Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Trần Đức Tuấn - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Chụp x quang tư thế Blondeau giúp bộc lộ rõ các cấu trúc nền sọ, xương chẩm có hình ở phía dưới, các xoang mặt (xoang trán, sáng, hàm) và hố mắt thấy rõ ở phần trên phim. Bên cạnh đó tư thế chụp Blondeau cho thấy được cung tiếp xương gò má, xương hàm dưới.
1. Chụp x quang tư thế Blondeau được chỉ định trong trường hợp nào?
Chụp x quang tư thế Blondeau được chỉ định trong các trường hợp khảo sát bệnh lý của mũi như u, cuốn mũi quá phát; xoang hàm, xoang trán, chấn thương xương vùng quanh ổ mắt, xương gò má. Đặc biệt trong các trường hợp bệnh xoang, chụp x quang tư thế Blondeau giúp chẩn đoán chính xác mang lại giá trị điều trị cao cho bệnh nhân xoang hàm, xoang trán, xoang trũm, xoang bướm, xoang sàng,...
Phương pháp chụp x quang này không chống chỉ định tuyệt đối nhưng có chống chỉ định tương đối với phụ nữ có thai.
2. Tiến hành chụp x quang tư thế Blondeau
Các dụng cụ như máy chụp x quang, dấu phải, trái, phiếu chỉ định chụp của bác sĩ được chuẩn bị đầy đủ, ổn định trước khi chụp. Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên sẽ là người thực hiện chụp x quang tư thế Blondeau cho bệnh nhân. Bệnh nhân phải tháo bỏ khuyên tai, vòng cổ, cặp tóc nếu có trước khi được mời vào phòng chụp với giải thích chi tiết và hướng dẫn cần thiết trong quá trình chụp x quang.
Các bước tiến hành:
Hướng dẫn bệnh nằm trên bàn chụp 2 chân duỗi thẳng, 2 tay dọc theo cơ thể.
Mũi và trán sát mặt bàn.
Với tư thế bệnh nhân nằm sấp:
- Cằm bệnh nhân nằm tỳ sát mặt bàn mặt bệnh nhân hơi ngửa
- Chỉnh mặt phẳng chính diện vuông góc với phim vào giữa phim theo chiều dọc.
- Bóng tia x chiếu chếch xuống dưới chân 20 độ.
Với tư thế bệnh nhân nằm ngửa:
- Chẩm gáy sát phim được đẩy lên phía trên.
- Chỉnh mặt phẳng chính diện vuông góc với phim vào giữa phim theo chiều dọc.
- Bóng x quang chiếu lên phía đầu 1 góc 30 độ so với mặt phẳng.
- Căn dặn bệnh nhân giữ nguyên tư thế.
- Khoảng cách bóng phim 1m, khu trú chùm tia x.
- Kiểm tra các nút bấm trên tủ điều khiển, quan sát bệnh nhân qua kính, ấn nút phát tia x.
- Mời bệnh nhân ra ngoài phòng đợi.
- Điều chỉnh độ tương phản, kiểm tra sự cân đối các hình ảnh trên phim, in phim, đối chiếu với các tiêu chuẩn phim đạt yêu cầu.
3. Nhận định kết quả
- Tư thế khi đứng trên bờ xương đá chiếu rọi vào đáy xoang hàm, mặt phẳng dọc giữa là trục đối xứng của phim
- Hình ảnh bình thường: hốc mũi có khoảng sáng của khe hở rõ, các xoang hàm, xoang bướm, xoang trán đều sáng, các thành xương rõ nét
- Nền sọ và xương chẩm có hình phía dưới, các xoang mặt, hố mắt sẽ thấy rõ ở phần trên phim. Ngoài các xoang trán, xoang sàng, xoang hàm, hố mắt còn có thể thấy các cung tiếp xương gò má, xương dưới hàm.
- Chất lượng tia có độ nét, độ tương phản rõ ràng trên phim
- Phim có ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng chụp
- Bác sĩ đọc tổn thương, mô tả trên máy tính có kết nối, in kết quả, đồng thời có thể tư vấn chuyên môn cho người bệnh nếu có yêu cầu.
Chụp x quang tư thế Blondeau không xảy ra tai biến chỉ có một số sai sót trong quá trình chụp do người bệnh không giữ trạng thái bất động khiến các hình ảnh xoang, xương gò má không rõ nét.
Người bệnh có bệnh lý ở mũi, xoang, chấn thương vùng quanh ổ mắt, xương gò má có thể được chỉ định chụp x quang tư thế Blondeau theo quá trình khám và điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
