Bài viết được viết bởi ThS, BS. Nguyễn Lê Thảo Trâm, Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang
Nang bọc sữa hình thành do tắc nghẽn ống dẫn sữa gây ra một khối nang chứa sữa tồn đọng trong mô vú. Bệnh lý này rất hay gặp ở phụ nữ cho con bú, nhất là thời điểm cai sữa. Nang bọc sữa là một tổn thương lành tính, thường sẽ tự nhỏ lại và tiêu biến.
1. Tổng quan về nang bọc sữa
Nang bọc sữa (tiếng Anh là Galactocele hoặc Lactocele) là tổn thương vú lành tính hay gặp ở phụ nữ cho con bú, đặc biệt là vào thời điểm cai sữa.
Biểu hiện lâm sàng của nang bọc sữa là khối sưng to nhưng không đau, không có dấu hiệu đỏ nóng, đây là một đặc điểm khác viêm hoặc áp xe vú. Tổn thương có thể đơn lẻ hoặc nhiều ổ, một bên hoặc hai bên. Vị trí hay gặp của nang thường ở dưới quầng vú. Biến chứng hay gặp là nang bọc sữa bội nhiễm và có thể diễn tiến thành ổ áp xe.
Nang bọc sữa được hình thành do tắc nghẽn ống dẫn sữa gây ra một khối nang chứa sữa tồn đọng trong mô vú. Sau các phương tiện hình ảnh, chúng ta có thể chọc hút dịch nang ra để phân tích chính xác trong trường hợp cần thiết. Trên tiêu bản, các bác sĩ giải phẫu bệnh có thể thấy thành phần dịch bên trong của nang bọc sữa chủ yếu là dịch trắng và nhớt nếu nang mới hình thành hoặc chuyển hóa thành dạng dịch đặc hơn nếu là nang cũ. Đặc điểm sinh học của dịch nang chủ yếu là protein, mỡ và đường lactose.
2. Đặc điểm hình ảnh của nang bọc sữa
2.1. Nhũ ảnh
Nang bọc sữa biểu hiện khá đa dạng tùy vào lượng protein và mỡ cũng như độ đặc của dịch, dựa và các đặc điểm này, nang bọc sữa có thể có những hình thái sau:
- Giả u mỡ (pseudolipoma): do chứa nhiều thành phần mỡ, khối có tính chất thấu quang.
- Nang có mức dịch - mỡ (fat-fluid level within cyst): khi cùng hiện diện mỡ và dịch bên trong.
- Giả u mô thừa (pseudo hamartoma): khi nang chứa dịch sữa cũ và nước. Do sữa cũ có độ nhớt cao, khối sẽ có biểu hiện như một mô đặc trên nhũ ảnh.
2.2. Siêu âm
Hình ảnh siêu âm khá thay đổi, tựu chung có thể là một trong 3 dạng chính sau đây:
- Nang hoặc nhiều nang;
- Khối hỗn hợp nang và phần đặc;
- Khối đặc.
Tuy nhiên với phân tích đặc điểm mạch máu trên siêu âm doppler, dường như không thấy tín hiệu tưới máu bên trong nang bọc sữa, đây là đặc điểm giúp phân biệt khối đặc do u vú.
3. Chẩn đoán phân biệt
Một số bệnh lý khác cần chẩn đoán phân biệt với nang bọc sữa là áp xe vú, nhân xơ tuyến vú, hoại tử mỡ, u tuyến sữa (lactating adenoma) và thậm chí ung thư vú.
4. Diễn tiến và điều trị
Nang bọc sữa, như đã nói là một tổn thương lành tính, thường sẽ tự nhỏ lại và tiêu biến. Nhưng vẫn có thể chuyển thành ổ tụ dịch đặc nhìn tương tự bướu sợi tuyến (nhân xơ tuyến vú) hoặc nang phức hợp.
Điều trị nang bọc sữa hầu như là để chúng tự tiêu, nhưng nếu trong trường hợp chúng có diễn tiến không tốt, có thể cần hút dịch qua chọc hút kim nhỏ (FNAC).
Để bảo vệ sức khỏe của mình, khi xuất hiện nang bọc sữa, bạn nên đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói Tầm soát ung thư vú, giúp khách hàng tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú ngay cả khi chưa có triệu chứng. Khi đăng ký Gói tầm soát ung thư vú, khách hàng sẽ được:
- Khám, tư vấn với bác sĩ chuyên khoa ung bướu.
- Tầm soát ung thư vú bằng siêu âm tuyến vú 2 bên và chụp Xquang tuyến vú.
Cho đến nay, Vinmec đã và đang trở thành một địa chỉ uy tín trong sàng lọc ung thư vú với:
- Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm.
- Hợp tác chuyên môn toàn diện với các bệnh viện trong nước, quốc tế: Singapore, Nhật, Mỹ,..
- Điều trị, chăm sóc người bệnh toàn diện, phối hợp đa chuyên khoa theo hướng cá thể hóa từng người bệnh.
- Có đầy đủ các phương tiện chuyên môn để chẩn đoán xác định bệnh và xếp giai đoạn trước điều trị: Nội soi, CT scan, PET-CT scan, MRI, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm gen - tế bào,...
- Có đầy đủ các phương pháp điều trị chủ đạo bệnh ung thư: phẫu thuật, trị xạ, hóa chất, ghép Tế bào gốc..
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Tài liệu tham khảo: radiopaedia.org, breast-cancer.ca
