Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Xuân Chiến - Trưởng khoa Khám bệnh & Nội khoa và Cố vấn chuyên môn - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
Bệnh lý tim mạch, đặc biệt thiếu máu cơ tim là một trong những nỗi ám ảnh, gây ra hoang mang, lo lắng cho người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Với sự phát triển của Y học, phương pháp tái tưới máu đang được lựa chọn như giải pháp quan trọng nhất trong việc điều trị thiếu máu cơ tim.
1. Thiếu máu cơ tim là gì? Những biểu hiện của thiếu máu cơ tim
Trước khi vào tìm hiểu phương pháp điều trị tái tưới máu, chúng tôi sẽ cung cấp những thông tin cơ bản nhất về bệnh lý thiếu máu cơ tim.
Các động mạch vành có hình dạng mạng lưới được tạo thành từ mạch máu trên bề mặt của tim và có vai trò cung cấp cho tim máu và oxy. Theo đó, bệnh thiếu máu cơ tim là bệnh lý xảy ra khi các động mạch tim bị thu hẹp, khiến máu và oxy đến tim khó khăn. Bên cạnh thiếu máu cơ tim, bệnh còn có những tên gọi khác như: thiếu máu cục bộ cơ tim, bệnh tim mạch vành và CHD.
Thiếu máu cơ tim là tình trạng tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ mạch vành - mạng lưới mạch máu bao quanh tim, nuôi dưỡng tim. Nếu không được điều trị tái tưới máu kịp thời, một vùng tim phía sau sẽ bị hoại tử hay được gọi là nhồi máu cơ tim. Đây được xem là nguyên nhân gây tử vong do bệnh tim mạch.
2. Nguyên nhân gây thiếu máu cơ tim
Có rất nhiều nguyên nhân gây thiếu máu cơ tim, nhưng bệnh mạch vành là nguyên nhân thiếu máu cơ tim thường gặp nhất. Sự tích tụ các chất béo, cholesterol trong lòng mạch vành tạo ra các mảng xơ vữa, cản trở sự lưu thông của máu. Theo thời gian, mảng bám lớn dần lên, nó có thể nứt vỡ, hình thành cục máu đông gây bít tắc động mạch đến nuôi tim.
Khi động mạch vành bị co thắt, cũng gây ra tình trạng này, cho dù nó không hề có mảng xơ vữa. Bên cạnh đó, hút thuốc lá, stress là những tác nhân làm cho dòng máu chảy về tim tạm thời bị gián đoạn.
Ngoài ra, khi nhu cầu trao đổi chất của tim tăng lên, chẳng hạn như hoạt động thể chất quá mức, hay trong các bệnh chảy máu cấp... cũng gây thiếu máu tới cơ tim.
Nếu bạn ít vận động thể lực, bị rối loạn mỡ, hay mắc bệnh tiểu đường, bệnh tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, sử dụng rượu bia, chất kích thích, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn rất nhiều so với bình thường.
3. Biện pháp điều trị thiếu máu cơ tim
3.1 Thay đổi lối sống, xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng
Lối sống và chế độ dinh dưỡng là 2 yếu tố quan trọng giúp bạn ngăn ngừa và điều trị thiếu máu cơ tim hiệu quả. Không bao giờ là quá muộn để bạn thay đổi, xây dựng lối sống lành mạnh, tích cực. Bạn có thể bắt đầu ngay hôm nay bằng cách:
- Không hút thuốc.
- Kiểm soát các bệnh lý liên quan như cao huyết áp, mỡ trong máu cao, tiểu đường...
- Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng với nhiều thực phẩm có lợi cho tim như dầu cá, rau củ, quả, ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm chứa nhiều vitamin E... Đồng thời, bạn phải hạn chế ăn các thực phẩm chứa chất béo bão hòa và thức ăn có nhiều muối.
- Kiểm soát cân nặng.
- Không để bản thân lao động nặng nhọc, làm việc quá sức và rơi vào trạng thái căng thẳng.
- Tập thể dục thường xuyên và đều đặn.
3.2 Điều trị thiếu máu cơ tim bằng thuốc
Tùy theo tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có những chỉ định phù hợp. Bệnh nhân không được dùng đơn thuốc của người khác để điều trị bệnh cho mình.
3.3 Phương pháp điều trị tái tưới máu
Bên cạnh các biện pháp đã nêu trên, bệnh lý thiếu máu cơ tim còn được điều trị với phương pháp tái tưới máu. Đó là phương pháp mở thông động mạch vành bị tắc nghẽn bằng “can thiệp” (can thiệp phẫu hoặc nong mạch vành tiên phát), hoặc bằng thuốc tiêu sợi huyết. Tiêu sợi huyết đòi hỏi chẩn đoán đúng, ngay tức thì, khẩn trương, điều trị càng sớm càng tốt.
Với nhồi máu cơ tim cấp có ST chênh lên, dùng thuốc tiêu sợi huyết hoặc nong động mạch vành có hay không có đặt stent có thể mở thông động mạch vành bị tắc nghẽn, tái tưới máu cho vùng cơ tim bị tổn thương. Thuốc tiêu sợi huyết đã được dùng rộng rãi trên lâm sàng vì dễ sử dụng, giá thành chấp nhận được, không đòi hỏi trang thiết bị hiện đại, tốn kém.
Ở những cơ sở y tế chưa có nong động mạch vành cấp cứu thì liệu pháp tiêu sợi huyết vẫn là một lựa chọn đơn giản và nhanh chóng để đạt được việc khôi phục dòng máu chảy sớm nhất.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn có được những kiến thức cơ bản về bệnh mạch vành nói chung cũng như bệnh lý thiếu máu cơ tim nói riêng và phương pháp điều trị tái tưới máu hiện nay cũng là một biện pháp phòng ngừa các bệnh lý tim mạch hiệu quả để luôn có một trái tim khỏe.
Bài viết tham khảo nguồn: Hội Tim mạch Học Việt Nam
