Lý do khiến viêm mũi dị ứng thường xảy ra lúc chuyển mùa hay nguyên nhân viêm mũi dị ứng là do sự thay đổi đột ngột của thời tiết, tạo điều kiện thuận lợi cho các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc và ký sinh trùng phát triển. Khi cơ thể tiếp xúc với những tác nhân này, phản ứng dị ứng sẽ xảy ra, dẫn đến các triệu chứng như hắt hơi, ngứa mũi và ngạt mũi.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Văn Đĩnh - Trưởng Đơn nguyên Hô hấp - Hen - Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
1. Viêm mũi dị ứng là gì?
Khi tiếp xúc với các dị nguyên đường hô hấp, niêm mạc mũi sẽ phản ứng gây ra tình trạng viêm mũi dị ứng, biểu hiện qua các triệu chứng như hắt hơi, ngứa mũi, ngạt mũi và chảy nước mũi.
Dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh lại gây không ít khó khăn và phiền phức làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu không điều trị đúng cách, viêm mũi dị ứng có thể dễ dàng chuyển thành các bệnh mãn tính như viêm xoang dị ứng, polyp mũi hay polyp xoang.
2. Lý do khiến viêm mũi dị ứng thường xảy ra lúc chuyển mùa
Nguyên nhân viêm mũi dị ứng thường là do phản ứng của cơ thể khi tiếp xúc với những vật lạ được gọi là dị nguyên hoặc kháng nguyên với cơ thể. Một số nguyên nhân viêm mũi dị ứng phổ biến bao gồm:
- Bụi
- Phấn hoa
- Hóa chất
- Bông, vải, sợi
- Lông chó, mèo
- Ký sinh trùng: Bào tử nấm mốc, chét, mạt, mò,...
- Khói: Khói bếp, khói thuốc, khói nhà máy,....
- Một số dược phẩm
- Do thời tiết: Mưa nắng thất thường, ẩm ướt, nóng lạnh đột ngột,...
Ở nước ta, các tác nhân này xuất hiện phổ biến, hoạt động như các kháng nguyên và khi tiếp xúc với kháng thể tương ứng trong cơ thể sẽ xảy ra phản ứng dị ứng. Phản ứng này diễn ra tại lớp nhầy niêm mạc đường hô hấp trên (bao gồm mũi, họng, xoang,...) gây viêm và kích ứng niêm mạc, biểu hiện qua các triệu chứng như ngứa mũi, hắt hơi, nghẹt mũi và chảy nước mũi.
Thời điểm chuyển mùa hoặc khi thời tiết thay đổi liên quan đến sự thay đổi nồng độ các loại phấn hoa cộng thêm điều kiện nóng ẩm tạo môi trường thuận lợi cho bào tử nấm mốc và ký sinh trùng phát triển gây bệnh. Chính điều này làm cho viêm mũi dị ứng thường xảy ra trong lúc chuyển mùa.
Những người mang cơ địa dị ứng như mề đay mạn tính, eczema hoặc hen suyễn có tỷ lệ mắc viêm mũi dị ứng cao hơn người bình thường, điều này cho thấy mối liên hệ mật thiết giữa hai tình trạng này.
Ngoài ra, các dị nguyên và tác nhân gây bệnh ngoài xâm nhập qua đường hô hấp còn có thể đi vào cơ thể thông qua da hoặc đường tiêu hóa như từ một số loại thực phẩm như tôm, cua, ốc,...
3. Các biểu hiện viêm mũi dị ứng
Bệnh viêm mũi dị ứng được phân loại thành hai nhóm khác nhau:
3.1 Viêm mũi dị ứng theo mùa
Vào thời điểm đầu mùa lạnh, đầu mùa nóng hoặc khi nắng mưa thất thường, nóng ẩm thì tình trạng viêm mũi dị ứng theo mùa thường xảy ra đột ngột. Người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng của viêm mũi dị ứng sau:
- Thường xuyên hắt hơi, ngứa và cay trong mũi.
- Đỏ, cay và chảy nước mắt.
- Nước mũi chảy nhiều như nước lã.
- Vòm hầu, họng có cảm giác rát bỏng.
- Vào ban ngày, các triệu chứng xảy ra thành nhiều cơn, thường rõ rệt nhất vào buổi sáng sớm khi vừa thức dậy và dịu dần vào buổi tối. Nếu không được chữa trị, tình trạng này có thể kéo dài trong khoảng từ vài ngày đến vài tuần.
3.2 Viêm mũi dị ứng không theo mùa
Bệnh không phụ thuộc vào thời tiết hay mùa. Mặc dù người bệnh sẽ có các triệu chứng giống viêm mũi dị ứng theo chu kỳ nhưng vẫn tồn tại một số khác biệt sau:
- Các cơn viêm không kịch liệt, thay vào đó bệnh nhân chỉ hắt hơi vài lần một lúc hay chỉ xảy ra vài ba lần trong ngày.
- Nghẹt mũi xảy ra thường xuyên và thời gian kéo dài hơn giữa 2 con hắt hơi.
4. Cách điều trị viêm mũi dị ứng và phòng ngừa
Việc khám và điều trị kịp thời ngay từ khi có triệu chứng viêm mũi dị ứng là cần thiết. Để đưa ra phương án điều trị đúng đắn, nguyên nhân viêm mũi dị ứng cũng cần được xác định rõ ràng. Ngoài ra, thuốc cần được dùng theo chỉ định mà bác sĩ đã đề ra.
Các biện pháp phòng bệnh bao gồm:
- Người bị viêm mũi dị ứng nên tránh nuôi chó mèo trong nhà.
- Vệ sinh định kỳ các vật dụng như chăn, ga, gối, đệm, vải bọc ghế,... để ngăn ngừa sự phát triển và tồn tại của ký sinh trùng như mò, mạt.
- Đảm bảo nhà cửa luôn thông thoáng, sạch sẽ và tránh ẩm ướt để hạn chế sự phát triển của nấm mốc.
- Hàng ngày, bệnh nhân nên vệ sinh răng miệng, đánh răng sau bữa ăn cũng như trước và sau khi ngủ.
- Khi dọn dẹp nhà cửa hoặc ra ngoài, bệnh nhân nên đeo khẩu trang để hạn chế hoặc tránh tiếp xúc với bụi.
- Những người có cơ địa dị ứng cần bảo vệ cơ thể khỏi sự thay đổi thất thường của thời tiết vào thời điểm giao mùa, đặc biệt khi có áp thấp nhiệt đới hay bão lụt bằng cách mặc đủ ấm, quàng khăn giữ ấm cổ và tắm nước nóng…
Trên đây là tất cả thông tin giải đáp lý do khiến viêm mũi dị ứng thường xảy ra lúc chuyển mùa. Nhìn chung, thời điểm chuyển mùa là một trong những nguyên nhân viêm mũi dị ứng vì thay đổi thời tiết tạo ra điều kiện thuận lợi cho các ký sinh trùng như nấm mốc phát triển và gây bệnh. Chính vì thế, những người có cơ địa dị ứng cần có những biện pháp phòng ngừa phù hợp khi thời tiết thay đổi. Nếu xuất hiện các triệu chứng bệnh, việc đi khám và điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh các biến chứng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
![[Vinmec Phú Quốc] Cấp cứu thành công bệnh nhân vỡ gan do tai nạn xe máy](/static/uploads/thumbnail_20221201_035840_355347_chan_thuong_gan_0_max_1800x1800_png_c4d4f97c85.png)
