Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hải Hà - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Để giảm nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm, các bệnh lây nhiễm cao cho trẻ em và cộng đồng, Bộ y tế khuyến cáo trẻ em cần được tiêm phòng đầy đủ. Từ khi có vắc-xin, tỷ lệ tử vong do các bệnh có vắc-xin phòng bệnh như bại liệt, sởi, rubella, bệnh đậu mùa, bệnh bạch hầu, bệnh ho gà... đều giảm đáng kể. Tiêm chủng đúng lịch và đầy đủ sẽ giảm nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm ở trẻ.
1. Vắc - xin phòng bệnh Lao (BCG)
Tiêm 1 liều cho trẻ sơ sinh trong tháng đầu tiên.
2. Vắc - xin phòng bệnh Viêm gan B
- Trẻ được khuyến cáo tiêm vắc-xin phòng viêm gan B ngay trong vòng 24 giờ sau sinh, sau đó vắc-xin phòng viêm gan B được khuyến cáo nhắc lại trong vắc-xin phối hợp (vắc-xin 5 trong 1 hoặc 6 trong 1) :
- Liều 2: 2 tháng tuổi .
- Liều 3: 3 tháng tuổi
- Liều 4: 4 tháng tuổi
- Tiêm nhắc lại liều 5 vào lúc 18 tháng (trong vắc-xin 6 trong 1).
- Đối với người lớn, trẻ lớn, vắc-xin phòng viêm gan B có thể tiêm theo phác đồ 3 liều: 0-1-6 (0 là liều đầu tiên, liều 2 cách liều đầu tiên 1 tháng và liều 3 cách liều 2 là 5 tháng) hoặc phác đồ 4 liều 0-1-2-12 (3 liều liên tiếp cách nhau 1 tháng và liều nhắc lại thứ 4 cách liều 3 là 12 tháng).
3. Vắc - xin phòng bệnh uốn ván, bạch hầu, ho gà
- Liều 1 : 2 tháng tuổi (có thể tiêm kết hợp trong vắc-xin 5 trong 1 hoặc 6 trong 1).
- Liều 2: 3 tháng tuổi
- Liều 3: 4 tháng tuổi
- Tiêm nhắc lại liều 4 cách liều 3: 1 năm, khoảng 18 tháng đến trước 24 tháng tuổi (thường chọn 18 tháng tuổi).
- Tiêm nhắc lại liều 5: 4-6 tuổi (có thể tiêm nhắc lại cùng vắc-xin phòng bại liệt: vắc-xin 4 trong 1)
- Tiêm nhắc lại liều 6: 10-13 tuổi hoặc khi trưởng thành, trước khi mang thai (vắc-xin 3 trong 1).
- Vắc-xin phòng bạch hầu- ho gà –uốn ván có thể nhắc lại mỗi 10 năm.
4. Vắc - xin phòng bệnh viêm màng não mủ do Hib
- Vắc-xin kết hợp 5 trong 1 hay 6 trong 1:
- Liều 1 : 2 tháng tuổi (có thể tiêm kết hợp trong vắc-xin 5 trong 1 hoặc 6 trong 1).
- Liều 2: 3 tháng tuổi
- Liều 3: 4 tháng tuổi
- Tiêm nhắc lại liều 4 cách liều 3: 1 năm, khoảng 18 tháng đến trước 24 tháng tuổi (thường chọn 18 tháng tuổi).
- Vắc-xin Quinmi-Hib: tiêm từ 2 tháng tuổi đến dưới 15 tuổi (cho trẻ không được tiêm vắc-xin kết hợp 5 trong 1 hay 6 trong 1):
- Từ 2 tháng đến dưới 12 tháng: tiêm 3 liều cách nhau tối thiểu 8 tuần
- Từ 1-15 tuổi: tiêm 1 liều duy nhất
5. Vắc - xin phòng bệnh bại liệt
Nếu sử dụng vắc-xin bại liệt dạng tiêm (trong vắc-xin 5 trong 1, 6 trong 1 trong Tiêm chủng dịch vụ):
- Liều 1 : 2 tháng tuổi.
- Liều 2: 3 tháng tuổi
- Liều 3: 4 tháng tuổi
- Tiêm nhắc lại liều 4 cách liều 3: 1 năm, khoảng 18 tháng đến trước 24 tháng tuổi (thường chọn 18 tháng tuổi).
Nếu sử dụng vắc-xin phòng bại liệt trong chương trình Tiêm chủng mở rộng:
- Liều 1 : uống vắc-xin phòng bại liệt OPV lúc 2 tháng tuổi (có thể tiêm kết hợp trong vắc-xin 5 trong 1 phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, Hib của chương trình Tiêm chủng mở rộng).
- Liều 2: 3 tháng tuổi
- Liều 3: 4 tháng tuổi
- Liều 4: tiêm vắc-xin phòng bại liệt IPV lúc 5 tháng tuổi
6. Vắc - xin phòng bệnh tiêu chảy do Rotavirus
Có hai loại vắc-xin phòng bệnh tiêu chảy do Rotavirus:
- Vắc-xin Rotarix (Bỉ): uống 2 liều; liều đầu tiên uống vào lúc 6 tuần tuổi và sau ít nhất 4 tuần uống liều tiếp theo. Nên cho trẻ uống vắc-xin Rotarix phòng Rotavirus trước 24 tuần tuổi.
- Vắc-xin Rotateq (Mỹ): uống 3 liều; liều đầu tiên trong khoảng 7-12 tuần tuổi, hai liều còn lại cách nhau tối thiểu một tháng, liều thứ 3 phải kết thúc trước tuần tuổi thứ 32.
7. Vắc - xin phòng bệnh phế cầu, viêm tai giữa
7.1. Vắc-xin Synflorix phòng viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa do 10 týp huyết thanh phế cầu
Đối với trẻ từ 6 tuần tuổi đến 6 tháng tuổi có thể sử dụng 2 phác đồ cơ bản sau:
- Liệu trình 3 + 1 (được khuyến cáo sử dụng để đem lại hiệu quả tối ưu): liều 1 có thể dùng bắt đầu từ lúc 6 tuần tuổi. Liều thứ 2 cách liều thứ 1 tối thiểu 1 tháng. Liều thứ 3 cách liều thứ 2 tối thiểu cũng 1 tháng. Liều nhắc lại được chỉ định cách liều thứ 3 tối thiểu 6 tháng (thường chọn vào năm tuổi thứ 2).
- Liệu trình 2 + 1: (được sử dụng để thay thế phác đồ 3 +1): Liều đầu tiên có thể dùng khi trẻ được 6 tuần tuổi. Liều thứ 2 cách liều đầu tiên tối thiểu 2 tháng. Liều nhắc lại cách liều thứ 2 tối thiểu 6 tháng.
Đối với trẻ từ 7 - 11 tháng tuổi chưa được tiêm phòng trước đó:
- Sử dụng lịch trình 2 liều tiêm 0,5ml. Liều thứ 2 cách liều đầu tiên tối thiểu 1 tháng.
- Liều nhắc lại (liều thứ 3) được tiêm khi trẻ hơn 1 tuổi, tuy nhiên phải cách liều thứ 2 tối thiểu 2 tháng.
Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi đến 5 tuổi (chưa được tiêm phòng trước đó):
- Lịch trình tiêm 2 liều. Liều thứ 2 cách liều thứ nhất tối thiểu 2 tháng.
- Không cần phải tiêm nhắc lại.
7.2. Vắc-xin Prevenar 13 phòng viêm phổi, viêm màng não do 13 týp huyết thanh phế cầu
Đối với trẻ từ 6 tuần tuổi đến 6 tháng tuổi:
- Liệu trình 3 + 1: liều 1 có thể dùng bắt đầu từ lúc 6 tuần tuổi. Liều thứ 2 cách liều thứ 1 tối thiểu 1 tháng. Liều thứ 3 cách liều thứ 2 tối thiểu cũng 1 tháng. Liều thứ 4 (liều nhắc) được chỉ định vào khoảng 11-15 tháng tuổi.
- Liệu trình 2+1: Liều đầu tiên có thể dùng khi trẻ được 2 tháng tuổi. Liều thứ 2 cách liều đầu tiên tối thiểu 2 tháng. Liều thứ 3 (liều nhắc) được chỉ định vào khoảng 11-15 tháng tuổi.
Đối với trẻ từ 7 - 11 tháng tuổi chưa được tiêm phòng trước đó:
- Sử dụng lịch trình 2 liều tiêm 0,5ml. Liều thứ 2 cách liều đầu tiên tối thiểu 1 tháng.
- Liều nhắc lại (liều thứ 3) được tiêm vào năm tuổi thứ 2.
Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi đến 23 tháng tuổi (chưa được tiêm phòng trước đó):
- Lịch trình tiêm 2 liều. Liều thứ 2 cách liều thứ nhất tối thiểu 2 tháng.
- Không cần phải tiêm nhắc lại.
- Trẻ từ 2 tuổi trở lên và người lớn: chỉ tiêm 1 liều duy nhất.
7.3. Vắc-xin Pneumo 23 phòng viêm phổi do 23 týp huyết thanh phế cầu
Tiêm 1 liều lúc 2 tuổi trở lên, có thể nhắc lại sau 3-5 năm nếu có nguy cơ cao.
8. Vắc - xin phòng bệnh cúm
- Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi: lần đầu tiên tiêm vắc-xin phòng cúm sẽ tiêm 2 liều vắc-xin cách nhau tối thiểu 1 một tháng. Sau đó tiêm nhắc lại hàng năm.
- Trẻ từ 9 tuổi trở lên và người lớn: lần đầu tiên tiêm vắc-xin chỉ tiêm 1 liều duy nhất, sau đó cũng nhắc lại hàng năm.
- Trẻ từ 6 tháng đến 36 tháng tuổi: sử dụng liều 0.25ml
- Trẻ em từ 36 tháng tuổi trở lên và người lớn: sử dụng liều 0,5ml.
9. Vắc - xin phòng bệnh viêm màng não mô cầu BC
Tiêm cho trẻ từ 6 tháng trở lên đến 45 tuổi.
Trẻ cần tiêm 2 liều:
- Liều 1: tiêm lần đầu
- Liều 2: tiêm cách liều đầu 6-8 tuần (thường chọn 2 tháng).
10. Vắc - xin phòng bệnh sởi
- Tiêm liều 1: cho trẻ từ 9 tháng tuổi. Khi có dịch có thể tiêm được từ 6 tháng tuổi.
- Tiêm nhắc lại khi trẻ 18 tháng tuổi. Có thể nhắc lại trong vắc-xin phối hợp sởi-rubella hoặc tiêm vắc-xin phối hợp sởi – quai bị - rubella (cách mũi sởi đơn 6 tháng, thường chọn là 15 tháng).
11. Vắc - xin phòng bệnh sởi- rubella
- Tiêm 1 liều cho trẻ trên 12 tháng tuổi.
- Có thể tiêm nhắc lại sau liều đầu tiên tối thiểu 1 tháng (ở vùng có nguy cơ cao).
12. Vắc-xin phòng bệnh sởi- quai bị- rubella
- Tiêm 1 liều cho trẻ trên 12 tháng tuổi.
- Tiêm nhắc lại sau 4 năm
- Nếu 9 tháng tuổi trẻ tiêm vắc-xin phòng sởi đơn thì 15 tháng tuổi có thể tiêm vắc-xin phòng sởi-quai bị- rubella mũi 1, mũi 2 nhắc lại sau 4 năm (có thể 3-5 năm).
13. Vắc-xin phòng bệnh viêm não nhật bản B
80% các ca mắc viêm não Nhật Bản là do không tuân thủ lịch tiêm vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản.
13.1. Vắc-xin Jevax: là vắc-xin bất hoạt với phác đồ tiêm như sau
- Liều 1: lúc trẻ tròn 12 tháng tuổi trở lên.
- Liều 2: cách liều 1 từ 7-14 ngày.
- Liều 3: cách liều 2 một năm.
- Liều nhắc lại: 3 năm tiêm nhắc lại 1 lần cho đến 15 tuổi.
13.2. Vắc-xin Imojev: là vắc-xin sống giảm độc lực, tái tổ hợp với vắc-xin sốt vàng
- Trẻ từ 9 tháng đến dưới 18 tuổi: tiêm 2 liều cách nhau 1-2 năm
- Từ 18 tuổi trở lên: tiêm 1 liều duy nhất.
- Nếu đã tiêm vắc-xin bất hoạt (Jevax) xong liệu trình cơ bản 3 mũi trở lên, chỉ cần nhắc lại 1 liều duy nhất Imojev
14. Vắc-xin phòng bệnh thủy đậu
Vắc-xin Varivax:
- Trẻ em từ 12 tháng đến dưới 13 tuổi tiêm 1 liều. Có thể nhắc lại liều 2 khi có nguy cơ cao
- Trẻ em, người lớn từ 13 tuổi trở lên tiêm 2 liều cách nhau 4-8 tuần.
Vắc-xin Varicella, Okavax:
- Trẻ em từ 12 tháng đến dưới 12 tuổi tiêm 1 liều. Có thể nhắc lại liều 2 khi có nguy cơ cao
- Trẻ em, người lớn từ 12 tuổi trở lên tiêm 2 liều cách nhau 6-8 tuần.
15. Vắc-xin phòng bệnh viêm gan virus A
- Vắc-xin Avaxim:
- Trẻ em từ 12 tháng tuổi đến dưới 16 tuổi: Tiêm 2 liều 80UI/0.5ml. Liều 2 cách liều 1 từ 6 đến 36 tháng.
- Người lớn và thanh thiếu niên từ 16 tuổi trở lên: Tiêm 2 liều 160UI/1ml. Liều 2 cách liều 1 từ 6 -12 tháng.
- Vắc-xin Havax:
- Trẻ em từ 2 tuổi đến dưới 18 tuổi: Tiêm 2 liều 0.5ml. Liều 2 cách liều 1 từ 6 đến 12 tháng.
- Người lớn từ 18 tuổi trở lên: Tiêm 2 liều 1ml. Liều 2 cách liều 1 từ 6 -12 tháng.
16. Vắc - xin phòng bệnh viêm gan virus A + B
- Trẻ em từ 12 tháng tuổi đến dưới 15 tuổi: Tiêm 2 liều cách nhau 6 tháng.
- Người lớn và thanh thiếu niên từ 16 tuổi trở lên: Tiêm 3 liều theo phác đồ 0,1,6 (liều 2 cách liều 1 là 1 tháng, liều 3 cách liều 2 là 5 tháng).
17. Vắc - xin phòng bệnh viêm màng não mô cầu nhóm AC
Vắc-xin Meningo AC: Vắc-xin viêm màng não mô cầu nhóm AC– phòng ngừa bệnh não mô cầu do týp A và týp C: tiêm liều đầu tiên cho trẻ từ 2 tuổi trở lên (hoặc cho trẻ trên 6 tháng tuổi đã có tiếp xúc với người bệnh). Sau đó cần tiêm nhắc sau mỗi 3 năm.
Vắc-xin Menactra: Vắc-xin viêm màng não mô cầu nhóm A,C,W135,Y:
- Trẻ em từ 9 tháng đến dưới 24 tháng tuổi: Tiêm 2 liều cách nhau ít nhất 3 tháng.
- Trẻ em từ 2tuổi trở lên đến 55 tuổi: Tiêm 1 liều duy nhất.
18. Vắc-xin phòng bệnh thương hàn
Tiêm liều đầu tiên cho trẻ từ 2 tuổi trở lên. Sau đó cần tiêm nhắc sau mỗi 3 năm.
19. Vắc-xin phòng bệnh HPV nguy cơ gây ung thư tử cung
Vắc-xin Gardasil: phòng 4 týp HPV (6,11,16,18): Tiêm cho nữ giới từ 9 - 26 tuổi, gồm 3 liều theo phác đồ 0,2,6:
- Liều 1: là ngày tiêm liều đầu tiên.
- Liều 2: 2 tháng sau liều đầu tiên.
- Liều 3: 4 tháng sau liều thứ 2.
Vắc-xin Cervarix: phòng 2 týp HPV (16,18): Tiêm cho nữ giới từ 10 – 25 tuổi, gồm 3 liều theo phác đồ 0,1,6:
- Liều 1: là ngày tiêm liều đầu tiên.
- Liều 2: 1 tháng sau liều đầu tiên.
- Liều 3: 5 tháng sau liều thứ 2.
20. Vắc-xin phòng uốn ván đơn thuần
- Trẻ lớn, người lớn với phác đồ cơ bản 3 liều:
- Liều 1: là ngày tiêm liều đầu tiên.
- Liều 2: 1 tháng sau liều đầu tiên.
- Liều 3: 6 tháng sau liều thứ 2.
- Có thể nhắc lại mỗi 10 năm
- Phụ nữ mang thai: Thai lần 1: tiêm 2 liều cách nhau tối thiểu 1 tháng, liều 2 nên tiêm cách lúc sinh ít nhất 1 tháng trở lên. Nhắc lại 1 liều ở những lần có thai sau.
21. Vắc-xin phòng dại
- Phác đồ tiêm dự phòng trước phơi nhiễm:
- Tiêm 3 liều cơ bản: vào ngày 0,7,21 hoặc 28.
- Tiêm nhắc liều 4: 1 năm sau liều 3.
- Tiêm nhắc mỗi 5 năm/ 1 lần.
- Phác đồ tiêm sau phơi nhiễm:
- Nếu đã tiêm dự phòng trước phơi nhiễm: không cần tiêm huyết thanh kháng dại, chỉ cần tiêm 2 liều vắc-xin vào ngày 0,3.
- Chưa tiêm dự phòng trước phơi nhiếm: tùy mức độ tổn thương sẽ tiêm thêm huyết thanh kháng dại và tiêm vắc-xin phòng dại với:
- Phác đồ tiêm bắp: 5 mũi vào ngày 0,3,7,14,28.
- Phác đồ tiêm trong da: tiêm 0.1ml x2 vào các ngày 0,3,7,28.
Việc trẻ không được tiêm vắc-xin không chỉ gây nguy hiểm cho bản thân trẻ mà còn cho cả những đứa trẻ khác xung quanh. Vì trẻ không tiêm phòng có nguy cơ cao bị mắc bệnh. Khi mắc bệnh, bé sẽ là nguồn lây nhiễm bệnh ra bên ngoài.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec luôn cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin được sản xuất bởi các công ty uy tín, được cấp phép bởi bộ Y tế phù hợp theo độ tuổi cần tiêm chủng, đảm bảo an toàn từ khâu kiểm nhập, bảo quản đến khi sử dụng. Lựa chọn tiêm vắc-xin tại Vinmec, khách hàng sẽ hoàn toàn yên tâm về chất lượng vắc-xin cũng như quy trình thực hiện, bởi:
- Trước khi tiêm phòng, tất cả trẻ được khám sàng lọc trước tiêm với các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin để giúp trẻ đảm bảo sức khỏe tốt khi tiêm chủng. Bác sĩ sẽ tư vấn cho gia đình các loại vắc-xin phòng bệnh phù hợp với từng lứa tuổi theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới cũng như cách theo dõi phản ứng sau tiêm vắc-xin.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ giúp gia đình yên tâm trong quá trình tiêm chủng.
- 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Phòng theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ - điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra. Ngoài ra, hệ thống Bệnh viện Vinmec luôn luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng để xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn để đảm bảo cho trẻ được tiêm chủng an toàn nhất.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, với tủ lạnh chứa vắc-xin tại mỗi phòng tiêm là tủ lạnh chuyên dụng vẫn có thể đảm bảo nhiệt độ +2 độ C đến +8 độ C khi mất điện trong vòng 24 giờ, nhằm giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
- Hiện Vinmec đang xây dựng phần mềm có thể kiểm tra lịch sử tiêm của trẻ hoặc đặt lịch nhắc để cha mẹ không quên lịch tiêm chủng của con qua máy tính, điện thoại một cách thuận tiện.
- Thông tin tiêm chủng của trẻ sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói và dịch vụ lẻ với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Cổng thông tin tiêm chủng Quốc gia
