Theo khuyến cáo chung tất cả trẻ em trong vòng 24 giờ đầu sau khi được sinh ra đều được sử dụng vắc - xin phòng virus viêm gan B, nhưng những trẻ sinh non và có cân nặng dưới 2000 gram là đối tượng đặc biệt và sẽ thực hiện theo khuyến cáo riêng.
1. Khuyến cáo chung về sử dụng vắc - xin phòng virus viêm gan B ở trẻ em
Tất cả trẻ mới đẻ trong vòng 24 giờ kể từ khi ra đời đều cần được sử dụng vắc - xin phòng virus viêm gan B (trừ một số trường hợp đặc biệt).
Vắc - xin phòng virus viêm gan B có nhiều loại, do nhiều hãng khác nhau sản xuất. Trong số các loại vắc - xin phòng virus viêm gan B đơn giá thường gặp, Engerix-B (do GlaxoSmithKline sản xuất) và Recombivax HB (do Merck sản xuất) được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (Food and Drug Administration - FDA) Hoa Kỳ phê chuẩn sử dụng cho các trẻ mới sinh. Engerix-B và Recombivax HB có 2 dạng công thức dành cho trẻ em và người trưởng thành, trong đó với liệu trình 3 liều (của cả 2 loại vắc - xin) thì những người từ 0 tới 19 tuổi sẽ sử dụng liều 0.5 mL (không kể chiều cao và cân nặng), những người từ 20 tuổi trở lên sẽ sử dụng liều 1.0 mL.
Lịch sử dụng cơ bản của các loại vắc - xin phổ biến như Engerix-B, Recombivax HB gồm 3 liều tiêm bắp, liều thứ hai sau liều đầu 1 tháng, liều thứ ba sau liều đầu 6 tháng. Engerix-B và Recombivax HB cũng có thể sử dụng các lịch tiêm thay thế khác (ví dụ như liều thứ hai sau liều đầu 1 tháng và liều thứ ba sau liều đầu 4 tháng, hoặc liều thứ hai sau liều đầu 2 tháng và liều thứ ba sau liều đầu 4 tháng). Tăng thời gian giãn cách giữa hai liều đầu có ít tác dụng lên việc sinh miễn dịch và nồng độ kháng thể cuối cùng. Liều thứ ba giúp đạt hiệu quả tối ưu, củng cố và duy trì hiệu lực của đáp ứng miễn dịch đã đạt được.
2. Lịch sử dụng vắc - xin phòng virus viêm gan B cho trẻ sinh non có cân nặng dưới 2000 gram
Giảm tỷ lệ chuyển đảo huyết thanh có thể xảy ra ở những trẻ sinh non với cân nặng dưới 2000 gram sau khi được sử dụng vắc - xin phòng virus viêm gan B ở thời điểm mới chào đời (tức là kém đáp ứng đối với việc sử dụng vắc - xin), tuy nhiên khi được 1 tháng tuổi, tất cả những trẻ sinh non (bất kể cân nặng và tuổi thai lúc sinh là bao nhiêu) gần như đều có đáp ứng đầy đủ như ở những trẻ có cân nặng lớn hơn và sinh đủ tháng.
Những trẻ sinh ra với cân nặng dưới 2000 gram có mẹ là người mang HBsAg dương tính hoặc không xác định được tình trạng HBsAg của mẹ trong 12 giờ đầu sau sinh phải được dự phòng miễn dịch bằng cách sử dụng cả vắc - xin phòng virus viêm gan B và kháng thể miễn dịch đặc hiệu kháng virus viêm gan B (hepatitis B immune globulin - HBIG) trong vòng 12 giờ kể từ khi trẻ được đẻ ra.
Liều vắc - xin đầu tiên này sẽ không được tính vào tổng liều vắc - xin phòng virus viêm gan B sử dụng sau này, do đó trẻ sẽ tiếp tục cần sử dụng thêm 3 liều nữa, bắt đầu khi trẻ được 1 tháng tuổi. Đối với những trẻ sinh ra có cân nặng dưới 2000 gram nhưng mẹ có HBsAg âm tính thì sẽ sử dụng liều vắc - xin phòng virus viêm gan B đầu tiên khi trẻ được xuất viện hoặc khi trẻ được 1 tháng tuổi (kể cả dù lúc này cân nặng của trẻ vẫn dưới 2000 gram), tùy điều kiện nào đến trước.
Khuyến cáo đầy đủ của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (Centers for Disease Control and Prevention - CDC) Hoa Kỳ dành cho trẻ sinh non có cân nặng dưới 2000 gram bao gồm:
- Nếu người mẹ có HBsAg dương tính:
- Sử dụng cho trẻ cả kháng thể miễn dịch đặc hiệu kháng virus viêm gan B và vắc - xin phòng virus viêm gan B trong vòng 12 giờ kể từ khi trẻ được sinh ra. Liều vắc - xin phòng virus viêm gan B này sẽ không được tính vào tổng 3 liều vắc - xin phòng virus viêm gan B sử dụng sau này.
- Sử dụng vắc - xin phòng virus viêm gan B vào các thời điểm trẻ được 1 tháng tuổi, giữa tháng tuổi thứ 2 và 3, và khi trẻ được đủ 6 tháng tuổi (nếu tính cả liều vắc - xin sử dụng khi trẻ mới sinh thì số liều sử dụng tổng cộng là 4 liều); nếu sử dụng vắc - xin đa giá Pediarix thì sẽ dùng cho trẻ khi trẻ được 2 tháng, 4 tháng và 6 tháng. Dù là loại vắc - xin nào thì liều cuối cùng đều không nên sử dụng trước khi trẻ được 24 tuần tuổi.
- Khi trẻ được 9 đến 12 tháng tuổi cần làm xét nghiệm HBsAg và anti - HBs, hoặc là sau khi sử dụng liều cuối cùng của vắc - xin phòng virus viêm gan B từ 1 đến 2 tháng (trong trường hợp việc sử dụng vắc - xin không được tuân theo đúng lịch). Xét nghiệm không nên được thực hiện trước khi trẻ đủ 9 tháng tuổi (vì anti - HBs từ việc sử dụng kháng thể miễn dịch đặc hiệu kháng virus viêm gan B có thể vẫn còn dương tính, dẫn tới làm sai lệch kết quả xét nghiệm), hoặc trong vòng 1 tháng sau khi sử dụng liều vắc - xin phòng virus viêm gan B gần nhất (bởi xét nghiệm HBsAg trong vòng 1 tháng kể từ khi dùng liều vắc - xin cuối có thể cho kết quả không chính xác vì cơ thể đang trong giai đoạn chuyển tiếp sau khi dùng vắc - xin).
- Nếu không biết tình trạng HBsAg của người mẹ:
- Nếu tình trạng HBsAg của người mẹ không thể xác định trong vòng 12 giờ kể từ khi trẻ được sinh ra, sử dụng cho trẻ cả kháng thể miễn dịch đặc hiệu kháng virus viêm gan B và vắc - xin phòng virus viêm gan B. Liều vắc - xin phòng virus viêm gan B này sẽ không được tính vào tổng 3 liều vắc - xin phòng virus viêm gan B sử dụng sau này.
- 3 liều vắc - xin phòng virus viêm gan B sẽ được sử dụng theo lịch khuyến cáo dựa trên tình trạng HBsAg của người mẹ. Liều vắc - xin cuối cùng không nên sử dụng trước khi trẻ được 24 tuần tuổi.
- Nếu tình trạng HBsAg của người mẹ không có cách nào xác định được:
- Việc sử dụng vắc - xin phòng virus viêm gan B cho trẻ sẽ giống như trường hợp trẻ có mẹ HBsAg dương tính đã nêu trên.
- Nếu người mẹ có HBsAg âm tính:
- Nếu chắc chắn người mẹ có HBsAg âm tính thì liều vắc - xin phòng virus viêm gan B đầu tiên của trẻ sẽ được hoãn sử dụng cho tới khi trẻ được xuất viện hoặc khi trẻ được 1 tháng tuổi (dù lúc này cân nặng của trẻ có thể vẫn dưới 2000 gram), tùy thuộc điều kiện nào đến trước. Hoàn thành việc sử dụng các liều vắc - xin tiếp theo cho trẻ theo lịch đã được khuyến cáo.
Hiện nay, tiêm vắc-xin ngừa viêm gan B là cách dự phòng viêm gan B hiệu quả nhất, thúc đẩy hệ miễn dịch cơ thể chiến đấu với virus ngay cả khi đã phơi nhiễm.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp cho quý khách hàng chương trình tiêm chủng trọn gói từ trẻ em đến người lớn với đầy đủ quyền lợi và dịch vụ kèm theo. Trong tháng 12/2019, Vinmec mang đến chương trình ưu đãi đặc biệt dành cho khách hàng khi mua gói 0-1 tuổi, 0-2 tuổi sẽ được miễn phí mũi tiêm Vắc-xin Viêm gan B sơ sinh (tiêm ngay sau khi sinh) cho bé.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp dịch vụ tiêm phòng vắc-xin viêm gan B với nhiều loại vắc-xin đáp ứng nhu cầu của nhiều nhóm đối tượng. Những ưu điểm khi tiêm chủng tại Vinmec:
- Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc - xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc - xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
- 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc - xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc - xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
- Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: CDC và immunize.org
