Làn da và tuổi tác có mối quan hệ mật thiết với nhau, khi con người già đi tình trạng lão hóa càng trở lên rõ ràng. Đây là một quy luật tự nhiên không thể đảo ngược, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát để quá trình lão hóa chậm lại.
1. Mối liên hệ giữa làn da và tuổi tác?
Làn da và tuổi tác có mối quan hệ mật thiết với nhau, khi chúng ta già đi, nhiều sự thay đổi tự nhiên sẽ xuất hiện trên da như:
- Da trở nên khô và thô ráp hơn do mất lớp bảo vệ trên da.
- Da trở nên trong suốt, mỏng manh hơn do sự mỏng đi của lớp biểu bì ở bề mặt da.
- Xuất hiện nhiều nếp nhăn trên da, da chùng xuống do mất các mô đàn hồi (elastin).
- Da dễ bị bầm tím do các mạch máu mỏng và dễ vỡ
- Da dễ bị tổn thương, các bệnh về da như chứng dày sừng tiết bã, mụn thịt, viêm da tiếp xúc,... xuất hiện phổ biến hơn.
Các cấu trúc dưới da cũng có sự biến đổi lớn làm các dấu hiệu lão hóa da trên mặt càng rõ ràng hơn:
- Sự mất đi lớp mỡ dưới da ở má, thái dương, cằm, vùng mắt sẽ làm da mặt chùng xuống, mắt trũng sâu, khung xương của mặt hiện rõ ra.
- Sau 60 tuổi, hiện tượng mất xương sẽ xảy ra ở vùng quanh miệng và cằm, gây ra hiện tượng da nhăn nhúm quanh miệng.
- Lượng sụn ở mũi giảm sút gây chảy xệ mũi và làm các cấu trúc xương trong mũi hiện rõ hơn.
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lão hóa da
Lão hóa da là một quá trình tự nhiên, diễn ra liên tục từ 25 tuổi. Nguyên nhân là từ độ tuổi này, collagen và elastin (những protein được cơ thể tổng hợp giúp da căng mịn và đàn hồi) bắt đầu sản xuất chậm lại khiến sự lão hóa ngày càng tích tụ. Tuổi càng cao thì các dấu hiệu lão hóa da như da khô, nếp nhăn trên da, da chảy xệ,... xuất hiện càng nhiều hơn.
Ngoài các yếu tố bên trong thì nhiều nguyên nhân bên ngoài gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình lão hóa da như:
- Ánh nắng mặt trời: Là một trong những tác nhân hàng đầu gây lão hóa da. Tia UV của ánh sáng mặt trời sẽ làm hư tổn sợi elastin trong da, đồng thời gây ảnh hưởng đến sự hình thành elastin mới. Sự phá vỡ các sợi elastin làm cho da bị chảy xệ, mất tính đàn hồi. Da dễ bị bầm tím và rách hơn, thời gian để chữa lành cũng lâu hơn. Tác hại của ánh nắng mặt có thể sẽ không biểu hiện rõ khi bạn còn trẻ nhưng nó sẽ gây ảnh hưởng sau này khi bạn nhiều tuổi hơn.
- Hút thuốc lá: Những người hút thuốc lá thường sẽ có nhiều nếp nhăn trên da hơn những người không hút thuốc ở cùng độ tuổi, cùng loại da và cùng mức độ tiếp xúc với ánh nắng mặt. Nguyên nhân của tình trạng này có thể do thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến da.
- Tư thế ngủ ảnh hưởng đến việc xuất hiện các nếp nhăn trên da: Nếu nằm nghiêng khi ngủ, các nếp nhăn ở phía bên trán cũng như ở giữa má sẽ dễ xuất hiện hơn. Ngủ trong tư thế ngửa giúp giảm nguy cơ hình thành các nếp nhăn. Ngoài ra, thời gian ngủ cũng đóng vai trò rất quan trọng, đây là khoảng thời gian làn da hồi phục những tế bào hư tổn và tái tạo tế bào da mới. Nếu thường xuyên ngủ không đủ giấc, làn da sẽ lão hóa nhanh hơn bình thường.
- Béo phì: Trọng lượng dư thừa làm da bị căng ra, gây ra các vết rạn da và tĩnh trạng giãn tĩnh mạch. Ngoài ra, béo phì cũng liên quan đến nhiều bệnh lý về da khác như vẩy nến và viêm mô tế bào. Các nếp gấp của da cơ thể dư thừa có thể cọ xát vào nhau, gây kích ứng da, phồng rộp, nứt nẻ, nổi mẩn và nhiễm trùng da.
- Sử dụng mỹ phẩm quá nhiều sẽ làm bít tắc lỗ chân lông, da giảm khả năng phục hồi và tái tạo. Nếu dùng mỹ phẩm kém chất lượng sẽ làm da bị thoái hóa nhanh hơn.
Ngoài ra, một số tác nhân khác gây ảnh hưởng đến quá trình lão hóa ở da gồm: chế độ ăn uống nhiều đường, cafein, đồ ăn cay nóng; môi trường sống ô nhiễm; tình trạng stress, mệt mỏi; thời kỳ tiền mãn kinh - mãn kinh ở phụ nữ,...
3. Làm sự để ngăn ngừa lão hóa da?
Lão hóa da là một quy luật tự nhiên không thể đi ngược lại, tuy nhiên chúng ta hoàn toàn có thể kiềm chế để làm nó chậm lại. Các biện pháp hữu ích để ngăn ngừa lão hóa da bao gồm:
- Chống nắng ở mức nhiều nhất có thể: Lựa chọn kem chống nắng phù hợp với da và dùng kem chống nắng bất kỳ khi nào ra ngoài trời. Bên cạnh đó, cần mặc quần áo dài tay, đội mũ rộng vành, dùng kính râm khi cần thiết.
- Cung cấp đầy đủ nước và chất dinh dưỡng cho cơ thể: mất nước làm tăng nguy cơ tổn thương da, da trở nên khô, kém sức sống. Chế độ ăn thiếu dinh dưỡng sẽ làm thiếu các nguyên liệu cần thiết để tái tạo da. Do đó, cung cấp đủ nước và dinh dưỡng là vô cùng quan trọng. Các thực phẩm giàu collagen tốt cho da như cà chua, sữa đậu nành, cá hồi, cá ngừ,... Ăn nhiều các thực phẩm chứa các vitamin giúp tái tạo và bảo vệ da như vitamin A, vitamin B, vitamin C, vitamin E,...
- Dưỡng ẩm da: ưu tiên lựa chọn các sản phẩm dưỡng ẩm nguồn gốc tự nhiên, thân thiện với làn da. Tùy vào tình trạng da nhờn, da khô, da hỗn hợp hay da nhạy cảm để lựa chọn loại kem dưỡng phù hợp. Không nên dùng những sản phẩm có mùi thơm quá nặng.
- Chế độ sinh hoạt hợp lý, không thức quá khuya, ngủ đủ tiếng. Không hút thuốc lá, rèn luyện thân thể bằng cách tập thể dục thể thao thường xuyên.
Tuy rằng, lão hóa da là một quy luật tự nhiên nhưng với sự phát triển khoa học của Y học hiện đại ngày nay bạn hoàn toàn có thể kìm hãm sự lão hóa bằng cách chọn lựa chế độ dinh dưỡng phù hợp, kem dưỡng da, chống nắng,....
Nguồn tham khảo: webmd.com, medlineplus.gov, my.clevelandclinic.org
