Một trong những ưu điểm tuyệt vời nhất của phương cách chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng đông y là chữa bệnh với một quá trình toàn diện, giúp tâm trí, cơ thể và tinh thần tiến tới sự liên kết bền vững. Theo đó, từ xưa, các thầy thuốc đã biết sử dụng thuốc nam chữa rối loạn thần kinh thực vật là nhờ hiểu biết rằng những căng thẳng từ bên trong và bên ngoài rất dễ ảnh hưởng đến sức khỏe của mỗi cá nhân, thông qua hệ thống thực kinh thực vật trải rộng khắp cơ thể. Vì lý do này, sự hiểu biết và hỗ trợ hệ thống thần kinh thực vật là yếu tố then chốt đối với bất kỳ phương pháp chữa bệnh nào.
1. Giới thiệu hệ thần kinh thực vật
Hệ thần kinh bao gồm hai hệ thống chính: hệ thần kinh trung ương và hệ thần kinh ngoại vi.
- Hệ thần kinh trung ương bao gồm não và tủy sống, là trung tâm chỉ huy chính để xử lý thông tin và quyết định cách phản hồi các thông tin đầu vào.
- Hệ thần kinh ngoại vi bao gồm các dây thần kinh phân nhánh từ não và tủy sống để giúp cơ thể giao tiếp, cũng như tất cả các tế bào thần kinh cảm giác và vận động. Các tế bào thần kinh cảm giác thu thập thông tin về những gì cơ thể đang cảm nhận và gửi đến não, trong khi các tế bào thần kinh vận động truyền tín hiệu thông tin đến các mô thông qua việc truyền các xung thần kinh. Sau đó, hệ thần kinh ngoại vi lại phân chia thành hệ thần kinh thực vật và hệ thần kinh tự chủ. Trong khi hệ thần kinh tự chủ có thể điều khiển được và được kết nối với các chuyển động thể chất của cơ thể thông qua các cơ xương, hệ thống thần kinh thực vật liên quan đến các mô cơ trơn. Những mô này ít nhiều hoạt động một tự động và độc lập với suy nghĩ, chẳng hạn như các mô trong hệ tiêu hóa giúp di chuyển thức ăn qua đường ruột. Bất cứ những tác động nào trực tiếp hay gián tiếp lên hệ thần kinh thực vật đều có ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan và ngược lại. Theo đó, tình trạng rối loạn thần kinh thực vật nếu không kịp thời phát hiện và điều chỉnh có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động sống của toàn cơ thể cũng như cách tồn tại và thích nghi với các điều kiện bên ngoài.
2. Cơ chế của phương pháp chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng đông y
Theo kinh nghiệm của y học cổ truyền, các cây thuốc chữa bệnh rối loạn thần kinh thực vật đem lại tác dụng theo hai cơ chế chính là để hỗ trợ hệ thần kinh và giúp tăng khả năng thích nghi.
Các loại thuốc nam chữa rối loạn thần kinh thực vật quen thuộc là nữ lang, hoa cúc và hoa lạc tiên. Các loại thảo mộc này giúp giảm căng thẳng thần kinh thực vật cấp tính, đó là lý do tại sao chúng thường được sử dụng trong các hỗn hợp như trà thảo dược để giảm chứng mất ngủ thường xuyên hay trà hoa cúc cải thiện những căng thẳng trong đường ruột. Những cây thuốc chữa bệnh rối loạn thần kinh thực vật này đặc biệt hữu ích khi đối phó với căng thẳng gây ra trên hệ thần kinh giao cảm.
Trong trường hợp hệ thống thần kinh thỉnh thoảng cảm thấy bị áp lực và cần được hỗ trợ toàn thân, các chất thích nghi là một nhóm thảo dược hữu ích khác. Theo đó, chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng đông y với các chất thích nghi như linh chi, xương cựa và ashwagandha rất hữu ích khi được sử dụng theo thời gian để xây dựng sức chịu đựng và đưa cơ thể mau chóng trở lại trạng thái cân bằng. Nhờ đó, người bệnh có thể bảo vệ cơ thể tốt hơn khỏi những tác động tiêu cực của những căng thẳng gây rối loạn thần kinh thực vật tạo ra.
Tất nhiên, các cây thuốc chữa bệnh rối loạn thần kinh thực vật nêu trên chỉ là một khía cạnh của quy trình tổng thể để làm dịu thần kinh. Ngoài ra, người bệnh có thể tắm nước ấm, bồi bổ cơ thể bằng thực phẩm, thiền định và dành thời gian hòa mình vào thiên nhiên đều là những cách thức đơn giản không dùng thuốc giúp giảm căng thẳng thần kinh và nâng cao chất lượng cuộc sống.
3. Các loại thuốc nam chữa rối loạn thần kinh thực vật
3.1. Rễ cây nữ lang
Loại thảo mộc này đã được sử dụng từ thời Hy Lạp và La Mã cổ đại để điều trị chứng mất ngủ và giúp con người bình tĩnh hơn. Nó vẫn thường được sử dụng ngày nay cho các tình trạng như rối loạn giấc ngủ và lo lắng, tim đập nhanh, tăng nhu động ruột.
Rễ cây nữ lang giúp làm dịu hệ thần kinh thực vật khi nó hoạt động quá mức. Cơ chế tác dụng của loại cây này là làm ảnh hưởng đến mức độ dẫn truyền thần kinh liên quan đến khi nghỉ ngơi và đi ngủ. Ví dụ, nó làm tăng lượng chất dẫn truyền thần kinh nhất định được gọi là GABA, có đặc tính làm dịu thần kinh, giúp mọi người cảm thấy hữu ích để chống lại sự lo lắng và giấc ngủ không yên.
Cách sử dụng: Có thể dùng rễ cây nữ lang như một chất bổ sung hoặc uống nó như một loại trà. Nên được sử dụng tốt nhất trước khi đi ngủ, vì có tác dụng giống như thuốc an thần.
3.2. Lá tía tô đất
Lá tía tô đất có thể điều chỉnh mức độ của một số chất dẫn truyền thần kinh trong cơ thể, chẳng hạn như GABA. Nó có thể tác động tích cực đến các yếu tố liên quan đến tâm trạng và hiệu suất nhận thức, giúp cải thiện các tình trạng như lo lắng. Thậm chí, loại cây này cũng hỗ trợ trẻ em có vấn đề về sự bồn chồn và khó tập trung. Nhìn chung, lá cây tía tô đất có thể là một lựa chọn tuyệt vời để thúc đẩy tâm trạng, suy nghĩ rõ ràng hơn cũng như điều hòa hoạt động sống của các hệ cơ quan.
Cách sử dụng: Có thể dùng lá tía tô đất như một chất bổ sung trong món ăn hằng ngày hoặc có thể pha uống như một loại trà.
3.3. Sâm Ấn độ
Sâm Ấn độ là một loại dược thảo thường được sử dụng trong y học cổ truyền Ấn độ. Nó là một trong những loại thảo mộc tăng khả năng thích nghi của hệ thống thần kinh thực vật phổ biến nhất, giúp cơ thể giảm kích ứng với những căng thẳng và duy trì sự cân bằng.
Sâm Ấn độ là một loại thảo mộc chống viêm và chất chống oxy hóa. Điều này làm cho nó rất hữu ích để bảo vệ hệ thống thần kinh và đã được nghiên cứu rộng rãi để điều trị các rối loạn hệ thần kinh thực vật. Sâm Ấn độ cũng có tác dụng bảo vệ não bộ chống lại chứng mất trí nhớ và bệnh Alzheimer, nên cũng có thể được sử dụng để tăng cường trí nhớ và chức năng nhận thức. Ngoài ra, sâm Ấn độ có thể giúp ổn định khả năng giữ bình tĩnh và giảm lo lắng.
Cách sử dụng: Sâm Ấn độ được dùng như một loại thực phẩm bổ sung.
3.4. Thiên Ma
Thiên Ma được biết là thảo dược đặc biệt vì hầu như không chứa diệp lục, cây có nguồn gốc từ Trung Quốc. Thiên Ma có vị ngọt, tính ôn, có tác dụng bình can, trừ phong, chống co giật, đặc biệt được ứng dụng hiệu quả trong điều trị bệnh đau thần kinh và rối loạn thần kinh thực vật.
Thiên ma có tác dụng phục hồi tích cực sự tổn thương của các tế bào thần kinh, thông qua việc điều hòa chất dẫn truyền thần kinh, giúp làm giảm stress oxy hóa và chống viêm hiệu quả. Các nghiên cứu cho thấy, mất cân bằng dẫn truyền thần kinh, tổn thương do quá trình oxy hóa và viêm thần kinh là nguyên nhân gây ra các thoái hóa thần kinh như parkinson, run giật...Ngoài ra, Thiên ma có tác dụng làm giảm độc tính thần kinh do thiếu oxy hóa não gây ra và giúp cải thiện tổn thương não ở thiếu máu não cục bộ (đột quỵ).
3.5. Câu Đằng
Trong các loại thảo dược chữa bệnh rối loạn thần kinh thực vật, không thể không nhắc đến Câu Đằng. Đây là vị thuốc quý và được sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh lý này.
Theo nghiên cứu, Câu đằng có tác dụng chống co giật, chống oxy hóa và bảo vệ tế bào thần kinh. Dược liệu này đạt hiệu quả trong ức chế monoamine oxidase B (MAO-B), nhờ đó gián tiếp làm tăng nồng độ dopamin trong não, giúp hỗ trợ cải thiện triệu chứng bệnh Parkinson.
Ngoài ra, theo nhiều nghiên cứu trong Câu đằng có chứa một số axit amin và peptide, có thể giống như các tiền chất dinh dưỡng của các chất dẫn truyền thần kinh, giúp làm giảm sự phóng điện bất thường có thể xảy ra trong các tế bào thần kinh.
4. Hạn chế trong chữa bệnh rối loạn thần kinh thực vật bằng cây thuốc
Ứng dụng các loại thảo dược trong điều trị bệnh lý nói chung và bệnh rối loạn thần kinh thực vật nói chung đều đem lại lợi ích lâu dài, an toàn, lành tính và giảm thiểu tối đa tác dụng phụ.
Tuy nhiên, người bệnh sử dụng các loại dược liệu này đều mất thời gian sắc thuốc, không kiểm soát được chặt chẽ liều lượng. Việc bảo quản các thảo dược gặp nhiều khó khăn. Hơn nữa, hiện nay trên thị trường có nhiều loại thảo dược không có nguồn gốc rõ ràng khiến việc chữa bệnh không đạt hiệu quả cao.
Theo đó, các chuyên gia khuyên người bệnh nên sử dụng các sản phẩm có thành phần từ thảo dược tự nhiên được bào chế dưới dạng viên nén. Nhằm đảm bảo chất lượng an toàn, sử dụng dễ dàng, tiện lợi. Điển hình nhất hiện nay là sản phẩm Vương Lão Kiện được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, đảm bảo chất lượng cũng như đạt hiệu quả giữ cho hệ thần kinh khỏe mạnh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
