Teo âm đạo là tình trạng mà âm đạo mỏng đi và dễ gây ra viêm âm đạo. Nguyên nhân chính gây ra teo âm đạo là do sự suy giảm estrogen làm cho các mô âm đạo mỏng, khô, và tính đàn hồi kém. Hậu quả làm giảm chức năng tình dục tự nhiên, tác động tiêu cực đến sức khỏe và đời sống hàng ngày của phụ nữ.
1. Định nghĩa teo âm đạo
Teo âm đạo (viêm âm đạo teo) là tình trạng thành âm đạo mỏng đi, khô và viêm do hàm lượng estrogen trong cơ thể thấp. Teo âm đạo thường xảy ra nhất sau khi mãn kinh.
Đối với nhiều phụ nữ, teo âm đạo không chỉ gây đau khi giao hợp, mà còn dẫn đến các triệu chứng đau đớn đường tiết niệu. Do tính chất kết nối các triệu chứng âm đạo và tiết niệu của tình trạng này, các chuyên gia đồng ý với một thuật ngữ chính xác hơn cho teo âm đạo và các triệu chứng kèm theo của nó là “hội chứng niệu sinh dục thời kỳ mãn kinh (GSM)”.
Về cơ bản, luôn có các phương pháp điều trị hiệu quả đối với hội chứng niệu sinh dục thời kỳ mãn kinh như teo âm đạo và các triệu chứng tiết niệu kèm theo. Nồng độ estrogen thấp gây ra nhiều thay đổi trong cơ thể, nhưng không có nghĩa là bạn phải sống với sự khó chịu của bệnh.
Mức độ phổ biến của teo âm đạo: Từ 10-40% phụ nữ trải qua các triệu chứng viêm âm đạo teo sau khi mãn kinh, nhưng chỉ có 20-25% trong số người có triệu chứng cần được điều trị. Hãy thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.
2. Triệu chứng teo âm đạo
Những dấu hiệu và triệu chứng của teo âm đạo?
Các triệu chứng phổ biến của teo âm đạo là:
- Khô âm đạo
- Âm đạo bỏng rát
- Dịch tiết từ âm đạo
- Ngứa bộ phận sinh dục
- Đi tiểu bỏng rát
- Tính cấp thiết khi đi tiểu
- Nhiễm trùng đường tiểu thường xuyên
- Tiểu không tự chủ
- Chảy máu nhẹ sau khi giao hợp
- Khó chịu khi giao hợp
- Dịch bôi trơn âm đạo giảm khi hoạt động tình dục
- Ống âm đạo ngắn lại và bị thắt chặt
3. Nguyên nhân teo âm đạo
Hội chứng niệu sinh dục thời kỳ mãn kinh gây ra bởi sự sụt giảm sản xuất estrogen. Ít estrogen làm cho mô âm đạo mỏng hơn, khô hơn, ít co giãn và yếu hơn.
Sự sụt giảm nồng độ estrogen có thể xảy ra:
- Sau khi mãn kinh
- Những năm trước khi mãn kinh (tiền mãn kinh)
- Sau khi phẫu thuật cắt bỏ cả hai buồng trứng (mãn kinh do phẫu thuật)
- Sau khi xạ trị vùng chậu cho bệnh ung thư
- Sau hóa trị ung thư
- Tác dụng phụ của hormone điều trị bệnh ung thư vú
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh teo âm đạo có thể bắt đầu làm cho bệnh nhân khó chịu trong những năm đầu thời kỳ tiền mãn kinh hoặc vài năm trong thời kỳ mãn kinh. Mặc dù tình trạng teo âm đạo khá là phổ biến, nhưng không phải tất cả phụ nữ mãn kinh đều trải qua bệnh này. Duy trì mô âm đạo khỏe mạnh bằng việc quan hệ tình dục thường xuyên, thậm chí là thủ dâm.
4. Yếu tố nguy cơ
Có rất nhiều yếu tố nguy gây cơ teo âm đạo như:
- Hút thuốc: Hút thuốc lá gây ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, kết quả làm âm đạo và các mô khác không nhận đủ oxy. Hút thuốc cũng làm giảm những tác động của estrogen tự nhiên lên cơ thể. Bên cạnh đó, những phụ nữ hút thuốc thường bị mãn kinh sớm.
- Sinh đẻ không bằng đường âm đạo: Các nhà nghiên cứu quan sát thấy rằng những người phụ nữ không sinh con qua đường âm đạo có nhiều khả năng bị teo âm đạo hơn so với những phụ nữ sinh con bằng đường âm đạo.
- Không hoạt động tình dục: Quan hệ tình dục hoặc thủ dâm làm tăng lưu thông máu và làm cho các mô âm đạo đàn hồi tốt hơn.
5. Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp dưới đây sẽ không thể thay thế được cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán và có phương pháp điều trị phù hợp nhất.
5.1 Chẩn đoán
Trước khi làm các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh teo âm đạo, bác sĩ sẽ tiến hành khám thực thể và hỏi về bệnh sử, thói quen về việc sử dụng các chất kích ứng tại chỗ gây ra hoặc làm nặng thêm các triệu chứng như xà phòng hoặc nước hoa.
- Độ pH hoặc axit trong âm đạo: Độ pH trong âm đạo bệnh nhân là 4,6 hoặc cao hơn có thể giúp bác sĩ xác định viêm âm đạo bị teo. Âm đạo bình thường có độ pH là từ 4,5 trở xuống.
- Sàng lọc nhiễm trùng và xét nghiệm tiểu đường: đặc biệt là trong các trường hợp chảy dịch hoặc chảy máu. Ví dụ các nhiễm trùng cũng có thể xuất hiện bao gồm nấm candida, lạc nội mạc tử cung và viêm âm đạo do vi khuẩn. Viêm âm đạo teo có thể làm cho khu vực này dễ bị lây nhiễm. Nó có thể xảy ra cùng với một nhiễm trùng. Xét nghiệm tiểu đường có thể được thực hiện để loại trừ bệnh tiểu đường.
- Sinh thiết: Nếu chẩn đoán không rõ ràng hoặc nghi ngờ bị bệnh ác tính, bác sĩ có thể yêu cầu sinh thiết để loại trừ ung thư.
- Khám âm đạo: Có thể gây khó chịu hoặc đau ở bệnh nhân viêm âm đạo teo.
5.2 Điều trị
Các phương pháp điều trị tại chỗ có thể có tác dụng.
- Đối với các trường hợp nhẹ, chất bôi trơn âm đạo dạng hòa tan trong nước giúp giao hợp dễ dàng hơn.
- Dầu bôi trơn, dầu khoáng hoặc các loại dầu khác không phù hợp. Những chất này có thể tăng nguy cơ nhiễm trùng và có thể làm hỏng bao cao su hoặc màng ngăn.
- Liệu pháp thay thế hormone (HRT) như thuốc, gel, miếng dán hoặc cấy ghép có thể cung cấp estrogen toàn thân. Cách này có hiệu quả, nhưng có thể có tác dụng phụ. Bệnh nhân nên thảo luận những rủi ro lâu dài của liệu pháp này với bác sĩ.
- Liệu pháp thay thế hormone cục bộ được bôi tại chỗ và tập trung xử lý trên khu vực bị ảnh hưởng. Kem estriol liều thấp có thể được sử dụng để kích thích sinh sản nhanh và sửa chữa các tế bào biểu mô âm đạo.
- Viên đặt âm đạo, kem, nhẫn và vòng có thể được đặt bên trong để cung cấp estrogen cho vùng âm đạo.
- Tập thể dục thường xuyên rất quan trọng vì giúp lưu thông máu và tăng tuần hoàn máu ở bộ phận sinh dục. Thử nghiệm với chế độ ăn uống cũng có thể có hiệu quả. Estrogen thực vật, hạt lanh, dầu cá và cohosh đen có thể giúp giảm viêm âm đạo teo.
5.3 Phòng ngừa
Những thói quen sinh hoạt để phòng ngừa và kiểm soát bệnh teo âm đạo bao gồm:
- Chế độ ăn uống hợp lý như sử dụng estrogen thực vật, dầu cá,... giúp giảm viêm âm đạo teo.
- Thử loại kem dưỡng ẩm không cần toa. Điều này giúp khôi phục độ ẩm ở khu vực âm đạo.
- Sử dụng chất bôi trơn dạng nước không cần toa. Cách này có thể giảm cảm giác khó chịu khi giao hợp.
- Dành thời gian âu yếm trước khi giao hợp. Dùng những loại dầu bôi trơn âm đạo để gây kích thích, có thể làm giảm được các triệu chứng khô và bỏng rát.
Bệnh teo âm đạo ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và đời sống của phụ nữ, do đó khi thấy các triệu chứng như: Giao hợp đau mà không giải quyết được với kem dưỡng ẩm âm đạo hoặc các dung dịch bôi trơn (loại không chứa glycerin, Astroglide, KY Intrigue, những loại khác). Hay có các triệu chứng ở âm đạo như chảy máu bất thường, chảy dịch, nóng rát hoặc đau nhức. Hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec dành cho đối tượng khách hàng có các triệu chứng bất thường như: Chảy máu bất thường vùng âm đạo; Gặp vấn đề về kinh nguyệt; Dịch âm đạo bất thường (có mùi hôi, màu sắc khác bình thường); Đau, ngứa vùng kín.... Khách hàng nữ có một vài yếu tố nguy cơ như vệ sinh cá nhân không tốt, quan hệ tình dục không an toàn, nạo phá thai,.. Khách hàng nữ có triệu chứng viêm nhiễm khác...
Khi đăng ký Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản tại Vinmec, Quý khách được thực hiện các kỹ thuật siêu âm, thăm khám để phát hiện sớm các bệnh lý viêm nhiễm giúp điều trị dễ dàng, không tốn kém; Sàng lọc phát hiện sớm ung thư phụ khoa.
Quý khách có nhu cầu đặt lịch khám và hỗ trợ tư vấn có thể liên hệ hệ thống Bệnh viện, Phòng khám Vinmec trên toàn quốc TẠI ĐÂY.
