Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Bích Nhĩ - Bác sĩ Chuyên khoa Mắt - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Bạn khó có thể nhìn thấy các vật ở xa, như biển báo đường cao tốc, cho đến khi bạn cách một vài feet, nhưng dễ dàng đọc một cuốn sách ở khoảng cách rất gần? Rất có thể bạn bị cận thị. Đây là một tình trạng xảy ra khá phổ biến, cách khắc phục thường được chỉ định là đeo kính mắt, kính áp tròng hoặc phẫu thuật mắt.
1. Nguyên nhân gây cận thị
Nguyên nhân gây cận thị là do trục nhãn cầu quá dài, liên quan đến công suất hội tụ của giác mạc và thể thủy tinh của mắt, khiến những tia sáng thay vì đi vào đúng võng mạc lại hội tụ tại một điểm trước võng mạc. Ngoài ra, bệnh cũng có thể xảy ra do giác mạc hay thể thủy tinh quá cong so với nhãn cầu. Đối với một số trường hợp, cận thị xảy ra còn do sự kết hợp của các nguyên nhân trên.
Cận thị thường bắt đầu khi còn nhỏ và đối với những trẻ có cha mẹ bị cận thị sẽ có nguy cơ cao mắc tật cận thị. Thông thường, bệnh sẽ ít tăng độ hơn khi trưởng thành. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp tiếp tục tiến triển theo tuổi.
- Cận thị cao: Đây là một dạng cận thị nặng, trong đó nhãn cầu phát triển nhiều hơn so với bình thường. Ngoài việc khó nhìn thấy mọi thứ ở khoảng cách xa, cận thị cao cũng có thể khiến bạn tăng khả năng mắc các bệnh khác như võng mạc, đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp.
- Cận thị thoái hóa: còn được gọi là cận thị bệnh lý, tình trạng này rất hiếm gặp và nó được di truyền. Nhãn cầu của những người bị cận thị thoái hóa dài hơn rất nhanh và gây cận thị nghiêm trọng. Cận thị thoái hóa thường xảy ra ở tuổi thiếu niên. Loại cận thị này có thể trở nên tồi tệ hơn khi bạn đến tuổi trưởng thành. Bên cạnh việc khiến người bệnh khó nhìn thấy mọi thứ ở khoảng cách xa, bạn cũng có thể mắc nguy cơ bị võng mạc tách ra cao hơn, sự phát triển của các mạch máu bất thường trong mắt (tân mạch hắc mạc) và bệnh tăng nhãn áp.
2. Dấu hiệu cận thị
Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp ở những người bị cận thị:
- Khó có thể nhìn thấy những vật ở xa
- Nhức đầu
- Hay nheo mắt
- Mỏi mắt
- Nhức mắt khi cố gắng nhìn các vật cách xa hơn một vài feet
- Trẻ bị cận thị thường gặp khó khăn khi đọc ở bảng đen
3. Chẩn đoán
Cận thị được chẩn đoán bằng việc khám mắt cơ bản, bao gồm đánh giá khúc xạ và khám sức khỏe mắt.
Đánh giá khúc xạ giúp xác định nếu bạn có vấn đề về thị lực như cận thị hoặc viễn thị, loạn thị. Bác sĩ chuyên khoa sử dụng các dụng cụ khác nhau và yêu cầu bạn nhìn qua một số ống kính để kiểm tra khoảng cách và tầm nhìn gần của bạn.
Để kiểm tra sức khỏe của mắt, bác sĩ sẽ nhỏ vài giọt nước nhỏ mắt vào mắt bạn nhằm làm giãn đồng tử. Điều này có thể làm cho mắt bạn nhạy cảm hơn trong vài giờ sau khi thực hiện kiểm tra mắt. Sự giãn nở cho phép bác sĩ nhìn thấy tầm nhìn rộng hơn bên trong mắt bạn.
4. Điều trị cận thị
Mục tiêu của điều trị cận thị là cải thiện thị lực bằng cách giúp tập trung ánh sáng vào võng mạc của bạn thông qua việc sử dụng ống kính điều chỉnh hoặc phẫu thuật khúc xạ. Kiểm soát tật cận thị cũng bao gồm theo dõi thường xuyên các biến chứng của tình trạng này, bao gồm bệnh tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, chảy nước mắt và bong võng mạc, tổn thương vùng võng mạc trung tâm.
Cận thị có thể được chữa khỏi bằng phẫu thuật khúc xạ, tuy nhiên trẻ dưới 18 tuổi chưa đủ tuổi để thực hiện phẫu thuật. Vì vậy, đeo kính là phương pháp điều trị cận thị tối ưu nhất.
Một số phương pháp điều trị cận thị, bao gồm:
Đeo kính điều trị cận thị
Đeo kính điều trị cận thị nhằm khắc phục lại độ cong của giác mạc hoặc tăng độ dài của mắt bạn. Các loại ống kính được kê đơn bao gồm:
- Kính mắt: Đây là một cách đơn giản, an toàn giúp điều trị tật cận thị. Kính mắt có thể khắc phục một số vấn đề về tầm nhìn chẳng hạn như cận thị, loạn thị. Đây là giải pháp kinh tế nhất.
- Kính áp tròng: Những ống kính này được đeo ngay trên mắt của bạn. Có rất nhiều loại kính áp tròng có sẵn trên thị trường, bằng chất liệu mềm, cứng, với thiết kế hình cầu, hình xuyến và đa hướng. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa về những ưu, nhược điểm của kính áp tròng và cách điều trị tốt cho bạn.
Phẫu thuật khúc xạ
Phẫu thuật khúc xạ làm giảm nhu cầu về kính mắt và kính áp tròng. Bác sĩ phẫu thuật mắt sử dụng chùm tia laser để định hình lại giác mạc. Ngay cả sau khi phẫu thuật, bạn có thể cần phải sử dụng kính mắt trong một khoảng thời gian.
- Hỗ trợ bằng laser trong keratomileusis tại chỗ (LASIK): Với kỹ thuật này, bác sĩ phẫu thuật mắt sẽ tạo ra một vạt mỏng, bản lề vào giác mạc. Sau đó sử dụng tia laser để loại bỏ các lớp bên trong giác mạc để làm phẳng hình dạng vòm của nó. Phục hồi từphẫu thuật LASIK thường nhanh hơn và gây ra ít khó chịu hơn so với các phẫu thuật giác mạc khác.
- Laser keratectomy hỗ trợ bằng laser (LASEK). Bác sĩ phẫu thuật tạo ra một vạt siêu mỏng chỉ trong lớp vỏ bảo vệ bên ngoài của giác mạc (biểu mô). Sử dụng tia laser để định hình lại các lớp bên ngoài của giác mạc, làm phẳng đường cong giác mạc, và sau đó thay thế biểu mô.
- Phẫu thuật cắt bỏ tế bào quang (PRK): Kỹ thuật này tương tự như LASEK, ngoại trừ bác sĩ phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn biểu mô, sau đó sử dụng tia laser để định hình lại giác mạc. Biểu mô không được thay thế, nhưng sẽ phát triển trở lại một cách tự nhiên, phù hợp với hình dạng mới của giác mạc.
Phẫu thuật khúc xạ có thể gây ra một số tác dụng phụ, bạn nên báo ngay cho bác sĩ khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường. Tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi lựa chọn phẫu thuật khúc xạ điều trị cận thị.
5. Một số biện pháp khắc phục cận thị tại nhà
Bạn không thể ngăn ngừa tình trạng cận thị tại thời điểm này nhưng bạn có thể có thể làm chậm sự tiến triển của nó. Dưới đây là một số biện pháp giúp bạn khắc phục tật cận thị tại nhà, bao gồm:
- Hãy kiểm tra mắt: Thường xuyên kiểm tra mắt ngay cả khi mắt bạn không mắc vấn đề gì.
- Kiểm soát các bệnh lý mãn tính: Một số bệnh lý mãn tính, chẳng hạn như bệnh tiểu đường và huyết áp cao, có thể ảnh hưởng đến thị lực của bạn nếu bạn không được điều trị đúng cách.
- Bảo vệ đôi mắt của bạn khỏi ánh nắng mặt trời: Đeo kính râm ngăn chặn tia cực tím (UV).
- Ngăn ngừa chấn thương mắt: Đeo kính bảo vệ khi làm một số việc, chẳng hạn như chơi thể thao, cắt cỏ, sơn hoặc sử dụng các sản phẩm khác có khói độc.
- Ăn đồ ăn có lợi cho sức khỏe: Cố gắng ăn nhiều rau xanh, các loại rau và trái cây khác. Và các nghiên cứu cho thấy một số thực phẩm có lợi cho mắt, chẳng hạn như các loại cá chứa nhiều axit béo omega-3, bao gồm cá ngừ và cá hồi.
- Không hút thuốc: Hút thuốc ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, trong đó có cả những tác động xấu đến sức khỏe của đôi mắt.
- Sử dụng ống kính hiệu chỉnh đúng: Các ống kính phù hợp giúp tối ưu hóa tầm nhìn của bạn. Thực hiện bài kiểm tra mắt thường xuyên sẽ đảm bảo rằng đơn kính bạn được kê là chính xác. Một số nghiên cứu cho thấy việc đeo đơn kính không phù hợp có thể làm tăng sự phát triển của cận thị.
- Nhận đủ ánh sáng: Bạn cần được nhận đủ ánh sáng để nhìn ra hơn.
- Giảm mỏi mắt: Áp dụng quy tắc 20-20-20 khi sử dụng máy tính hay đọc sách trong thời gian dài - cứ sau 20 phút làm việc, mắt bạn cần nghỉ ngơi trong 20 giây và nhìn ra một khoảng xa cách 20 feet.
- Gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây: Mất thị lực đột ngột ở một mắt (có hoặc không đau mắt); mờ mắt đột ngột; tầm nhìn đôi; hoặc bạn nhìn thấy những tia sáng, đốm đen hoặc quầng sáng quanh đèn. Điều này có thể là dấu hiệu cho thấy mắt bạn đang gặp phải vấn đề nghiêm trọng.
BS CKI Nguyễn Thị Bích Nhĩ có gần 10 năm kinh nghiệm về chuyên ngành mắt. Điều trị các bệnh lý nội khoa về mắt cũng như các phẫu thuật mắt như : Mộng thịt, Quặm mi mắt, u mi, Glocom và phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng phương pháp Phaco. Bên cạnh đó còn điều trị bệnh lý võng mạc Đái tháo đường bằng phương pháp tiêm thuốc Anti-VEGF nội nhãn và phẫu thuật tạo hình mắt. Hiện bác sĩ đang là Bác sĩ Mắt thuộc khoa Khám bệnh - Nội khoa bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.
Bài viết tham khảo nguồn: mayoclinic.org, webmd.com
