Bài viết được thực hiện bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Thị Hồng Khang - Bác sĩ Giải phẫu bệnh - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Xét nghiệm tế bào học cổ tử cung ThinPrep là một xét nghiệm mới được đưa vào sử dụng từ năm 1996 thuộc về kỹ thuật tế bào học tự động hóa hay kỹ thuật tế bào học trong chất lỏng (Liquid based cytology) có ưu điểm hơn xét nghiệm tế bào học cổ tử cung thường quy (PAP).
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về xét nghiệm này và những tiến bộ mới trong lĩnh vực này.
1. Kỹ thuật tế bào học trong chất lỏng (Liquid based cytology)
Trong xét nghiệm Papanicolaou thường quy, phết tế bào học âm đạo - cổ tử cung được thực hiện bằng tay có nhược điểm là không chuyển được hết các tế bào có trên que gỗ, que chải hoặc chổi quét sang lam (chỉ chuyển được tối đa 2/3 số lượng tế bào), phết tế bào có thể quá dày, lẫn nhiều máu, bạch cầu, chất nhầy hoặc chất hoại tử; kết quả là tế bào ung thư bị che khuất và bỏ sót khi quan sát dưới kính hiển vi, dẫn đến những vụ kiện tụng giữa bệnh nhân và người phân tích tế bào học. Từ năm 1996, một kỹ thuật tế bào học mới - tế bào học trong chất lỏng đã được đưa vào sử dụng. Tên gọi chất lỏng là do các tế bào có trên dụng cụ lấy mẫu được đưa hết vào trong một dung dịch bảo quản có khả năng cố định tế bào (nhờ methanol hoặc ethanol), làm tan hồng cầu và chất nhầy, ức chế sự hình thành sợi fibrin, ngăn sự kết đám tế bào trong quy trình chuẩn bị; tế bào sau đó được trải thành một lớp mỏng trên lam nhờ vào thiết bị tự động. Kỹ thuật mới này giúp tận thu các tế bào đã thu thập được, quan sát dễ dàng các bất thường về hình thái của tế bào dưới kính hiển vi, tăng độ nhạy của xét nghiệm tế bào học nhưng cũng tăng thêm chi phí cho người bệnh. (Hình 1, 2)
Hình 1: So sánh phết tế bào Papanicolaou thường quy và phết tế bào học trong chất lỏng.
Hiện có 2 loại kỹ thuật tế bào học trong chất lỏng đang được sử dụng với nguyên lý hoạt động khác nhau là Thinprep và Surepath. Kỹ thuật Thinprep hiện đang được dùng tại các bệnh viện lớn ở thành phố Hồ Chí Minh.
2. Kỹ thuật xét nghiệm tế bào học cổ tử cung Thinprep
Kỹ thuật Thinprep được thực hiện theo nguyên lý lọc qua màng (membrane filtration). Que gỗ, que chải hoặc chổi quét chứa bệnh phẩm được nhúng xoáy trong lọ đựng dung dịch bảo quản Thinprep (20ml) để chuyển hết tế bào vào trong đó. Chuyển lọ vào trong máy Thinprep; trong thiết bị tự động này, một ống hình trụ (một đầu được bịt bởi màng lọc polycarbonate đường kính 20mm, đầu kia nối với 1 lực hút) được nhúng vào lọ, vừa xoay vừa hút, để đánh tan hồng cầu và chất nhầy rồi hút dịch xuyên qua màng lọc; các tế bào biểu mô thì được giữ lại và phân bố đều trên màng lọc.
Màng lọc được áp lên lam để chuyển tế bào sang đó và phết tế bào được cố định trong ethanol 95%. Lấy tiêu bản đã cố định ra khỏi máy và tiến hành nhuộm Papanicolaou. Chất dịch còn lại trong lọ Thinprep được giữ lại để làm xét nghiệm HPV khi có chỉ định.
3. Kỹ thuật Surepath
Kỹ thuật Surepath được thực hiện theo nguyên lý kết hợp ly tâm gradient mật độ và lắng trọng lực (Gravity sedimentation). Tế bào từ dụng cụ lấy mẫu được chuyển vào lọ đựng dung dịch bảo quản Surepath (2ml), dung dịch chứa tế bào này được cho vào ống ly tâm đã chứa sẵn 1 dung dịch gradient mật độ. Sau khi ly tâm, các tế bào biểu mô sẽ tập trung ở đáy ống, được hút ra và cho vào một ống khác rồi chuyển vào máy PrepStain. Trong thiết bị tự động này, dung dịch chứa tế bào được cho vào các ống hình trụ gắn dính trên lam, tế bào từ từ lắng xuống theo trọng lực, tạo thành 1 lớp mỏng có đường kính 13mm. Lấy lam ra khỏi máy, cố định bằng ethanol 95% và tiến hành nhuộm Papanicolaou.
4. Sàng lọc tự động
Đọc tế bào dưới kính hiển vi là 1 công việc khá mệt nhọc vì đòi hỏi phải quét toàn bộ tiêu bản, vì vậy có quy định không được đọc quá 100 tiêu bản/ngày/người. Để hạn chế khả năng đọc sót các sang thương tế bào do quá tải, các labô hiện đại đã đưa vào sử dụng những hệ thống thiết bị có khả năng sàng lọc tự động và đánh dấu trên tiêu bản các vùng có tế bào nghi ngờ. Nhân viên sẽ đọc kiểm tra trực tiếp các vùng này dưới kính hiển vi. Thí dụ hệ thống Thinprep imaging system dành cho các tiêu bản Thinprep, hệ thống BD focalpoint slide profiler cho các tiêu bản Surepath.
Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư phụ khoa tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được xây dựng dành cho đối tượng khách hàng:
- Khách hàng nữ có những triệu chứng bất thường như: Chảy máu bất thường vùng âm đạo; Gặp vấn đề về kinh nguyệt; Dịch âm đạo bất thường (có mùi hôi, màu sắc khác bình thường); Đau, ngứa vùng kín....
- Khách hàng nữ có một vài yếu tố nguy cơ như vệ sinh cá nhân không tốt, quan hệ tình dục không an toàn, nạo phá thai,...
- Khách hàng nữ có triệu chứng viêm nhiễm khác.
Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư phụ khoa giúp khách hàng kiểm tra chức năng phụ khoa. Thực hiện xét nghiệm cần thiết giúp phát hiện sớm các bệnh: ung thư cổ tử cung - tử cung - buồng trứng ngay cả khi chưa có triệu chứng.
Để được tư vấn và đăng ký đặt lịch khám, Quý Khách có thể liên hệ hệ thống bệnh viện, phòng khám Vinmec trên toàn quốc TẠI ĐÂY.
