Đau dạ dày khi mang thai: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ. BSCK II Phan Thị Minh Hương - Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Khi mang thai, người mẹ phải đối mặt với nhiều rắc rối khi cơ thể thay đổi về mặt tâm lý cũng như sinh lý, nội tiết. Bên cạnh đó, phụ nữ mang thai thường lo nghĩ, căng thẳng cộng với việc hay bị nghén nên chế độ ăn uống không điều độ gây ra căn bệnh đau dạ dày.

1. Vì sao bà bầu dễ bị đau dạ dày khi mang thai?

Trong thời kỳ mang thai, cơ thể người mẹ biến đổi rất nhiều dẫn đến sự thay đổi của hàng loạt các cơ quan trong cơ thể. Hiện tượng đau dạ dày của mẹ bầu trong thời kỳ này cũng là một trong những biến đổi đó.

Đau dạ dày khi mang thai có những biểu hiện rất dễ nhầm lẫn với các dấu hiệu thai nghén như buồn nôn hoặc nôn, đầy bụng và khó tiêu. Tuy vậy nếu chỉ bị nghén thì mẹ bầu sẽ không có các triệu chứng đặc trưng khác của đau dạ dày như ợ chua, đau râm ran hoặc nóng rát ở vùng thượng vị, đau nặng ở phần giữa hoặc phần trên bụng khi quá đói hoặc quá no, sút cân, kém ăn.

Nguyên nhân khiến mẹ bầu hay bị đau dạ dày khi mang thai là do:

• Ốm nghén hoặc do suy nghĩ lo lắng, căng thẳng quá mức.
• Khi thai nhi ngày càng phát triển, tử cung bị đẩy lên cao hơn làm cho vị trí của dạ dày cũng thay đổi theo, thức ăn xuống dạ dày lúc này sẽ bị ứ đọng lại, khó tiêu gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến niêm mạc.
• Nhiều mẹ bầu hay có sở thích ăn các thức ăn chua như xoài, mận, mơ,... khi mang thai, tuy nhiên những loại thực phẩm này lại chứa nhiều acid nên sẽ dễ gây tổn thương niêm mạc dạ dày.

2. Ảnh hưởng của đau dạ dày đối với bà bầu

Những cơn đau nhức ở vùng thượng vị kèm theo tình trạng đầy hơi, ợ chua, nóng ran ở vùng bụng làm ảnh hưởng không nhỏ đến mẹ bầu như:

• Cảm giác khó chịu khi ăn và không ăn ngon miệng nên lúc này việc tiêu hóa thức ăn sẽ có vấn đề dẫn đến tình trạng khó tiêu, buồn nôn.
• Những triệu chứng đau dạ dày làm mẹ bầu vô cùng khó chịu, mệt mỏi, ảnh hưởng đến sinh hoạt.
• Những biến đổi trong cơ thể kèm với hiện tượng đau dạ dày thường làm cho nhiều mẹ cảm thấy khó chịu, căng thẳng, buồn bực, kém tập trung.

Nghiêm trọng hơn việc tiêu hóa thức ăn kém làm cho dinh dưỡng không đủ cho cả mẹ và bé khiến sức khỏe của mẹ và bé không tốt. Vì vậy nên mẹ bầu không được chủ quan mà phải tìm các biện pháp có khoa học để điều trị khi có dấu hiệu đau dạ dày.

3. Bà bầu có nên dùng thuốc giảm đau dạ dày?

Khi mang thai mẹ bầu không nên dùng thuốc giảm đau dạ dày, vì việc dùng thuốc sẽ gây ra tác dụng phụ, nghiêm trọng hơn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Vì thuốc từ máu mẹ có thể thấm qua nhau thai vào máu gây hại cho thai.

Khi mang thai ba tháng đầu thai kỳ, các cơ quan như tim, thần kinh trung ương, tay, chân... của thai nhi hình thành, nên việc sử dụng một số thuốc chữa đau dạ dày khi mang thai 3 tháng đầu dễ gây ra dị tật, quái thai.

Ba tháng giữa thai kỳ, mặc dù là giai đoạn này thai ít nhạy cảm với thuốc, tuy nhiên vẫn có những bộ phận tiếp tục biệt hóa như hệ thần kinh và sinh dục bên ngoài nên thuốc có thể gây hại cho các bộ phận này. Vì vậy, đau dạ dày khi mang thai 3 tháng giữa việc sử dụng thuốc cần có sự tư vấn của bác sĩ.

Đối với thai nhi ba tháng cuối, đây là giai đoạn các bộ phận của thai đã hình thành đầy đủ nhưng chưa hoàn thiện như gan chưa làm tốt chức năng chuyển hóa, thận chưa đào thải hợp đồng xuất khẩu thủy sản tốt nên giai đoạn này thuốc cũng gây ảnh hưởng đến thai nhi, cho trẻ sinh ra và cho cả mẹ khi sinh nở.

Tuy nhiên, nếu bắt buộc phải dùng thuốc trong trường hợp nặng thì mẹ bầu không nên tùy tiện mua về sử dụng mà phải được sự đồng ý và kê đơn của bác sĩ.

4. Cách xử lý đau dạ dày khi mang thai

• Tăng cường nghỉ ngơi

Nghỉ ngơi và thư giãn là một trong những điều mà bạn nên áp dụng để hạn chế tình trạng đau dạ dày khi mang thai. Chính vì vậy bạn hãy sắp xếp công việc hợp lý, tránh làm việc quá sức, làm dạ dày hoạt động quá nhiều và gia tăng áp lực cho dạ dày.

Sau khi ăn mẹ bầu hãy nghỉ ngơi để dạ dày có thời gian chuyển hóa thức ăn, hạn chế được tình trạng trào ngược dạ dày mà chúng ta hay gặp.

Ngủ đủ 8 tiếng để cơ thể đủ năng lượng hồi phục cho ngày hôm sau, khi ngủ nên nằm kê cao đầu, tránh cúi thấp hoặc gập người. Chỉ một chút xáo trộn trong nhịp sinh học, cơ thể mẹ bầu càng thêm mệt mỏi, uể oải và trì trệ.

• Xây dựng chế độ ăn hợp lý

Khi ăn, phụ nữ mang thai nên ăn từ tốn, không ăn quá nhanh hay quá no, vì cách ăn này chỉ làm dạ dày sản sinh thêm nhiều acid và khó chịu hơn. Tốt nhất là nhai kỹ, nuốt chậm, ăn thành nhiều bữa nhằm tăng sự bài tiết của nước bọt, giảm acid và bão hòa acid trong dạ dày.

Chọn thức ăn mềm, tăng cường ăn thức ăn giàu tinh bột, trứng, sữa,... không những giàu dinh dưỡng mà còn tốt cho bệnh đau dạ dày. Cụ thể những loại thực phẩm này có khả năng trung hòa acid, hạn chế tiết nhiều acid, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày hiệu quả hơn.

Tránh những món ăn làm cho bệnh tình trở nên trầm trọng hơn, chẳng hạn như: Thực phẩm giàu chất béo; Chocolate; nước ép trái cây họ cam quýt; Caffeine; bạc hà,... Tuyệt đối không ăn thực phẩm còn sống, lạnh, ôi thiu.

Không nên để bụng quá đói, bởi lúc này acid tăng cao rất dễ làm tình trạng đau dạ dày khi mang thai trở nên nghiêm trọng hơn.

• Tránh uống rượu bia và khói thuốc lá

Rượu bia vốn gây hại rất lớn cho thai nhi. Nếu bạn bị viêm loét dạ dày thì việc ngừng uống rượu là một điều cực kỳ cần thiết, vì thức uống có cồn sẽ làm tình trạng của hệ tiêu hóa chuyển biến xấu.

Khói thuốc lá gây hại cho phổi và thai nhi đang phát triển. Ngoài ra, nếu bạn bị loét dạ dày khi mang thai, hãy yêu cầu các thành viên nam trong gia đình bỏ thuốc lá ngay nếu để không phải trải qua những biến chứng “kinh khủng” về sức khỏe có thể ảnh hưởng đến thai nhi trong bụng.

• Vận động đúng cách

Sau khi ăn hạn chế vận động vì lúc này dạ dày đang làm việc. Nếu vận động thì máu sẽ ít lưu thông vào dạ dày hơn, hạn chế hoạt động của dạ dày, gây đầy bụng, nên tốt nhất là mẹ bầu chỉ vận động sau khi ăn từ 2 đến 3 giờ.

Thường xuyên áp dụng các bài tập nhẹ nhàng, đi bộ... để tăng cường sức đề kháng, làm cho tinh thần thoải mái hơn.

Bác sĩ Hương có kinh nghiệm trên 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nội Tiêu hóa trong đó với với gần 20 năm giữ chức vụ Phó khoa, trưởng khoa Bệnh viện Trung ương Huế. Hiện tại, là Bác sĩ Nội tiêu hóa - Nội soi tiêu hóa - Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.