Bài viết của Bác sĩ Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
Đau đầu là triệu chứng thường gặp do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Có những cơn đau nhanh chóng qua đi không để lại nguy hiểm nào cho người bệnh, nhưng cũng có những cơn đau là cảnh báo cho những bệnh lý nguy hiểm khác.
1. Tình trạng đau đầu là gì?
Đau đầu là một vấn đề thường gặp mà ai trong mỗi chúng ta cũng đều từng trải qua ít nhất một lần. Một số nguyên nhân gây đau đầu không nguy hiểm (còn gọi là đau đầu nguyên phát) như căng thẳng, stress, làm việc trí óc quá sức, thiếu ngủ. Nhưng một số nguyên nhân khác có thể gây ra cơn đau đầu nguy hiểm (còn gọi là đau đầu thứ phát) như: dị dạng mạch máu não, viêm màng não, u não,... và có thể ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.
Nắm rõ những dấu hiệu cảnh báo của tình trạng này sẽ giúp người bệnh hạn chế được tối đa những rủi ro, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ.
2. Các loại đau đầu thường gặp
Một vài loại đau đầu nguyên phát thường thấy như:
2.1. Đau đầu kiểu căng thẳng
Tình trạng này xảy ra thường xuyên nhất. Theo nghiên cứu có khoảng 80% dân số chung từng trải qua loại đau đầu này trong suốt cuộc đời của họ.
Bệnh nhân thường có vấn đề cảm xúc không giải quyết được, lo âu, stress, căng thẳng kéo dài, làm việc quá sức, làm việc sai tư thế. Đau đầu kiểu căng thẳng có đặc điểm: đau ê ẩm, cảm giác bóp siết ở vùng đầu, đè ép thắt chặt, vị trí đau thường ở vùng da đầu, thái dương, vai gáy, và thường đau cả 2 bên.
2.2. Đau đầu migraine
Đau nửa đầu migraine xảy ra có nguyên nhân do hoạt động bất thường của phức hợp thần kinh-mạch máu, xuất hiện từng cơn. Đau thường xuất hiện ở một bên đầu nhưng cũng có lúc đau cả 2 bên, cảm giác đau kiểu mạch máu đập trong đầu, kèm các triệu chứng như: ù tai, mờ mắt, buồn nôn, sợ tiếng ồn và ánh sáng...
2.3. Đau đầu mạn tính hàng ngày
Tình trạng này diễn ra do các bệnh đau đầu nguyên phát (đau đầu migraine, đau đầu kiểu căng thẳng,...) không được điều trị tốt, dẫn đến đau kéo dài. Nếu cơn đau của các bệnh đau đầu nói trên xảy ra từ 15 ngày trở lên trong một tháng và kéo dài hơn ba tháng thì được gọi là đau đầu mãn tính hàng ngày.
Khi gặp những cơn đau đầu, người bệnh hay tự dùng thuốc giảm đau, điều này khá nguy hiểm. Lạm dụng thuốc giảm đau cũng như dùng quá liều thuốc giảm đau có thể tạo nên tình trạng “kháng thuốc”, ngộ độc thuốc hoặc bị tác dụng phụ lên gan thận, ngoài ra việc dùng các thuốc giảm đau có thể làm che lấp đi một số dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, dẫn đến phát hiện bệnh muộn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người bệnh.
3. Rủi ro từ những cơn đau đầu
Đau đầu có thể xảy ra ở vùng đầu, gáy, cổ, vùng mặt và hốc mắt, đau có thể khu trú ở một bên hoặc lan tỏa. Có nhiều vị trí đau khác nhau như đau nửa đầu bên trái, đau nửa đầu bên phải, đau vùng hốc mắt, đau vùng sau gáy... Vị trí đau là một trong những thông tin quan trong giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh nhưng không phải là yếu tố duy nhất để từ đó xác định chính xác bệnh lý.
Ví dụ như trường hợp đau xảy ra ở nửa bên đầu, có thể gặp trong nhiều bệnh khác nhau, như:
Đau đầu migraine: Thường đau một bên đầu nhưng cũng có khi đau cả hai bên đầu. Đặc điểm của cơn đau đầu migraine là đau theo nhịp mạch. Cường độ cơn đau thay đổi từ nhẹ cho đến rất nặng. Đôi khi xuất hiện đau nửa đầu bên phải hoặc có thể là đau nửa đầu bên trái, đau cả hai bên đầu hoặc luân chuyển bên này bên kia. Cơn đau đầu migraine có thể kéo dài trong nhiều giờ hoặc cũng có khi lên đến 2-3 ngày. Đối tượng bị bệnh thường gặp là phụ nữ từ 30 - 45 tuổi.
Đau dây thần kinh số V : hay còn gọi là đau dây thần kinh tam thoa, cũng gây ra hiện tượng đau 1 bên đầu. Đau dây thần kinh số V thường khởi phát đột ngột, đau buốt giống như bị điện giật, đôi khi có cảm giác rất bỏng, châm chích, tê rần,... Cơn đau diễn ra trong thời gian ngắn, chỉ kéo dài vài giây, nhưng các cơn đau có thể xuất hiện liên tiếp với nhau, làm cho người bệnh rất đau đớn, khó chịu, khổ sở. Đau dây thần kinh số V có thể tái đi tái lại hàng ngày không theo một quy luật nhất định nào cả. Mức độ nặng của bệnh được biểu hiện bằng tần suất của cơn đau.
Đau dây thần kinh chẩm: là tình trạng các dây thần kinh chẩm – là hai đôi dây thần kinh xuất phát từ đốt sống cổ thứ hai và thứ ba (C2,C3) bị viêm hoặc bị tổn thương gây ra triệu chứng, làm người bệnh bị đau ở phía sau gáy. Đau dây thần kinh chẩm có thể gây ra cơn đau dữ dội, cảm giác như bị điện giật ở phía sau gáy và cổ, thường có thể gây đau 1 bên đầu, nhưng một số trường hợp đau ở cả hai bên đầu,...
Ngoài ra, các bệnh về mắt, tai mũi họng, răng hàm mặt như: tăng nhãn áp (cườm nước), viêm khớp thái dương hàm, viêm xoang,.. cũng có thể đau một bên đầu, nếu vị trí của cơ quan bị tổn thương chỉ xảy ra một bên
Do đó để có những chẩn đoán chính xác về nguyên nhân của cơn đau đầu thì ngoài vị trí đau đầu thì những tính chất khác của cơn đau như đau khởi phát như thế nào (xảy ra đột ngột hay từ từ?,...), cơn đau thường xuất hiện trong tình huống nào? Thời gian cơn đau dài ngắn ra sao, tính chất của cơn đau thế nào,.... cùng với việc thăm khám và các xét nghiệm chuyên môn cần thiết thì mới có thể xác định chính xác được nguyên nhân của cơn đau và có kết quả chẩn đoán, điều trị chính xác.
4. Các dấu hiệu cảnh báo đau đầu nguy hiểm? Khi nào cần đi khám?
Đau đầu là một vấn đề thường gặp. Có những trường hợp người bệnh sống với cơn đau qua nhiều tháng nhiều năm nhưng người bệnh cũng cần chú ý các dấu hiệu cảnh báo đau đầu nguy hiểm như:
- Đau đầu mới khởi phát lần đầu: Một cơn đau đầu mới xảy ra gần đây, người bệnh chưa từng trải qua cơn đau đầu tương tự trước đây. Đây là dấu hiệu gợi ý có một tình trạng cấp tính mới xảy ra gần đây và đồng thời gây đau đầu. Do đó, một cơn đau đầu mới khởi phát lần đầu tiên cần phải được thăm khám và tầm soát nguyên nhân.
- Đau đầu khởi phát đột ngột: là tình trạng cơn đau xuất hiện đột ngột, dữ dội. Đây có thể là dấu hiệu của một bệnh lý mạch máu não như vỡ mạch máu não gây ra xuất huyết trong não hay xuất huyết khoang dưới nhện.
- Cơn đau thay đổi tính chất: một số trường hợp bệnh nhân có các cơn đau đầu dai dẳng trong thời gian dài qua nhiều năm thì việc cơn đau thay đổi tính chất như vị trí, tính chất đau, mức độ đau, thời gian đau... là dấu hiệu cảnh báo.
- Đau đầu kèm các dấu hiệu khác: một số cơn đau đầu kèm các dấu hiệu khác như đau đầu kèm theo sốt, đau đầu kèm rối loạn nhận thức, ý thức,...
- Đau đầu trên bệnh nhân có bệnh lý nền: đau đầu xuất hiện trên bệnh nhân có một số bệnh lý toàn thân khác như ung thư, bệnh nhân nhiễm HIV, bệnh tự miễn,...
- Đau đầu kèm dấu hiệu tổn thương thần kinh: bệnh nhân đau đầu kèm các vấn đề như yếu liệt nửa người, nói đớt, nói ngọng, méo miệng...
Khi đó người bệnh cần đến cơ sở y tế để có những chẩn đoán chính xác, kịp thời nhằm điều trị hiệu quả và hạn chế những rủi ro đối với sức khỏe.
Với một số trường hợp cơn đau đầu đã được tầm soát, đã được loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm, mang tính chất mạn tính, người bệnh có thể cân nhắc sử dụng thuốc giảm đau để giúp giảm cơn đau, vượt qua cơn đau. Tuy nhiên, nếu đã sử dụng thuốc giảm đau mà cơn đau chưa bớt, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống thì cần đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ có những chỉ định các phương pháp chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh bằng cách chụp cộng hưởng từ. Từ đó đưa ra các biện pháp kiểm soát và điều chỉnh bệnh phù hợp nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống, và đảm bảo sức khỏe tốt.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
