Thực phẩm đưa vào cơ thể mỗi ngày sẽ đều được gan kiểm tra chất lượng, nên nếu sử dụng thực phẩm có nguồn gốc kém vệ sinh sẽ khiến cho gan hoạt động hết công suất gây nên suy giảm chức năng gan. Do đó, để bảo vệ và giảm tác hại cho gan, chúng ta cần bổ sung các thực phẩm có tác dụng mát gan.
1. Vai trò của gan
Gan một cơ quan quan trọng của cơ thể, khi thực hiện một loạt các nhiệm vụ thiết yếu, từ sản xuất protein, cholesterol và mật đến lưu trữ vitamin, khoáng chất và thậm chí cả carbohydrate. Gan có khả năng phá huỷ chất độc có trong các sản phẩm như: rượu, thuốc và các sản phẩm phụ tự nhiên của quá trình trao đổi chất. Giữ cho gan ở trạng thái tốt có vai trò quan trọng để duy trì sức khỏe. Vậy ăn gì tốt cho gan. Dưới đây sẽ cung cấp thông tin thức ăn tốt cho gan.
2. Cà phê tốt cho gan
Cà phê thức uống tốt nhất có thể sử dụng để tăng cường sức khỏe của gan. Các nghiên cứu đã chỉ ra việc uống cà phê có thể bảo vệ gan khỏi bệnh tật, ngay cả ở những người đã có vấn đề với cơ quan này. Một số nghiên cứu đã đưa ra các kết quả chứng minh rằng uống cà phê làm giảm nguy cơ xơ gan, hoặc tổn thương gan vĩnh viễn với những người bị bệnh gan mãn tính.
Uống cà phê cũng có thể làm giảm nguy cơ phát triển một loại ung thư gan phổ biến và có tác động tích cực đến bệnh gan và chứng viêm. Thậm chí, cà phê còn có liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong ở những người bị bệnh gan mãn tính, những lợi ích lớn nhất của cà phê đối với gan sẽ được tìm thấy ở những người với số lượng tối thiểu 3 cốc một ngày. Những lợi ích này dường như bắt nguồn từ khả năng ngăn chặn sự tích tụ chất béo và collagen, hai trong số những dấu hiệu chính của bệnh gan.
Cà phê cũng làm giảm viêm và tăng mức độ glutathione chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa trong cà phê có tác dụng trung hòa các gốc tự do có hại, được sản sinh tự nhiên trong cơ thể và có thể gây tổn thương cho tế bào.
3. Trà thức uống tốt cho cơ thể
Trà được coi có lợi cho sức khỏe, nhưng bằng chứng đã chỉ ra rằng chúng có thể có những lợi ích đặc biệt cho gan.
Một vài nghiên cứu tiến hành cho đối tượng tham gia uống 5–10 tách trà xanh mỗi ngày có liên quan đến việc cải thiện các chỉ số máu về sức khỏe của gan. Hay một nghiên cứu khác ở những bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) cho thấy, uống trà xanh có nhiều chất chống oxy hóa trong 12 tuần đã cải thiện mức men gan và cũng có thể làm giảm căng thẳng oxy hóa và chất béo tích tụ trong gan.
Hơn nữa, một đánh giá khác tìm thấy kết quả ở những người uống trà xanh ít có nguy cơ bị ung thư gan hơn. Nguy cơ thấp nhất được thấy ở những người uống bốn cốc trở lên mỗi ngày.
Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt đã có vấn đề về gan, nên thận trọng trước khi dùng trà xanh như một chất bổ sung.
4. Tác dụng của bưởi đối với gan
Bưởi chứa hai chất chống oxy hóa naringenin và naringin giúp bảo vệ gan một cách tự nhiên. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng cả hai đều giúp bảo vệ gan khỏi bị tổn thương. Tác dụng bảo vệ của bưởi được biết là xảy ra theo hai cách bằng cách giảm viêm và bảo vệ tế bào.
Các nghiên cứu đã đưa ra kết quả rằng những chất chống oxy hóa này có thể làm giảm sự phát triển của xơ hóa gan, một tình trạng có hại trong đó các mô liên kết tích tụ quá mức trong gan, thường là kết quả của chứng viêm mãn tính.
Cho đến nay, tác dụng của bưởi hoặc nước bưởi hầu hết các nghiên cứu về chất chống oxy hóa trong bưởi đều được tiến hành trên động vật. Tuy nhiên, các bằng chứng hiện tại cho thấy bưởi là một cách tốt để giữ cho gan khỏe mạnh bằng cách chống lại tổn thương và viêm nhiễm.
5. Quả việt quất và nam việt quất
Quả việt quất và nam việt quất đều chứa anthocyanins, chất chống oxy hóa tạo cho quả mọng có màu sắc đặc biệt. Chúng cũng có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe.
Một số nghiên cứu đã chứng minh rằng toàn bộ quả nam việt quất và quả việt quất, cũng như chiết xuất hoặc nước ép của chúng, có thể giúp giữ cho gan khỏe mạnh. Tiêu thụ những loại trái cây này trong 3–4 tuần giúp bảo vệ gan khỏi bị tổn thương. Ngoài ra, quả việt quất giúp tăng phản ứng tế bào miễn dịch và các enzym chống oxy hóa.
Một thí nghiệm khác cho kết quả về các loại chất chống oxy hóa thường thấy trong quả mọng làm chậm sự phát triển của các tổn thương và xơ hóa gan.
Hơn nữa, chiết xuất từ quả việt quất thậm chí còn được chứng minh là có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư gan ở người trong các nghiên cứu trong ống nghiệm. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định xem hiệu ứng này có thể được nhân rộng trong cơ thể con người hay không.
6. Công dụng của quả nho
Nho, đặc biệt nho đỏ và tím, chứa nhiều hợp chất thực vật có lợi. Chất nổi tiếng nhất là resveratrol, có một số lợi ích cho sức khỏe. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nho và nước ép nho có thể có lợi cho gan. Hơn nữa, các nghiên cứu về tác dụng của thành phần trong nho còn phát hiện ra rằng chúng mang lại nhiều lợi ích khác nhau, bao gồm: giảm viêm, ngăn tổn thương và tăng khả năng chống oxy hóa.
Hay một nghiên cứu được tiến hành ở người bị NAFLD cho thấy rằng, bổ sung chiết xuất hạt nho trong ba tháng đã cải thiện chức năng gan. Tuy nhiên, vì chiết xuất hạt nho là một dạng cô đặc, bạn có thể không thấy tác dụng tương tự khi tiêu thụ cả quả nho. Cần có thêm nhiều nghiên cứu trước khi dùng chiết xuất hạt nho cho gan.
7. Lê gai
Lê gai, có tên khoa học là Opuntia ficus-indica, một loại xương rồng ăn được phổ biến. Trái cây và nước ép được tiêu thụ phổ biến nhất. Từ lâu, lê gái đã được sử dụng trong Y Học Cổ Truyền như một phương pháp điều trị loét, vết thương, mệt mỏi và bệnh gan.
Một nghiên cứu được thực hiện ở 55 người sử dụng chiết xuất lê gai cho thấy, chiết xuất của loại cây này làm giảm các triệu chứng nôn nao. Những người tham gia ít cảm thấy buồn nôn, khô miệng, chán ăn và giảm một nửa khả năng bị nôn nao nghiêm trọng nếu họ uống chiết xuất này trước khi uống rượu, chất được giải độc bởi gan.
Mặc dù vậy, vẫn cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người, đặc biệt là sử dụng nước ép và quả lê gai thay vì chiết xuất.
8. Nước ép củ dền
Nước ép củ cải đường, nguồn cung cấp nitrat và chất chống oxy hóa được gọi là betalain, có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch, giảm tổn thương oxy hóa và viêm. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nước ép củ cải đường làm giảm tổn thương oxy hóa và viêm trong gan, cũng như làm tăng các enzym giải độc tự nhiên.
Các tác dụng có lợi khác đối với sức khỏe của nước ép củ dền đã được quan sát thấy trong các nghiên cứu trên động vật và nhân rộng trong các nghiên cứu trên người. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận lợi ích của nước ép củ dền đối với sức khỏe gan ở người.
9. Rau họ cải
Các loại rau họ cải như: cải Brussels, bông cải xanh và cải xanh được biết đến với hàm lượng chất xơ cao và hương vị đặc biệt. Chúng cũng chứa nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chiết xuất từ mầm cải Brussels và bông cải xanh làm tăng mức độ của các enzym giải độc và bảo vệ gan khỏi bị hư hại. Nghiên cứu trên các tế bào gan của con người cho thấy tác dụng này vẫn còn ngay cả khi cải Brussels được nấu chín. Hay nghiên cứu gần đây ở nam giới bị gan nhiễm mỡ cho thấy chiết xuất từ mầm bông cải xanh chứa nhiều hợp chất thực vật có lợi, cải thiện mức độ men gan và giảm căng thẳng oxy hóa.
10. Các loại hạt
Các loại hạt có chứa cả chất béo và chất dinh dưỡng bao gồm, vitamin E, chất chống oxy hóa và các hợp chất khác có lợi cho sức khỏe. Các loại hạt có thể cung cấp một số lợi ích sức khỏe, đặc biệt là đối với sức khỏe tim mạch, nhưng cũng có tác dụng đối với gan.
Nghiên cứu quan sát kéo dài sáu tháng tiến hành với 106 người bị bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cho thấy, ăn các loại hạt có liên quan đến việc cải thiện mức độ men gan. Hơn nữa, một vài nghiên cứu khác khi phân tích mối liên quan đến lợi ích của các loại hạt cũng cho kết quả tương tự rằng ở những người đàn ông ăn một lượng nhỏ các loại hạt có nguy cơ phát triển NAFLD cao hơn so với những người đàn ông ăn một lượng lớn các loại hạt. Mặc dù cần nhiều nghiên cứu chất lượng cao hơn, nhưng dữ liệu sơ bộ cho thấy các loại hạt là một nhóm thực phẩm quan trọng đối với sức khỏe của gan.
11. Cá béo
Cá béo chứa axit béo omega-3, chất béo lành mạnh giúp giảm viêm và có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Chất béo được tìm thấy trong cá béo cũng có lợi cho gan. Trên thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng giúp ngăn ngừa chất béo tích tụ, giữ mức enzyme bình thường, chống lại chứng viêm và cải thiện tình trạng kháng insulin.
Mặc dù tiêu thụ cá béo giàu omega-3 có lợi cho gan nhưng việc bổ sung thêm chất béo omega-3 vào chế độ ăn cần có sự chỉ định của bác sĩ. Tỷ lệ chất béo omega-3 và chất béo omega-6 cũng rất quan trọng. Tỷ lệ omega-6 trên omega-3 quá cao có thể thúc đẩy sự phát triển của bệnh gan. Do đó, bạn cũng nên giảm lượng chất béo omega-6 nạp vào cơ thể.
12. Dầu ô liu
Dầu ô liu được coi như chất béo lành mạnh vì có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm tác động tích cực đến tim và sự trao đổi chất. Do đó, dầu oliu cũng có tác dụng tích cực đối với gan.
Nghiên cứu tiến hành với 11 người bị NAFLD cho thấy tiêu thụ một thìa cà phê (6,5 ml) dầu ô liu mỗi ngày giúp cải thiện mức độ men gan và chất béo.
Đồng thời dầu oliu cũng làm tăng mức độ của một loại protein có liên quan đến các tác động trao đổi chất tích cực. Những người tham gia cũng ít tích tụ mỡ hơn và lưu thông máu tốt hơn trong gan.
Sự tích tụ chất béo trong gan là một phần của giai đoạn đầu tiên của bệnh gan. Do đó, tác động tích cực của dầu ô liu đối với mỡ gan, cũng như các khía cạnh khác của sức khỏe, khiến nó trở thành một phần có giá trị của chế độ ăn uống lành mạnh.
Ngoài việc ăn gì tốt cho gan thì để có một lá gan khỏe mạnh, bạn cũng nên chú ý đến lối sống và thực hiện việc kiểm tra sức khỏe định kỳ. Đây được coi là yếu tố cốt lõi giúp đánh giá tình trạng sức khỏe của gan để từ đó điều chỉnh chế độ ăn sao cho hợp lý.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com - webmd.com
