Cho con bú mẹ bao lâu là đủ?

Bạn quyết định cho con bú bao lâu là tùy thuộc vào bạn. Có rất nhiều ý kiến khác nhau, các chuyên gia có khuyến nghị riêng, những người khác có ý kiến riêng của họ, nhưng chỉ bạn bạn mới có thể đưa ra quyết định phù hợp với điều kiện của gia đình bạn. Một số phụ nữ chọn cho con bú chỉ trong vài tuần, những người khác cho con bú trong nhiều năm. Vậy cho con bú mẹ trong bao lâu là đủ ? Sẽ luôn có người nghĩ rằng bạn cho con bú trong thời gian quá dài hoặc quá ngắn. Tuy nhiên, không có cách nào đúng hay sai và không ai nên đánh giá bạn về thời gian bạn quyết định cho con bú. Bài viết sau sẽ cung cấp những thông tin hữu ích để giúp cha mẹ và người chăm sóc trẻ sớm đưa ra quyết định phù hợp về thời gian cho con bú mẹ.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sức khỏe của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

1. Các khuyến nghị về nuôi con bằng sữa mẹ của các tổ chức uy tín

Các chuyên gia y tế trên khắp thế giới đều đồng tình về thời gian các bà mẹ nên nuôi con bằng sữa mẹ. Dưới đây là một số khuyến nghị của chuyên gia:

• Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP): Khuyến nghị cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, sau đó cho trẻ tiếp tục bú mẹ kết hợp cho trẻ ăn dặm trong ít nhất một năm. Khi trẻ trên 1 tuổi có thể tiếp tục cho trẻ bú bao lâu tùy thuộc vào mẹ và nhu cầu của trẻ.
• Trường Cao đẳng Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG): Tư vấn nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sau đó tiếp tục cho trẻ bú mẹ cùng với thức ăn bổ sung trong năm đầu tiên. Sau năm đầu tiên, nên tiếp tục cho con bú miễn là thuận tiện cho cả mẹ và con.
• Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): Khuyến nghị cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sau đó tiếp tục cho trẻ bú mẹ cùng với thức ăn bổ sung trong 2 năm hoặc lâu hơn.

2. Lợi ích nuôi con bằng sữa mẹ theo tháng tuổi

2.1. Ngày đầu tiên

Các chuyên gia khuyến cáo nên cho trẻ được da kề da với mẹ và được bú mẹ ngay trong những giờ đầu sau khi sinh. Lợi ích bao gồm trẻ có thể nhận được hơi ấm từ người của mẹ và ghi nhớ chúng, đồng thời cũng có tác dụng kích thích sữa về cho mẹ.

Sữa mà trẻ bú trong thời điểm này một loại nước mà vàng nhạt sánh gọi là sữa non. Sữa non là giai đoạn đầu tiên của sữa mẹ, chứa các chất dinh dưỡng và kháng thể quan trọng cho trẻ sơ sinh. Bụng em bé sơ sinh của bạn rất nhỏ. Trẻ không cần nhiều sữa với mỗi lần bú để no. Bé có thể muốn ăn thường xuyên cứ sau 1 đến 3 giờ. Cho bé bú thường xuyên giúp tăng nguồn sữa và tập cho bé phản xạ bú, nuốt.

Trong những ngày tiếp theo, sữa mẹ có nhiều hơn giúp cung cấp dinh dưỡng sớm và có thể giúp bảo vệ em bé khỏi bị nhiễm trùng.

2.2. Tháng đầu tiên

Khi bé lớn lên, bụng của bé cũng lớn dần theo. Bé sẽ dần dần có thể bú nhiều sữa mẹ hơn trong mỗi cữ bú. Trong vài tuần và tháng đầu tiên, thời gian giữa các cữ bú sẽ kéo dài hơn trung bình khoảng 2 đến 4 giờ một. Tần suất bú của bé có thể thay đổi tùy thuộc vào thời gian trong ngày và nhu cầu của trẻ, khi trẻ quá no cũng không thể ăn thêm hoặc khi bạn cho trẻ bú vào lúc trẻ quá buồn ngủ thì chất lượng bữa bú cũng không đảm bảo, trẻ sẽ ngủ mà chưa kịp bú no. Con bạn sẽ bú khoảng 8 đến 12 lần trong 24 giờ.

Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) mô tả sữa mẹ là lần chủng ngừa đầu tiên của trẻ. Sữa mẹ cung cấp các kháng thể bảo vệ trong ít nhất năm đầu đời của trẻ. Các kháng thể này bảo vệ chống lại:

• Tiêu chảy
• Nhiễm trùng tai
• Viêm phổi
• Các vấn đề về sức khỏe khác như sốt virus, ...

Các bà mẹ nhận được các loại hormone prolactin và oxytocin cả hai loại kết hợp với nhau tạo cảm giác tốt cho tâm trạng đồng thời tạo điều kiện cho sự co hồi tử cung sau sinh.

2.3. Từ 3 – 4 tháng

Khi trẻ bước sang tháng thứ 3, sữa mẹ tiếp tục duy trì khả năng hỗ trợ hệ tiêu hóa. Nó cũng cung cấp cho trẻ sự bảo vệ chống lại các chất gây dị ứng có trong các loại thực phẩm và chất bổ sung khác. Đồng thời cho con bú giúp mẹ đốt cháy thêm 400 – 500 calo mỗi ngày, điều này giúp bạn nhanh chóng phục hồi lại dáng vóc sau khi sinh.

Ngoài ra, nuôi con bằng sữa mẹ giúp ích cho sức khỏe bên trong mẹ. Một số nghiên cứu cho thấy cho con bú hoàn toàn có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, viêm khớp dạng thấp và bệnh tim mạch chuyển hóa.

2.4. 6 tháng

Lợi ích của sữa mẹ vẫn duy trì ngay cả khi bạn cho trẻ ăn dặm theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới WHO. Sữa mẹ vẫn tiếp tục cung cấp năng lượng, protein, cũng như vitamin A, sắt và các chất dinh dưỡng quan trọng khác, đồng thời giúp trẻ tăng cường sức đề kháng chống lại bệnh tật.

Đối với mẹ, cho con bú đến thời điểm này giúp giảm nguy cơ ung thư vú và các bệnh ung thư khác, như ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung và tử cung. Trên thực tế, theo một báo cáo do Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới và Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ công bố năm 2017, cứ sau 5 tháng cho con bú, một phụ nữ có thể giảm 2% nguy cơ ung thư vú. Ngoài ra cho con bú hoàn toàn còn là một trong những biện pháp tránh thai tự nhiên mà được một số bà mẹ áp dụng khi chưa muốn có thêm em bé nữa.

2.5. 9 - 12 tháng

Sữa mẹ là vẫn nguồn dinh dưỡng quan trọng nhất, ngay cả sau khi bạn cho trẻ ăn thức ăn đặc. Tần suất trẻ bú vào thời điểm này có thể thưa dần do trẻ còn ăn nhiều loại thực phẩm bổ sung khác, nhưng lượng sữa mỗi cữ bú vẫn tăng lên, đảm bảo rằng con bạn không bú ít quá 560ml/ ngày.

Một lợi ích không thể không nhắc đến của việc nuôi con bằng sữa mẹ là tiết kiệm chi phí. Bạn có thể tiết kiệm được rất nhiều tiền mua sữa công thức cho trẻ để làm những dự định khác như lực chọn cho trẻ một trường mẫu giáo có chất lượng giáo dục tốt.

Đồng thời, trẻ sơ sinh được bú sữa mẹ trong một năm cũng không hay bị ốm hơn và có thể ít phải can thiệp điều trị bằng ngôn ngữ hay điều trị về răng miệng hơn.

2.6. Hơn một năm tuổi

Các khuyến nghị cho ăn ở một năm trở đi bao gồm cho trẻ bú theo nhu cầu và cho ăn các loại thức ăn dặm khác ít nhất ba lần một ngày. Bạn cũng có thể giới thiệu cho trẻ sữa công thức vào lúc này nếu bạn muốn ngừng cho con bú sữa mẹ.

Một số nghiên cứu cũ hơn cho thấy rằng thời gian bú mẹ lâu hơn có thể mang lại lợi ích cho trẻ về chỉ số IQ và sự phát triển xã hội. Nhưng những nghiên cứu mới hơn lại cho rằng đó chỉ là lợi ích tạm thời không lâu dài.

3. Cho con bú bao lâu là đủ

Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) không có bất kỳ giới hạn nào cho thời gian bạn cho con bú miễn là nó thuận tiện cho cả bạn và con bạn và cũng không có bằng chứng về sự tổn hại tâm lý hoặc phát triển từ việc cho con bú sữa mẹ đến năm thứ ba của cuộc đời hoặc lâu hơn. Thậm chí bạn cho con bú càng lâu thì lợi ích càng lớn và lâu dài. Một số tác động tích cực là trẻ khỏe mạnh, vui vẻ, yêu đời, được sử dụng loại sữa an toàn nhất cho sức khỏe của trẻ.

4. Quyết định cai sữa

Tích cực giãn các bữa bú trong ngày cho trẻ là bước đầu tiên của quy trình cai sữa khi các bữa ăn dặm đã dần vào thói quen.

Tổ chức Y tế Thế giới gợi ý tiếp tục cho con bú sữa mẹ bằng thức ăn bổ sung cho đến sinh nhật thứ hai của trẻ hoặc hơn lâu thế. Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ đề nghị tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ cùng với các loại thực phẩm cho đến khi sinh nhật đầu tiên của trẻ hoặc lâu hơn nữa theo mong muốn của cả mẹ và bé.

Một số dấu hiệu có thể bé đã sẵn sàng cai sữa bao gồm:

• Trẻ hơn một tuổi
• Nhận được nhiều dinh dưỡng hơn từ thức ăn rắn
• Uống tốt từ cốc
• Cắt giảm dần các bữa ăn không cần thiết

Cách cai sữa:

Việc cai sữa bắt đầu bằng việc trẻ làm quen với thức ăn khác nhau và khi bữa ăn cho trẻ đã được thiết lập tốt hơn thì nên cho trẻ bỏ bú.

Một số lời khuyên:

• Cắt nhỏ hơn thời gian cho trẻ bú để không gặp vấn đề về căng sữa.
• Cho trẻ bú sữa mẹ đã vắt trong cốc hoặc bình. Con bạn vẫn sẽ nhận được những lợi ích từ sữa mẹ, chỉ là từ một nguồn khác.
• Giảm khó chịu bằng cách chườm lạnh hoặc thậm chí là lá bắp cải lên ngực.
• Nếu bạn cảm thấy con bạn muốn bú, hãy cho chúng bú. Trong thời gian chờ đợi, hãy áp dụng các phương pháp đánh lạc hướng bằng bữa ăn, đồ chơi hoặc thú nhồi bông và các hoạt động khác. Và hãy đảm bảo cho con bạn tiếp xúc gần gũi và âu yếm trong quá trình thay đổi.

Để trẻ khỏe mạnh, phát triển tốt cần có một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những bệnh thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.

Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Các dấu hiệu bé thiếu kẽm

Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.

Nguồn tham khảo: cdc.gov, verywellfamily.com, healthline.com