Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II Khổng Tiến Đạt, Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
Chụp cộng hưởng từ tưới máu não ngày càng được chỉ định phổ biến hơn vì tính an toàn và khả năng tái tạo hình ảnh sắc nét. Mục đích chụp cộng hưởng từ tưới máu não bao gồm đánh giá tình trạng tưới máu não và chức năng của từng khu vực trên nhu mô não. Chụp cộng hưởng từ tưới máu não được chỉ định chủ yếu trong các bối cảnh nhồi máu não cấp tính và bệnh lý các khối u não.
1. Mục đích chụp cộng hưởng từ tưới máu não
Chụp cộng hưởng từ ngày càng khẳng định vai trò và vị trí của mình với khả năng mang lại hình ảnh chi tiết có chất lượng cao. Chụp cộng hưởng từ tưới máu não hay chụp MRI tưới máu não là một kỹ thuật tương đối mới cung cấp thông tin về các chỉ số huyết động ở não bộ như thể tích tuần hoàn não tương đối (relative cerebral blood volume - rCBV) và tưới máu não (cerebral blood flow – CBF). Khảo sát và đánh giá chức năng của hệ mạch máu não, cũng như đánh giá chức năng nhu mô não là mục đích chụp cộng hưởng từ tưới máu não. Chụp MRI tưới máu não có thể được thực hiện có sử dụng thuốc cản quang hoặc không.
Chụp cộng hưởng từ tưới máu não được đánh giá là một phương tiện chẩn đoán hình ảnh an toàn. Người bệnh không bị phơi nhiễm tia X như khi chụp cắt lớp vi tính, vì thế có thể áp dụng được cho những đối tượng nhạy cảm như phụ nữ mang thai và trẻ em. Thuốc cản quang sử dụng trong chụp MRI tưới máu não ít có khả năng gây ra phản ứng dị ứng hay sốc thuốc khi so sánh với loại sử dụng khi chụp cắt lớp vi tính.
2. Chỉ định/ chống chỉ định chụp MRI tưới máu não
Chụp MRI tưới máu não được ưu tiên lựa chọn khi muốn đánh giá tình trạng lưu thông tuần hoàn của não bộ và chức năng của nhu mô não tại thời điểm khảo sát. Vì thế chỉ định chụp cộng hưởng từ tưới máu não thường có liên quan đến các bệnh lý mạch máu não hoặc các tổn thương có ảnh hưởng đến hệ mạch máu. Cùng với các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác như siêu âm xuyên sọ, chụp cắt lớp vi tính, chụp MRI tưới máu não hỗ trợ trong việc chẩn đoán và theo dõi kết quả điều trị trong các bệnh lý sau đây:
- U não
- Đột quỵ thể nhồi máu não: Trong giai đoạn cấp tính của nhồi máu não, mục đích chụp cộng hưởng từ tưới máu não là đánh giá tình trạng thiếu máu của từng khu vực nhu mô não. Trong đó, cần thiết phát hiện các vùng não chưa thực sự chết và có khả năng phục hồi để có chiến lược điều trị phù hợp hơn.
- Dị dạng mạch máu não
Mặc dù có nhiều ưu điểm vượt trội so với các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác, chụp MRI tưới máu não vẫn không được chỉ định thường quy cho tất cả mọi người bệnh vì tồn tại những rủi ro đặc thù. Chống chỉ định của chụp MRI tưới máu não cần được lưu ý bao gồm:
- Người mang các vật liệu thay thế nhân tạo làm bằng kim loại hoặc có từ tính bên trong cơ thể như van tim nhân tạo, máy tạo nhịp tim, ốc tai nhân tạo, các định hoặc nẹp vít dùng để kết hợp xương, clip cầm máu trong bệnh phình mạch não... Ngày nay nhiều nhà sản xuất đã bổ sung thông tin về chống chỉ định chụp MRI trong các hướng dẫn sử dụng của họ. Người bệnh cần hỏi và nắm thông tin để dễ phối hợp với nhân viên y tế.
- Người mắc hội chứng sợ buồng kín hoặc sợ tối khó hợp tác khi tiến hành chụp cộng hưởng từ vì phải nằm lâu tại một vị trí dưới buồng chụp. Tình trạng này có thể được giảm nhẹ bằng việc chỉ định sử dụng các thuốc an thần.
- Người có dị vật bằng kim loại ở hai hốc mắt hoặc vùng đầu.
- Người đang mắc các bệnh lý cấp tính nặng nề cần được hồi sức.
Để đảm bảo sự an toàn cho người bệnh và hạn chế tối đa các tác nhân làm nhiễu hình ảnh, nhân viên y tế và người bệnh cần có sự hợp tác trong việc thăm khám trước khi tiến hành chụp, khai thác bệnh sử và tiền sử một cách cẩn thận để loại trừ các chống chỉ định.
3. Người bệnh cần chuẩn bị gì trước khi chụp MRI tưới máu não ?
Trước khi chụp cộng hưởng từ nói chung hay chụp MRI tưới máu não nói riêng, người bệnh cần tuân thủ các nguyên tắc mà nhân viên y tế đã dặn dò để giữ an toàn cho bản thân và phối hợp để có chất lượng hình ảnh tốt. Các điều cần lưu ý bao gồm:
- Người được chụp cộng hưởng từ tưới máu não không cần phải nhịn ăn trước đó. Trong trường hợp bác sĩ yêu cầu chụp MRI có thuốc cản quang, người bệnh cần ghi nhớ không ăn không uống trước giờ chụp ít nhất 4 giờ.
- Người bệnh cần được tư vấn và giải thích các bước thực hiện một cách chi tiết, nên hỏi để có thông tin về kỹ thuật mà mình được làm.
- Hợp tác trong việc khai thác các thông tin liên quan đến bệnh sử để loại trừ các chống chỉ định của chụp MRI tưới máu não.
- Chuẩn bị tâm lý bình tĩnh, tin tưởng vào bác sĩ và các nhân viên y tế khác, tránh rơi vào lo lắng hay hoảng sợ.
4. Các bước thực hiện chụp MRI tưới máu não
Tiến hành chụp MRI tưới máu não nên tuân theo trình tự các bước sau:
- Chuẩn bị máy cộng hưởng từ, thuốc và các vật tư y tế cần thiết như thuốc cản quang, thuốc an thần, nước muối sinh lý, các loại bơm tiêm, găng tay, bông gạc sạch, ...
- Người bệnh được hướng dẫn tháo bỏ các vật dụng cá nhân như đồng hồ, điện thoại, trang sức và thay quần áo trước khi vào phòng chụp. Người nhà nếu đi cùng cũng cần được hướng dẫn thực hiện tương tự.
- Đặt người bệnh ở tư thế nằm ngửa trên giường chụp rồi di chuyển vào vùng từ trường của máy.
- Nếu có sử dụng thuốc cản quang khi chụp, tiến hành lấy hai đường truyền lớn ngoại vi. Thuốc cản quang được truyền vào cơ thể ở một vị trí, đường truyền còn lại truyền nước muối sinh lý.
- Tiến hành chụp với các chuỗi xung tương ứng như T1, T2. Tùy vào từng ca bệnh khác nhau sẽ có sự điều chỉnh khác nhau để đạt được mục đích chụp cộng hưởng từ ban đầu.
- Sau chụp cần theo dõi người bệnh trong ít nhất 15 phút.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh lý thần kinh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.
Với hơn 14 năm làm việc trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh BSCK II Khổng Tiến Đạt hiện đang là Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
