Dấu hiệu nhận biết trẻ đã "sẵn sàng" cai sữa

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú Hồ Thị Hồng Tho - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc. Bác sĩ đã có 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhi khoa, sơ sinh.

Tất cả trẻ nhỏ sinh ra đều cần được bú sữa mẹ càng sớm càng tốt để đảm bảo nguồn dinh dưỡng. Nhưng đến một thời điểm nhất định, trẻ cần cai sữa. Thời gian cai sữa của mỗi trẻ lại không giống nhau, tùy thuộc vào thể trạng, đặc điểm của mỗi trẻ. Mẹ cần để ý kỹ các dấu hiệu nhận biết trẻ đã “sẵn sàng” cai sữa.

1. Trẻ đã có thể ngồi vững, không cần sự trợ giúp bên ngoài

Khi trẻ có thể tự ngồi mà không cần người lớn đỡ chứng tỏ hệ thần kinh và hệ vận động của trẻ đã phát triển tương đối. Khi đó trẻ đã khá cứng cáp có thể ăn nuốt thành thạo không bị sặc và có thể tự sản sinh ra kháng thể mà không cần đến sữa mẹ.

Cha mẹ có thể kiểm tra đặc điểm này bằng cách cho trẻ ngồi chơi với một trái bóng, nếu trẻ lăn trái bóng ra trước mà không có bất cứ sự trợ giúp nào thì có thể bắt đầu cai sữa cho trẻ.

2. Trẻ có thể nói được một câu ngắn

Trẻ có thể nói 1 từ từ rất sớm, chỉ khi được 4 - 5 tháng tuổi. Hàng ngày trẻ bi bô gọi “bà”, “bố”, “mẹ”. Nếu trẻ bắt đầu có thể nói những câu dài hơn, nói 3 - 4 từ liền một lúc thì đó là dấu hiệu trẻ đã có thể cai sữa. Lúc này, hệ thần kinh, thính giác của trẻ đã phát triển, trẻ ham muốn thể hiện bản thân bằng cách tập nói liên tục. Trẻ có thể không nói được nhiều nhưng tạo thành câu có nghĩa, đầy đủ chủ ngữ - vị ngữ.

Thời điểm này, bạn có thể cai sữa cho trẻ và cho trẻ ăn dặm thêm nhiều thực phẩm, đặc biệt là các chất dinh dưỡng tốt cho não bộ.

3. Trẻ ăn được cháo hạt và cơm nhão

Ăn được cháo hạt và cơm nhão chứng tỏ trẻ đã có thể nhai, nuốt. Hệ tiêu hóa của trẻ đã phát triển, không cần phải dựa vào sữa mẹ. Bạn có thể cai sữa và hàng ngày cho trẻ ngồi vào bàn ăn cùng gia đình để trẻ bắt chước, học hỏi người lớn và cảm nhận được tình cảm gắn bó của gia đình.

Thông thường, trẻ có thể ăn cơm nhão khi được hơn một tuổi đến gần hai tuổi.

4. Trẻ có thể phân biệt màu sắc

Nếu trẻ đã có thể phân biệt, nhận biết một vài màu sắc cơ bản thì mẹ có thể cai sữa cho bé. Một cách thức cai sữa dân gian đã sử dụng khả năng này của trẻ bằng cách thay đổi màu sắc núm vú của mẹ để trẻ cảm thấy lạ và bỡ ngỡ, không quen với núm vú và dần dần bỏ bú mẹ.

Mẹ có thể nhuộm núm vú bằng các loại màu tự nhiên như: nghệ, củ dền đỏ... Nhiều người còn dùng băng dính đen dính núm vú lại để trẻ thấy sợ mà tự cai sữa.

5. Trẻ có thể tự leo cầu thang

Trẻ có thể tự leo cầu thang khi đã biết đi một cách thuần thục, thường là khi trẻ được khoảng hai tuổi. Các chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyên mẹ nên cai sữa cho trẻ khi trẻ được 24 tháng tuổi.

6. Những trường hợp đặc biệt

Nhiều trường hợp đặc biệt vì một lý do nào đó khiến mẹ phải cai sữa sớm cho trẻ như: mẹ mắc bệnh truyền nhiễm, mẹ bị bệnh liên quan đến núm vú...

7. Những lưu ý khi cai sữa cho trẻ

Không nên cai sữa cho trẻ quá sớm. Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến cáo, nên cho trẻ bú mẹ ít nhất đến 24 tháng để trẻ có thể hấp thụ đầy đủ các chất dinh dưỡng của sữa mẹ, tăng sức đề kháng, có thời gian chuẩn bị và hoàn thiện các chức năng, hệ tiêu hóa của mình.

• Không cai sữa cho trẻ khi trẻ đang ốm, sức đề kháng yếu
• Không có một thời điểm cố định nào để tiến hành cai sữa cho trẻ. Bạn chỉ nên cai sữa cho trẻ khi trẻ thực sự sẵn sàng, nếu không sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, khiến trẻ biếng ăn, suy dinh dưỡng.

Bên cạnh đó, khi trẻ cai sữa, cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn của con nhiều hơn nhằm đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Có thể bổ sung thêm các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất, hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Để có thêm kiến thức dinh dưỡng và chăm sóc trẻ theo từng độ tuổi, cha mẹ hãy thường xuyên truy cập website vinmec.com và đặt hẹn với các bác sĩ, chuyên gia Nhi - Dinh dưỡng hàng đầu của Bệnh viện Đa Khoa Quốc Tế Vinmec khi cần tư vấn về sức khỏe của trẻ.