Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Trần Thị Ái Vân - Bác sĩ Y Học Cổ Truyền - Trung tâm Y Học Cổ Truyền Vinmec - Sao Phương Đông
Viêm đại tràng là bệnh lý phổ biến trong cộng đồng. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính và khó chữa khỏi dứt điểm. Vì vậy, bài viết này sẽ giới thiệu với bạn đọc các phương pháp chữa viêm đại tràng bằng đông y.
1. Đại tràng là gì?
Đại tràng hay còn gọi là ruột già. Nó là đoạn cuối cùng của ống tiêu hóa và dài khoảng 1,2m. Đây là nơi nhận thức ăn đã được tiêu hóa và hấp thụ tại ruột non. Các chất dinh dưỡng và nước chưa được hấp thụ tại ruột non sẽ được hấp thu tiếp tại ruột già. Các chất cặn bã sẽ qua phân và được đào thải ra ngoài. Đây cũng là nơi có nhiều loại vi khuẩn đường ruột và ký sinh trùng sinh sống, do đó, đại tràng rất dễ bị viêm nhiễm.
2. Viêm đại tràng
Viêm đại tràng là gì? Khi các vi khuẩn, virus, ký sinh trùng phát triển mạnh, chúng sẽ tấn công niêm mạc khiến cho đại tràng bị tổn thương, viêm nhiễm gây ra tình trạng viêm đại tràng.
Theo đông y, viêm đại tràng thuộc phạm trù các chứng tiết tả, kiết lỵ, hưu tức lỵ. Trong đông y có rất nhiều bài thuốc điều trị viêm đại tràng mạn an toàn và hiệu quả.
Ở Việt Nam, viêm đại tràng là bệnh có tỷ lệ mắc cao, cứ 3 người đến khám bệnh đường tiêu hóa thì có 1 người bị viêm đại tràng. Bệnh rất dễ bị tái phát. Chính vì vậy, việc phát hiện sớm bệnh và điều trị kịp thời là rất cần thiết. Chữa viêm đại tràng bằng đông y là một phương pháp đơn giản, an toàn và hiệu quả.
3. Triệu chứng
- Tiêu chảy: tiêu chảy kéo dài, phân có nhầy và máu.
- Đầy hơi, chướng bụng
- Đau bụng: bệnh nhân bị đau quặn bụng theo khung đại tràng, xuất hiện theo cơn, đau quặn nhiều lần, có khi đau âm ỉ, cơn đau giảm bớt sau khi đi vệ sinh.
- Viêm đại tràng kịch phát: người bệnh triệu chứng tiêu chảy đột ngột dữ dội lúc ban đầu, sốt đến 40° C (104° F), đau bụng. Người bệnh cảm thấy mệt mỏi do tiêu chảy nhiều, sốt cao, thiếu máu, chán ăn và sút cân.
4. Nguyên nhân gây viêm đại tràng
- Mỗi ngày, cơ thể chúng ta tiếp nhận rất nhiều loại đồ ăn, nước uống. Các loại virus, vi khuẩn, giun, sán, nấm... xâm nhập vào cơ thể theo con đường này, sau đó chúng phát triển và gây bệnh.
- Do đồ ăn, nước uống: bệnh nhân ăn nhiều đồ chua, cay, đồ uống có cồn, có ga hay các thực phẩm độc hại...
- Khi xuất hiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy...người bệnh thường tự đi mua thuốc để uống. Các loại thuốc kháng sinh có 2 mặt, vừa có lợi vừa có hại. Chúng vừa tiêu diệt vi khuẩn có hại đồng thời cũng tiêu diệt luôn vi khuẩn có lợi. Khi hệ vi khuẩn có lợi giảm đi, tình trạng viêm đại tràng sẽ xuất hiện.
5. Các thể bệnh và cách điều trị viêm đại tràng theo đông y
Theo Y Học Hiện Đại, viêm đại tràng được chia ra thành hai loại: viêm đại tràng cấp tính và mạn tính. Theo đông y, viêm đại tràng được chia ra 6 thể khác nhau. Sự phân chia này căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng xuất hiện trên bệnh nhân. Với mỗi thể lại có các phương thức điều trị khác nhau. Sau đây là một số thể bệnh viêm đại tràng thường gặp và các bài thuốc đông y điều trị viêm đại tràng hay sử dụng.
Thể hàn thấp:
Người bệnh thể hàn thấp có các triệu chứng thường gặp như đau bụng âm ỉ, sôi bụng, đi ngoài phân lỏng bạc màu như phân vịt. Bên cạnh đó, người bệnh còn cảm thấy mệt mỏi, sợ gió lạnh, đau đầu, đau nhức toàn thân, rêu lưỡi trắng nhớt, mạch phù hoãn.
Phương pháp điều trị: giải biểu tán hàn, hóa trọc chỉ tả.
Thuốc đông y chữa viêm đại tràng: hoắc hương chính khí tán.
Châm cứu các huyệt tả thiên khu, trung quản, hợp cốc, túc tam lý,...
Thể thấp nhiệt:
Bệnh nhân viêm đại tràng thể này xuất hiện các triệu chứng như đau bụng từng cơn, đau quặn bụng, mót rặn. Tại lưỡi xuất hiện rêu lưỡi vàng dày nhớt, chất lưỡi đỏ, mạch nhu hoạt.
Phác đồ điều trị: thanh nhiệt lợi thấp, hóa trọc chỉ tả.
Thuốc đông y chữa viêm đại tràng: cát căn cầm liên thang gia giảm
Châm cứu các huyệt tả thiên khu, trung quản, hợp cốc, khúc trì, túc tam lý, nội đình, âm lăng tuyền.
Thể thương thực:
Triệu chứng thường gặp của viêm đại tràng thể thương thực là đau bụng nhiều, sôi bụng, đi ngoài phân sống, đại tiện xong đỡ đau. Người bệnh bị đầy bụng, chán ăn, ợ ra mùi chua và nồng. Bệnh nhân thể này cũng có rêu lưỡi dày bẩn, mạch huyền sác.
Pháp điều trị: tiêu thực đạo trệ.
Thuốc đông y chữa viêm đại tràng: bảo hòa hoàn gia giảm.
Châm cứu: huyệt tả thiên khu, huyệt trung quản, túc tam lý, tam âm giao, thái bạch,...
Thể can khắc tỳ:
Người bệnh xuất hiện các cơn đau bụng với đặc điểm đau lan sang 2 bên sườn. Ngoài ra còn có đầy bụng, chướng hơi. Rối loạn tiêu hóa, phân lúc táo lúc lỏng, phân có nhầy. Do rối loạn tiêu hoá nên người bệnh mệt mỏi hay cáu gắt, ít ngủ. Chất lưỡi đỏ hồng, rêu lưỡi trắng hoặc vàng,mạch huyền.
Phương pháp điều trị: sơ can kiện tỳ.
Thống tả yếu phương gia giảm là bài thuốc đông y trị viêm đại tràng thường dùng cho người bệnh viêm đại tràng thể này.
Châm cứu các huyệt: tả thái xung, chưởng môn, kỳ môn, can du, tỳ du, túc tam lý, nội quan.
Thể tỳ vị hư:
Người bệnh có các triệu chứng đau bụng âm ỉ, đầy hơi, chướng bụng, sôi bụng. Khi chườm nóng thì cơn đau dịu đi. Người bệnh mệt mỏi, ăn kém, chậm tiêu, phân thường nát lỏng. Chất lưỡi bệu, rêu trắng mỏng, mạch nhu hoãn.
Ôn trung kiện tỳ, chỉ tả là các phương pháp điều trị thường dùng.
Thuốc đông y chữa viêm đại tràng dùng để điều trị thể bệnh này là sâm linh bạch truật tán gia giảm.
Châm cứu: huyệt bổ hoặc cứu trung quản, thiên khu, đại hoành, tỳ du, vị du, túc tam lý, khí hải.
Thể tỳ thận dương hư:
Bệnh nhân viêm đại tràng có các triệu chứng ngũ canh tả, sôi bụng, sau khi đại tiện lỏng xong thì đỡ. Do rối loạn tiêu hóa nên người bệnh mệt mỏi, sợ lạnh, tay chân lạnh, ăn kém, chậm tiêu. Đau mỏi lưng, đầu gối. Phương pháp điều trị: ôn thận trợ tỳ dương, chỉ tả
Tứ thần hoàn là bài thuốc đông y trị viêm đại tràng thường được sử dụng.
Châm cứu: huyệt bổ hoặc cứu quan nguyên, khí hải, quy lai, thận du, tỳ du, túc tam lý.
Như vậy viêm đại tràng là một bệnh lý phổ biến trong cộng đồng. Người bệnh khi thấy xuất hiện các triệu chứng của bệnh cần đến gặp bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời. Điều trị viêm đại tràng mạn bằng đông y là một phương pháp an toàn và hiệu quả. Hy vọng sau bài viết này, quý bạn đọc đã có thêm cho mình những kiến thức bổ ích về viêm đại tràng và có chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt hợp lý.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
