Hướng dẫn vỗ lưng ợ hơi cho bé sau khi bú

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi PGS. TS. BS Huỳnh Thoại Loan - Trưởng khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác là một trong những chuyên gia hàng đầu về Nhi - Sơ sinh tại Thành phố Hồ Chí Minh với gần 30 năm kinh nghiệm khám và điều trị các bệnh về nội tiết nhi, thận nhi khoa và các vấn đề Nhi - Sơ sinh khác.

Vỗ lưng giúp bé ợ hơi sau khi bú là một kỹ thuật tuy đơn giản nhưng mang lại rất nhiều lợi ích. Các bé được vỗ lưng ợ hơi sau khi bú thường xuyên sẽ giảm được tình trạng ọc sữa, đầy hơi, nôn trớ, bé sẽ bú được nhiều sữa hơn, ít quấy khóc và ngủ ngon hơn.

1. Vì sao bé cần ợ hơi sau khi bú?

Trong những năm tháng đầu đời khi mới sinh ra, hệ tiêu hóa của bé chưa phát triển hoàn thiện. Dạ dày có kích thước rất nhỏ, lúc mới sinh dạ dày bé chỉ bằng cỡ quả cherry chỉ chứa được từ 5-7ml sữa, khi được ba ngày tuổi dạ dày sẽ có kích thước bằng quả óc chó chứa được từ 22-27 ml sữa. Lượng không khí từ bên ngoài có nhiều cách có thể đi vào dạ dày bé như:

Do kích thước dạ dày nhỏ, khi chứa cả không khí và sữa sẽ khiến dạ dày bị căng đầy. Trẻ sẽ cảm thấy rất khó chịu do bị đầy hơi sau bú. Mặc khác, do dạ dày của trẻ nằm ngang chứ chưa nằm dọc như người trưởng thành, các cơ thắt giữa dạ dày và thực quản còn yếu nên khi dạ dày bị đầy do chứa nhiều không khí sẽ dễ bị trào ngược dẫn đến tình trạng ọc sữa, nôn trớ, trẻ có hiện tượng quấy khóc, ọc sữa khi đang ngủ,...

Khi cha mẹ thực hiện thao tác vỗ lưng ợ hơi sau bú sẽ giúp bé tống được các khí đang bị kẹt trong dạ dày ra ngoài, bé sẽ cảm thấy thoải mái, dễ chịu, giảm tình trạng nôn trớ sau bú, thể tích dạ dày được giải phóng nên bé sẽ bú được nhiều sữa hơn, từ đó bé sẽ no lâu và ngủ ngon hơn.

2. Thao tác vỗ lưng giúp bé ợ hơi sau khi bú được thực hiện như thế nào?

2.1. Cha mẹ nên vỗ lưng ợ hơi cho bé vào lúc nào?

Cha mẹ nên vỗ lưng cho bé ợ hơi sau mỗi lần bú hoặc giữa cữ bú, khi cho trẻ bú được một nửa bình sữa hoặc khi sau khi bé đã bú xong một bên vú, mẹ nên vỗ lưng cho bé ợ hơi trước khi chuyển bé sang bú vú bên kia. Đối với những trẻ thường nôn trớ thì cha mẹ nên cho bé ợ hơi thường xuyên hơn. Dù là cữ bú ngày hay đêm thì trong những tháng đầu đời, cha mẹ nên cố gắn vỗ ợ hơi đều đặn cho con.

2.2. Hướng dẫn các cách vỗ lưng ợ hơi cho bé sau khi bú

Để vỗ lưng giúp bé ợ hơi, cha mẹ có thể lựa chọn một trong các cách sau đây:

• Cách 1: Mẹ đặt một chiếc khăn sạch lên vai, bế vác bé, để đầu bé dựa vào vai mẹ. Một tay mẹ bế bé, một tay mẹ xoa vùng lưng bé theo hình tròn hoặc chụm bàn tay lại vỗ lưng theo hướng từ dưới lên để bé ợ hơi.

• Cách 2: Mẹ đặt một chiếc khăn sạch lên đùi, cho bé ngồi dựa vào người mẹ, đầu bé tựa vào vai, thân bé áp vào ngực mẹ. Một tay mẹ giữ đầu và ngực bé, một tay mẹ xoa lưng theo hình tròn hoặc chụm bàn tay vỗ nhẹ từ dưới lên. Mẹ cho bé ngồi hơi nghiêng về trước để quá trình ợ hơi được dễ dàng hơn.
• Cách 3: Cho bé nằm sấp trên cánh tay mẹ, đảm bảo phần đầu bé cao hơn ngực, sau đó mẹ dùng lòng bàn tay xoa theo hình tròn trên lưng bé. Hoặc mẹ có thể cho bé nằm sấp ngang trên đùi, bụng bé được đặt lên một chân còn đầu bé nằm ở chân bên kia, vỗ lưng hoặc xoa nhẹ nhàng để giúp bé ợ hơi.

• Cách 4: Khi trẻ đã cứng cáp hơn, đã có thể giữ được cổ thẳng, các mẹ có thể bế bé trước ngực, để mặt bé hướng ra ngoài, một tay mẹ đặt dưới mông bé, tay còn lại vòng qua bụng bé tạo một áp lực nhẹ. Mẹ sẽ đứng và đi bộ nhẹ nhàng, việc kết hợp giữa áp lực tay và sự chuyển động sẽ giúp các hơi từ dạ dày bé được thoát ra hiệu quả.

Lưu ý khi vỗ lưng cho con, các cha mẹ nên thực hiện nhẹ nhàng, việc vỗ lưng mạnh sẽ làm trẻ sợ và cũng không làm tăng hiệu quả đẩy hơi trong dạ dày trẻ thoát ra ngoài.

2.3. Làm sao biết trẻ sơ sinh đã ợ hơi?

Khi trẻ ợ hơi sẽ phát ra tiếng ợ hoặc bé sẽ ngừng khóc, trở nên vui vẻ, dễ chịu và chịu bú tiếp. Trong quá trình vỗ lưng, bé có thể trớ ra một ít sữa, đây là hiện tượng bình thường các mẹ không cần lo lắng. Chiếc khăn sạch mẹ lót sẵn trên vai hoặc đùi trước khi vỗ ợ hơi sẽ giúp quần áo mẹ không bị bẩn khi bé trớ sữa.

2.4. Nên vỗ ợ hơi bé bao lâu?

Thời gian vỗ ợ hơi cho bé bao lâu tùy thuộc vào lượng khí có trong dạ dày bé. Thông thường, nếu sau khi vỗ khoảng từ 10-15 phút mà bé vẫn chưa ợ hơi, mẹ nên đổi tư thế và tiếp tục vỗ lưng cho bé.

Do trong 6 tháng đầu đời, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chủ yếu, cha mẹ nên duy trì việc vỗ lưng ợ hơi thường xuyên cho con. Sau khoảng thời gian này, hệ tiêu hóa của bé sẽ phát triển hoàn thiện hơn, đồng thời khi trẻ trở nên cứng cáp, bắt đầu biết ngồi, cơ thể trẻ có thể tự đẩy khí ra khỏi dạ dày mà không cần sự hỗ trợ của cha mẹ.

Trẻ cần cung cấp đủ lượng kẽm nguyên tố/ngày để trẻ ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn. Kẽm đóng vai trò tác động đến hầu hết các quá trình sinh học diễn ra trong cơ thể, đặc biệt là quá trình phân giải tổng hợp axit nucleic, protein... Các cơ quan trong cơ thể khi thiếu kẽm có thể dẫn đến một số bệnh lý như rối loạn thần kinh, dễ sinh cáu gắt,... Vì vậy cha mẹ cần tìm hiểu về Vai trò của kẽm và hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý cho bé.

Ngoài kẽm, cha mẹ cũng cần bổ sung cho trẻ các vitamin và khoáng chất quan trọng khác như lysine, crom, vitamin nhóm B,... giúp con ăn ngon, có hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt.

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.