng rãi nhất do những tiến bộ trong kỹ thuật lọc rửa tinh trùng và khả năng tiên đoán thời điểm rụng trứng.

1. Thụ tinh nhân tạo là gì?

Thụ tinh nhân tạo viết tắt là IUI (intrauterine insemination) là thụ tinh bằng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung - được tiến hành bằng cách lọc rửa tinh trùng của người chồng, sau đó bơm vào buồng tử cung của người vợ vào thời điểm phóng noãn (rụng trứng).

Phương pháp này giúp tinh trùng của người chồng gặp noãn của người vợ và thụ tinh tại ống dẫn trứng, từ đó dẫn đến thụ thai bình thường.

Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo có thể được phối hợp với chu kỳ kinh nguyệt của người vợ hoặc kết hợp sử dụng các loại thuốc hỗ trợ sinh sản.

2. Thụ tinh nhân tạo thường được dùng cho ai?

Khả năng thụ thai của mỗi cặp vợ chồng phụ thuộc cào nhiều yếu tố khác nhau, do đó kỹ thuật thụ tinh nhân tạo thường được chỉ định cho những trường hợp sau:

• Phụ nữ độc thân: Đối với những người phụ nữ không lập gia đình nhưng vẫn muốn có con, họ cần sử dụng tinh trùng của người hiến tặng để mang thai. Mẫu tinh trùng của người hiến tặng được bảo quản đông lạnh từ các phòng lab đạt chứng nhận kiểm định, sau đó được rã đông vào thời điểm làm thụ tinh nhân tạo.
• Hiếm muộn không rõ nguyên nhân: Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo thường được thực hiện như là biện pháp điều trị đầu tiên cho các cặp vợ chồng hiếm muộn không rõ nguyên nhân và kỹ thuật này cần kết hợ với các thuốc kích thích buồng trứng, và kích thích phóng noãn (rụng trứng).
• Hiếm muộn liên quan đến rối loạn kinh nguyệt, rối loạn phóng noãn: Đối với trường hợp này người vợ cần được sử dụng thuốc kích thích buồng trứng theo dõi quá trình phát triển của nang noãn, chủ động kích thích phóng noãn, sau 34-36 giờ sẽ được bơm tinh trùng vào buồng tử cung. Chúng ta thường hay gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt, kinh thưa, vô kinh, rối loạn phóng noãn ở những người phụ nữ buồng trứng đa nang, cần hỗ trợ sinh sản.
• Hiếm muộn do nguyên nhân từ người chồng: Trường hợp tinh trùng của người chồng được chẩn đoán là tinh trùng yếu thì kỹ thuật thụ tinh nhân tạo là phương pháp lọc rửa, thu lượm tinh trùng có chất lượng tốt để bơm vào buồng tử cung người vợ làm tăng khả năng thụ thai.
• Yếu tố về cổ tử cung dẫn đến hiếm muộn: Tinh trùng của người chồng muốn thụ tinh với noãn của người vợ thì cần phải di chuyển qua ống cổ tử cung. Trường hợp cổ tử cung chít hẹp, có sẹo, tư thế gấp khúc, hoặc dịch nhày cổ tử cung không thuận lợi sẽ cảm trở đường đi của đinh trùng di chuyển đến ống dẫn trứng để thụ thai. Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo sẽ đưa catheter - dụng cụ bơm tinh trùng vượt qua cổ tử cung để đặt trực tiếp tinh trùng vào buồng tử cung.
• Phụ nữ bị dị ứng với tinh dịch: Đây là trường hợp hiếm xảy ra, khi một người phụ nữ có thể dị ứng với protein trong tinh dịch của người chồng, làm cho âm đạo có hiện tượng đỏ, rát, sưng. Bao cao su có thể bảo vệ phụ nữ khỏi triệu chứng trên nhưng nó lại ngăn ngừa khả năng mang thai. Vì vậy để hỗ trợ những trường hợp này có thể mang thai thì cần thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung người phụ vợ.

3. Yếu tố nguy cơ khi thực hiện thụ tinh nhân tạo như thế nào?

Thụ tinh nhân tạo là một thủ tục tương đối đơn giản, an toàn và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng thấp. Rủi ro có thể gặp bao gồm:

• Mang đa thai: trường hợp xảy ra khi người vợ có sử dụng thuốc kích thích buồng trứng và có nhiều hơn một nang buồng trứng phát triển. Khi các nang noãn cùng đồng thời được phóng ra và gặp tinh trùng thì sẽ có khả năng thụ tinh dẫn đến đa thai. Đa thai là tình trạng thai kỳ có nguy cơ cao hơn so với một thai.
• Quá kích buồng trứng: cũng có thể gặp phải trong trường hợp người vợ có kích thích buồng trứng do buồng trứng to và có nhiều nang
• Sau bơm IUI có thể ra máu âm đạo, nhiễm trùng tuy nhiên tình trạng này hiếm xảy ra

4. Cặp vợ chồng cần chuẩn bị những gì cho thụ tinh nhân tạo?

4.1. Chuẩn bị

• Thời gian: Khoảng 2 tuần
• Tài chính: Chi phí thụ tinh nhân tạo khoảng 15 triệu bao gồm ( khám, siêu âm, xét nghiệm, tiền thuốc, bơm tinh trùng vào buồng tử cung)
• Chuẩn bị mẫu tinh dịch: Để chuẩn bị cho thụ tinh nhân tạo thì người chồng sẽ được hướng dẫn cách lấy mẫu tinh trùng trước 2 ngày. Tinh trùng sẽ được người chồng xuất tinh và chuyển vào khu vực labo để lọc rửa, li tâm để thu được lượng tinh trùng tốt cùng ngày thụ tinh nhân tạo.

Trường hợp người phụ nữ độc thân xin tinh, thì mẫu tinh trùng đông lạnh sẽ được rã đông và xử lý vào ngày thụ tinh nhân tạo.

• Chuẩn bị buồng trứng: Buồng trứng người vợ cần được theo dõi bắt đầu từ ngày có kinh.
  • Trường hợp người phụ nữ theo dõi chu kỳ tự nhiên thì bác sỹ sẽ xác định ngày nang noãn phát triển để hẹn theo dõi nang noãn cho người bệnh. Khi nang noãn đạt kích thước từ 17-18 mm trở lên sẽ được lên kế hoạch để bơm tinh trùng vào buồng tử cung.
  • Trường hợp người phụ nữ được chỉ định tiêm thuốc kích thích buồng trứng: tuỳ từng bệnh nhân sẽ được chỉ định các loại thuốc khác nhau, sau đó sẽ hẹn người bệnh hay lại tái khám theo dõi nang noãn phát triển. Khi nang noãn đạt kích thước từ 17-18 mm trở lên sẽ được lên kế hoạch để bơm tinh trùng vào buồng tử cung.
• Bơm tinh trùng vào buồng tử cung: Kỹ thuật này được thực hiện bởi bác sỹ chuyên khoa. Kỹ thuật nhẹ nhàng, tương đương với thăm khám phụ khoa.
• Kiểm tra thụ thai: Người vợ sẽ được hướng dẫn thử thai sau 2 tuần kể từ thời điểm bơm tinh trùng vào buồng tử cung

4.2. Sau thủ thuật thụ tinh nhân tạo

Sau khi thụ tinh, người phụ nữ sẽ được yêu cầu nằm ngửa trong một khoảng thời gian ngắn. Khi thủ thuật kết thúc, người phụ nữ có thể mặc quần áo, đi về và có thể thực hiện các hoạt động hàng ngày bình thường.Sau 2 tuần, người vợ đến bệnh viện kiểm tra kết quả. Như vậy, với trường hợp thuận lợi, kể từ lúc bắt đầu thụ tinh nhân tạo đến khi biết kết quả có thai hay không mất khoảng 25-30 ngày. Nếu có thai sẽ tiến hành dưỡng thai, khám thai định kỳ.Trường hợp chưa có thai, hai vợ chồng sẽ được hướng dẫn giao hợp tự nhiên, sau 2-3 tháng quay lại thực hiện thụ tinh nhân tạo lần kế tiếp.Trường hợp thụ tinh nhân tạo nhiều lần thất bại, hoặc người chồng có tinh trùng yếu, ít tinh trùng, tinh trùng dị dạng; người vợ bị tắc vòi trứng hoặc lớn tuổi (≥ 40 tuổi), bệnh nhân sẽ được tư vấn phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm, có hay không kèm các kỹ thuật liên quan như tiêm tinh trùng vào bào tương ứng (ICSI), phẫu thuật lấy tinh trùng (PESA/ MESA), trưởng thành trứng trong ống nghiệm (IVM), kỹ thuật hỗ trợ thoát màng...

5. Vậy thụ tinh nhân tạo có phải con mình không?

Đây không chỉ lo ngại của riêng vợ chồng bạn mà còn là mối bận tâm của rất nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn. Nỗi lo không phải con mình đã hạn chế và ảnh hưởng rất nhiều đến quyết định của các cặp vợ chồng khi thực hiện thụ tinh nhân tạo. Chính vì vậy, việc kiểm soát để tránh nhầm lẫn mẫu tinh trùng, noãn, phôi được xác định là vấn đề quan trọng, phải đặt lên hàng đầu của tất cả các trung tâm hỗ trợ sinh sản. Trên thực tế, việc nhầm lẫn hay sự cố y khoa đều có thể xảy ra ở bất kỳ bệnh viện và bất cứ lĩnh vực nào. Trong hỗ trợ sinh sản, nhầm lẫn là sự cố đặc biệt nghiêm trọng, không thể chấp nhận được vì nó để lại hậu quả khôn lường, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình và tương lai của đứa trẻ. Do đó, các trung tâm hỗ trợ sinh sản uy tín khi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm triển khai rất nhiều quy trình và các bước nghiêm ngặt để đảm bảo giảm thiểu tối đa tất cả sai sót.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org.